Hành trình dấn thân vào ngân hàng của ông chủ Tập đoàn Thành Công

Nhịp sống tài chính | 28/08/2024 10:01

Thời gian qua, thị trường tài chính ngân hàng đã chứng kiến liên tiếp những động thái của Tập đoàn Thành Công (TC Group) trong việc thâu tóm nhà băng PGBank thông qua các nghiệp vụ mua bán sáp nhập (M&A).

Cuối năm 2023, PGBank đã có một bước chuyển mình quan trọng khi hoàn tất quá trình thay đổi chủ sở hữu.

Với việc Tập đoàn Petrolimex thoái vốn, ngân hàng đã đón nhận sự tham gia của nhóm cổ đông mới có mối liên kết chặt chẽ với Tập đoàn Thành Công. Đi kèm với đó là việc đổi nhận diện thương hiệu cùng tên gọi mới là Ngân hàng TMCP Thịnh vượng và Phát triển, mở ra một giai đoạn mới đầy hứa hẹn.

Sau khi có sự gia nhập của nhóm cổ đông mới, PGBank đã tiến hành một đợt thay đổi nhân sự sâu rộng, chấm dứt hợp đồng với các lãnh đạo có mối liên hệ với Ngân hàng TMCP Hàng hải (MSB). Ở chiều ngược lại, hàng loạt cái tên có thâm niên trong lĩnh vực tài chính ngân hàng được bổ nhiệm vào các vị trí quan trọng của PGBank, trong đó lãnh đạo của TC Group là ông Đào Phong Trúc Đại được bầu làm Phó Chủ tịch HĐQT.

Cụ thể, ông Đào Phong Trúc Đại (sinh năm 1975) trước đó là Tổng giám đốc Công ty CP Đầu tư PV-Inconess, Tổng giám đốc Công ty CP Phát triển Khu công nghiệp Việt Hưng, Giám đốc Tài chính Công ty CP Phát triển Khu công nghiệp Việt Hưng (thành viên Tập đoàn Thành Công).

Cùng với việc bổ nhiệm ông Đào Phong Trúc Đại vào vị trí lãnh đạo cao cấp, việc PGBank quyết định dời "đại bản doanh” về Tầng 4,5,6 Toà nhà Thành Công, Ô đất P-D17 Khu đô thị mới Cầu Giấy, phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy, Hà Nội - tòa nhà thuộc sở hữu của TC Group đã cho thấy sự chuyển đổi mạnh mẽ trong cơ cấu quản lý và định hướng phát triển của ngân hàng.

Trong hành trình thâu tóm PGbank không thể không điểm lại sự kiện ngày 7/4/2023, Petrolimex thực hiện đấu giá thành công 120 triệu cổ phiếu PGB, thu về 2.568 tỷ đồng, tương ứng 40% vốn điều lệ cho 3 tổ chức và 1 cá nhân.

Theo quan sát, 2/3 doanh nghiệp tham gia mua lại số cổ phần tại PGBank do Petrolimex bán ra đều ít nhiều có liên quan đến Tập đoàn Thành Công.

Hành trình dấn thân vào ngân hàng của ông chủ Tập đoàn Thành Công

Chủ tịch Thành Công Group Nguyễn Anh Tuấn

Cụ thể, Công ty CP Quốc tế Cường Phát thông báo đã mua hơn 40,6 triệu cổ phiếu PGB, tương đương sở hữu 13,54% vốn điều lệ; Công ty CP Thương mại Vũ Anh Đức mua vào hơn 40 triệu cổ phiếu PGB, ứng với 13,36% vốn điều lệ; và ngày 14/4, Công ty TNHH Xuất nhập khẩu và Phát triển Thương mại Gia Linh mua vào gần 39,3 triệu cổ phiếu PGB, tức sở hữu 13,1% vốn điều lệ.

Có thể thấy rõ mối liên kết giữa Công ty Cường Phát và hệ sinh thái doanh nghiệp của gia đình ông Nguyễn Anh Tuấn (Chủ tịch Thành Công Group) thông qua ông Nguyễn Văn Mạnh, người vừa là Chủ tịch HĐQT của Cường Phát, vừa là cổ đông sáng lập của PL Iro, một công ty thành viên của hệ sinh thái này.

Khá trùng hợp, ngay sau khi đợt chào bán cổ phần của Petrolimex, Cường Phát đã hoàn tất tăng vốn điều lệ từ 10 tỉ đồng lên 882 tỉ đồng - xấp xỉ số tiền doanh nghiệp này chi ra để trúng đấu giá 40,6 triệu cổ phiếu PGB.

