Hoàn thuế VAT cho doanh nghiệp: Bài 2: Tổng cục Thuế nói nhiều doanh nghiệp trục lợi hoàn thuế VAT

Hoàn thuế VAT cho doanh nghiệp.

Hơn 67 nghìn tỷ đồng hoàn thuế VAT

Theo Tổng cục Thuế, thống kê 7 tháng đầu năm 2023 (tính đến hết ngày 20/7/2023), cơ quan thuế cả nước đã ban hành 9.385 quyết định hoàn thuế VAT tương ứng số thuế đã hoàn 67.100 tỷ đồng. Trong năm 2022, cơ quan thuế cả nước đã ban hành 20.774 quyết định hoàn thuế VAT với tổng số tiền thuế được hoàn là 150.709 tỷ đồng.

Một số Cục Thuế đã xử lý hoàn thuế trong 6 tháng đạt kết quả tốt như: Cục Thuế Hà Nội đã hoàn 3.058 tỷ đồng, bằng 125% cùng kỳ; Cục Thuế Bà Rịa - Vũng Tàu đã hoàn 2.391 tỷ đồng, bằng 79% cùng kỳ; Cục Thuế Bình Dương đã hoàn 10.373 tỷ đồng, bằng 70% cùng kỳ; Cục Thuế Đồng Nai đã hoàn 7.612 tỷ đồng, bằng 69% cùng kỳ; Cục Thuế Tp.HCM đã hoàn 2.396 tỷ đồng, bằng 55% cùng kỳ.

Liên quan đến việc hoàn thuế VAT đối với mặt hàng gỗ, từ ngày 1/1/2022 đến ngày 17/5/2023, số hồ sơ cơ quan thuế đã giải quyết hoàn 4.760 hồ sơ, tương ứng số tiền đã được hoàn là 19.100 tỷ đồng; Số hồ sơ doanh nghiệp (DN) hủy đề nghị hoàn: 215 hồ sơ, tương ứng số tiền đề nghị hoàn 1.514 tỷ đồng do DN sau khi gửi hồ sơ đề nghị hoàn thì tự rà soát đối chiếu với quy định về hoàn thuế nhận thấy hồ sơ của doanh nghiệp bị thiếu, kê khai sai, cần điều chỉnh số liệu... cần thời gian để xem xét lại hồ sơ, sổ sách chứng từ.

Số hồ sơ đề nghị hoàn chưa được cơ quan thuế giải quyết (chưa hoàn tính đến ngày 17/5/2023): 199 hồ sơ, tương ứng số tiền đề nghị hoàn 1.119 tỷ đồng, tỷ lệ 4,18 % so với tổng số hồ sơ cơ quan thuế đã giải quyết hoàn (199/4.760 hồ sơ) do nhiều nguyên nhân như do hồ sơ đang trong thời gian giải quyết theo quy định; DN đã được chuyển hồ sơ sang cơ quan công an để điều tra, xác minh; do DN xin tạm dừng, hoãn thời gian kiểm tra; do DN chưa cung cấp đủ hồ sơ tài liệu số liệu, do đang chờ kết quả xác minh...

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Vũ Chí Hùng cho biết, theo Luật Thuế và thông tư hướng dẫn của Bộ Tài chính thì hồ sơ hoàn thuế VAT được phân làm hai trường hợp gồm hồ sơ kiểm tra trước hoàn thuế sau và hồ sơ hoàn thuế trước kiểm tra sau.

Đối với hồ sơ thuộc diện hoàn thuế trước kiểm tra sau nếu đáp ứng đủ điều kiện về hoàn thuế VAT theo quy định thì cơ quan thuế hoàn toàn kịp thời, đúng quy định. Các hồ sơ thuộc diện kiểm tra trước khoản thuế sau thì cần phải kiểm tra để có cơ sở giải quyết, xử lý hoàn thuế theo quy định.

Qua rà soát các thông tin trong những năm gần đây, cơ quan thuế nhận thấy một số doanh nghiệp hoàn thuế xuất khẩu các mặt hàng gỗ, lâm sản có rủi ro cao. Do đó, cơ quan thuế phải thực hiện công tác kiểm tra và xác minh. Có một số đối tượng đã lợi dụng cơ chế chính sách của nhà nước để gian lận và chiếm đoạt tiền hoàn thuế.

Hoàn thuế VAT cho doanh nghiệp.

Thực hiện hoàn thuế quyết liệt không để tồn đọng kéo dài

Bà Lê Thị Duyên Hải Vụ trưởng Vụ Kê khai và Kế toán thuế, Tổng cục Thuế cho biết, thời gian qua Tổng cục Thuế đã thực hiện hàng loạt giải pháp để đẩy nhanh việc hoàn thuế cho doanh nghiệp cũng như kiểm soát chặt chẽ, đẩy mạnh chống gian lận hoàn thuế gây thất thoát ngân sách của nhà nước.