Với công ty Anh Đức, Chủ tịch của Công ty này là ông Vũ Văn Nhuân, người từng được biết đến trong vai trò Giám đốc một công ty con của Công ty CP Khu công nghiệp Tổ hợp Công nghệ Thành Công Việt Hưng (Thành Công Việt Hưng).

Trong khi đó, Thành Công Việt Hưng là một mắt xích của Thành Công Group, được sáng lập và sở hữu vốn bởi chính những thành viên nổi bật nhất của tập đoàn này, như Công ty CP Tập đoàn Thành Công (60%), Công ty CP Hyundai Thành Công Việt Nam (25%), Công ty TNHH TCG Land (15%).

Tập đoàn Thành Công dần hiện rõ vai trò trong hoạt động kinh doanh của PGBank

Một trong những định hướng kinh doanh trong năm 2024 của PGBank là khai thác tối đa, hiệu quả, phù hợp với quy định của pháp luật và hệ sinh thái của các đối tác chiến lược, trong đó có Thành Công Group.

Quan hệ đối tác giữa PGBank và TC Group càng được củng cố kể từ khi ngân hàng có chủ mới. Điều này thể hiện rõ qua việc PGBank đã trở thành một trong những nhà cung cấp tín dụng lớn nhất cho các doanh nghiệp thuộc hệ sinh thái TC Group, tiêu biểu là Chứng khoán DSC. Tính đến cuối quý 1/2024, Công ty Chứng khoán DSC đã vay PGBank tổng cộng 546 tỷ đồng, chiếm tới 24,5% tổng nợ phải trả của công ty này. PGBank cũng là đối tác tín dụng lớn thứ 2 của DSC, chỉ xếp sau Ngân hàng BIDV (vay ngắn hạn 1.305 tỷ đồng). DSC cũng là một trong những doanh nghiệp trong hệ sinh thái của Tập đoàn Thành Công.

Với lĩnh vực bất động sản, để triển khai các dự án khu công nghiệp, Công ty CP Phát triển Khu công nghiệp Việt Hưng thuộc TC Group đã nhận được khoản vay hơn 15,4 tỷ đồng từ PGBank Quảng Ninh. Để đảm bảo khoản vay này, Công ty đã thế chấp một loạt quyền tài sản phát sinh từ dự án.

Các doanh nghiệp trong hệ sinh thái của TC Group liên tục có những giao dịch liên quan phát sinh với PGB và PGB dường như cũng từng bước trở thành “nơi cất tiền” của các doanh nghiệp trong Tập đoàn Thành Công.

Trong khuôn khổ hợp tác với TC Group, PGBank đã nhận được nhiều khoản thế chấp từ các công ty thành viên của tập đoàn này. Cụ thể, Công ty CP Sản xuất xây dựng Công nghệ Thành Công đã thế chấp cho PGBank Quảng Ninh quyền đòi nợ hình thành trong tương lai để vay hơn 42 tỷ đồng, còn Công ty CP Thiết bị điện - Điện tử Hyundai Thành Công Global đã chuyển giao cho PGBank Hà Nội các quyền phát sinh từ hợp đồng thi công.

Việc hợp tác với TC Group hứa hẹn sẽ mang lại nhiều lợi ích cho PGBank, vì TC Group là một trong những tập đoàn kinh tế tư nhân hàng đầu tại Việt Nam. Tuy nhiên, với vốn và quỹ hiện còn khá khiêm tốn (hơn 5.000 tỷ đồng vào cuối quý 2/2024), khả năng cấp tín dụng của PGBank đối với các khách hàng lớn vẫn còn hạn chế.

Theo quy định hiện hành, tổng dư nợ tín dụng mà một ngân hàng có thể cấp cho một khách hàng và các bên liên quan không được vượt quá 25% vốn tự có của ngân hàng. Điều này nhấn mạnh sự cần thiết và tầm quan trọng của việc tăng vốn cho PGBank. Việc gia tăng vốn không chỉ giúp nâng cao năng lực hoạt động và cải thiện khả năng cạnh tranh, mà còn mở rộng khả năng cấp tín dụng cho các khách hàng lớn hơn.

Bức tranh tài chính của PGBank

Theo báo cáo tài chính, trong nhiều năm hoạt động PGBank hoạt động khá lành mạnh, không tài trợ cho các sân sau của ông chủ bất động sản hoặc tham gia đầu tư vào các tài sản nhiều rủi ro.

Vào năm 2011, PGBank đạt lợi nhuận sau thuế lên tới 446 tỷ đồng. Tuy nhiên, lợi nhuận này giảm gần một nửa xuống còn 240 tỷ đồng vào năm 2012. Đến năm 2013, lợi nhuận của PGBank tiếp tục giảm xuống chỉ còn 38 tỷ đồng, và sau đó ngân hàng trải qua một thời kỳ dài với lợi nhuận chỉ đạt vài chục tỷ đồng.

Từ năm 2013 đến 2019, lợi nhuận sau thuế của PGBank biến động không ổn định, với mức cao nhất cũng chưa vượt quá 150 tỷ đồng.

Trong giai đoạn 2020-2022, ngân hàng có dấu hiệu phục hồi tốt hơn, nhưng lợi nhuận sau thuế vẫn chưa đạt đến con số 500 tỷ đồng. Sau khi Petrolimex thoái vốn, PGBank đã ghi nhận lỗ sau thuế 4,6 tỷ đồng trong quý IV/2023, đánh dấu sự suy giảm so với lợi nhuận 95 tỷ đồng của cùng kỳ năm trước.

Theo PGBank, sự giảm sút lợi nhuận trong quý IV/2023 là do việc giảm lãi suất cho vay theo chỉ đạo của Chính phủ, trong khi chi phí huy động vốn vẫn chưa giảm kịp do độ trễ và tăng trưởng tín dụng tập trung vào cuối năm 2023. Đến cuối năm 2023, tổng tài sản của ngân hàng tăng 13% so với đầu năm, đạt 55.495 tỷ đồng, với cho vay khách hàng tăng 22% lên hơn 35.000 tỷ đồng và tiền gửi khách hàng tăng 14% lên 35.729 tỷ đồng.

Cùng với đó, chất lượng nợ vay ghi nhận dấu hiệu suy giảm, với tổng nợ xấu lên tới 905 tỷ đồng vào cuối năm 2023, tăng 21,5% so với năm trước, mức cao nhất trong 10 năm qua. Sau sự xuất hiện của TC Group, dư nợ cho vay của ngân hàng đối với các lĩnh vực bán buôn, bán lẻ và sửa chữa ô tô đã tăng từ 1.700 tỷ đồng (chiếm 5,86% tổng dư nợ) lên 3.905 tỷ đồng (chiếm 11,05% tổng dư nợ).

Trái phiếu đặc biệt phát hành bởi VAMC đạt hơn 949 tỷ đồng vào cuối năm 2023 và gần 985 tỷ đồng vào cuối Q2/2024, tăng 3,8%. Dù vậy, trong nửa đầu năm 2024, nợ xấu của ngân hàng đã có sự cải thiện đáng kể, giảm xuống còn 958 tỷ đồng, giảm 5% so với đầu năm, và tỷ lệ nợ xấu trên dư nợ cho vay giảm từ 2,85% xuống 2,61%.

Kết thúc Q2/2024, PGBank ghi nhận thu nhập lãi thuần đạt hơn 437 tỷ đồng, tăng 28,1% so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận trước thuế đạt 151,5 tỷ đồng, và lợi nhuận sau thuế đạt 121 tỷ đồng, đều tăng 12,9% so với cùng kỳ năm trước. Đây là quý đầu tiên ngân hàng ghi nhận sự tăng trưởng về lợi nhuận kể từ khi có sự tham gia của nhóm cổ đông mới liên quan đến TC Group. Lũy kế từ đầu năm đến nay, PGBank đã đạt thu nhập lãi thuần 815 tỷ đồng, tăng 19,7% so với năm trước.

Kết quả kinh doanh khởi sắc trong Q2/2024 nhưng lợi nhuận Q1/2024 giảm sút khiến ngân hàng vẫn ghi nhận lợi nhuận sau thuế giảm 7% trong 6 tháng đầu năm 2024 xuống còn 214 tỷ đồng, đạt 48,3% mục tiêu lợi nhuận năm 2024.

Để hoàn thành mục tiêu lợi nhuận còn lại trong nửa cuối năm 2024, ông Trần Văn Luân - Phó Tổng giám đốc điều hành cho biết, PGBank sẽ tập trung vào việc tăng doanh số, nâng cao hiệu quả NIM cho vay, và triển khai các biện pháp thu hồi nợ xấu để cải thiện lợi nhuận.

Trên thị trường chứng khoán, phiên giao dịch ngày 28/8/2024, cổ phiếu PGB đang được giao dịch tại mức giá 16.500 đồng, giảm gần 15% so với thị giá hồi đầu năm.