Cụ thể, Tổng cục Thuế đang rà soát để báo cáo Bộ Tài chính trình cấp có thẩm quyền các quy định tại Luật Thuế VAT và các văn bản hướng dẫn về đối tượng chịu thuế, không chịu thuế, thuế suất và các điều kiện về hoàn thuế VAT đối với hàng hóa xuất khẩu và rà soát quy định về thủ tục hoàn thuế tại Luật Quản lý thuế và các văn bản hướng dẫn gồm: Hồ sơ hoàn thuế, phân loại hồ sơ hoàn thuế, kiểm tra hồ sơ hoàn thuế, thời hạn giải quyết hồ sơ hoàn thuế, thanh tra, kiểm tra sau hoàn thuế; tham khảo kinh nghiệm quốc tế về hoàn thuế VAT để bảo đảm các quy định về đối tượng, điều kiện, hồ sơ, thủ tục hoàn thuế VAT được thống nhất, chặt chẽ, giúp việc hoàn thuế VAT được kịp thời, nhanh chóng; đồng thời, tránh tạo kẽ hở cho các đối tượng lợi dụng chính sách để trục lợi, gian lận tiền thuế.

Cùng với đó, Tổng cục Thuế tiếp tục báo cáo Bộ Tài chính có kiến nghị cơ quan chức năng liên quan đến đăng ký kinh doanh có quy định chặt chẽ về đối chiếu nhân thân, xác thực nhân thân khi thành lập DN; sau khi cấp phép thành lập DN có chế độ kiểm tra hậu kiểm các điều kiện mà DN đăng ký có đúng như DN đã đăng ký ban đầu khi khai hồ sơ xin cấp giấy phép thành lập DN để kiểm soát việc các cá nhân, nhóm cá nhân thành lập các DN nhằm mục đích mua bán hóa đơn VAT để trục lợi, gian lận tiền thuế.

Báo cáo Bộ Tài chính có văn bản đề xuất với cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền nghiên cứu sửa đổi, bổ sung chính sách, quy định pháp luật để nâng mức xử phạt (hành chính/hình sự) đối với các hành vi mua bán trái phép hóa đơn bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật.

Tổng cục Thuế tiếp tục tăng cường tổ chức đoàn công tác làm việc trực tiếp tại Cục Thuế các tỉnh, thành phố lớn để kịp thời nắm bắt các vướng mắc, đề xuất của Cục Thuế về công tác giải quyết hoàn thuế VAT, từ đó có các giải pháp chỉ đạo trong công tác hoàn thuế VAT bảo đảm kịp thời, đúng quy định theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính.

Theo Vụ trưởng Vụ Kê khai và Kế toán thuế, song song với các biện pháp trên, ngành thuế còn áp dụng, triển khai trí tuệ nhân tạo (AI) để phân tích dữ liệu lớn (Big Data) trong chuỗi mua bán của các DN, từ đó phát hiện các dấu hiệu gian lận trong việc kê khai, nộp thuế của các DN trung gian trong chuỗi mua bán; phát hiện các dấu hiệu bất thường về giá trị hàng hóa giao dịch mua bán; phát hiện chuỗi mua bán lòng vòng của các DN…

Đối với cơ quan thuế các cấp, Tổng cục Thuế yêu cầu không để tồn đọng kéo dài, gây bức xúc cho người dân và DN; bố trí đầy đủ nguồn lực khẩn trương hoàn thành việc kiểm tra hoàn thuế đối với các hồ sơ đề nghị hoàn thuế bảo đảm giải quyết hồ sơ hoàn thuế của người nộp thuế đúng thời hạn quy định, đúng đối tượng và trường hợp được hoàn thuế.

Tăng cường tổ chức đối thoại tại cấp Cục Thuế tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương với hiệp hội, DN có hồ sơ hoàn thuế VAT tồn đọng kéo dài để làm rõ vướng mắc, chủ động xử lý, giải quyết các vướng mắc trong thẩm quyền.

Tăng cường công tác tuyên truyền về hồ sơ, thủ tục hoàn thuế để DN chủ động trong việc chuẩn bị hồ sơ đề nghị hoàn thuế, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp nhận hồ sơ, tránh hồ sơ chưa đáp ứng thủ tục khi gửi đến cơ quan thuế.

Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra sau hoàn đối với quyết định hoàn thuế thuộc diện hoàn thuế trước, kiểm tra sau nhằm kịp thời phát hiện việc sử dụng hóa đơn không hợp pháp hoặc sử dụng không hợp pháp hóa đơn, trục lợi trong hoàn thuế nhằm chiếm đoạt ngân sách của nhà nước, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Cũng theo bà Lê Thị Duyên Hải, để hoàn thuế nhanh, sự hợp tác của các DN là rất quan trọng. Các DN cần nâng cao ý thức chấp hành nghiêm chỉnh các chính sách pháp luật về thuế, hóa đơn, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ với ngân sách Nhà nước, nói không với các hành vi sử dụng không hợp pháp hóa đơn hoặc sử dụng hóa đơn không hợp pháp trong việc đề nghị hoàn thuế VAT.

DN cần chủ động trong việc chuẩn bị hồ sơ đề nghị hoàn thuế, rà soát, tập hợp các hóa đơn đầu vào, chứng từ thanh toán, các tờ khai hải quan, hợp đồng xuất khẩu trước khi nộp hồ sơ đề nghị hoàn thuế đến cơ quan thuế, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp nhận hồ sơ, kiểm tra của cơ quan thuế; tránh hồ sơ chưa đáp ứng thủ tục gây ảnh hưởng đến tiến độ tiếp nhận, giải quyết của cơ quan thuế.

Châu Giang