“Chợ mạng” nhiễu loạn đã đến lúc cần xử lý mạnh tay

Với tốc độ phát triển của công nghệ như hiện nay đã khiến cho việc buôn bán trên các trang thương mại điện tử bùng nổ. Theo các nghiên cứu chỉ ra Việt Nam thuộc top 5 nước có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử (TMĐT) hàng đầu thế giới. Đây vừa là cơ hội nhưng cũng là thách thức được đặt ra với các cơ quan quản lý khi nhiều mặt hàng không đảm bảo chất lượng cũng được rao bán.

Nhiều lỗ hổng trong khâu quản lý

Bên cạnh những sàn thương mại điện tử được nhiều người biết đến như Shopee, Lazada, Tiki thì vẫn còn hàng tram sàn thương mại điện tử khác được hoạt động dưới hình thức website. Ngoài ra, những trang mạng xã hội như TikTok, Zalo, Facebook, Instagram... cũng trở thành “chợ online” để mua bán, nhưng đây cũng là cơ hội để một số người bán hàng lợi dụng nhằm giao dịch các mặt hàng vi phạm pháp luật.

Ông Đỗ Hồng Trung - Phó Chánh Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả cho biết: “Các sàn TMĐT chưa có cơ chế kiểm soát, xác minh hàng hóa một cách chặt chẽ, tạo kẽ hở để người kinh doanh đưa hàng giả, hàng nhái vào bán. Hành lang pháp lý đối với lĩnh vực TMĐT vẫn còn sơ sài, chưa theo kịp yêu cầu thực tiễn nên chưa đáp ứng được yêu cầu”.

Một vị quản lý đã từng làm việc tại một sàn thương mại điện tử lớn cho biết các sàn thường chỉ kiểm duyệt và quản lý chặt chẽ ở giai đoạn đầu, khi xem xét xét duyệt gian hàng với yêu cầu xuất trình giấy phép kinh doanh, giấy tờ chứng minh chất lượng hàng hóa... Nhưng khi các gian hàng đi vào hoạt động đội ngũ quản lý không kiểm tra nữa mà chỉ duy trì kênh phản hồi của người dùng.

Hiện nay hoạt động mua bán trên các sàn thương mại điện tử vẫn còn nhiều lỗ hổng khi thiếu bên thứ ba làm nhiệm vụ kiểm tra, giám sát và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng. Đây cũng chính là kẽ hở khiến cho người bán hàng lợi dụng trà trộn các sản phẩm kém chất lượng.

Việc mua sắm online ngày càng phổ biến

Không thiếu biện pháp kiểm soát

Khi công nghệ hiện đại ngày càng phát triển không thiếu những cách quản lý chủ động thông qua các giải pháp này để kiểm soát hoạt động của các sàn thương mại điện tử.

Ông Nguyễn Mạnh Tấn - Giám đốc marketing của Haravan cho biết, từ khi AI ra đời đã có nhiều nền tảng ứng dụng để quét hàng giả, hàng thật. Nhờ đó mà mang đến hiệu quả rõ rệt hơn so với các hoạt động kiểm soát thủ công. Đối với những thương hiệu nổi tiếng nếu rao bán các sản phẩm không phải của gian hàng chính hãng sẽ đều bị chặn.

Theo ông Võ Đỗ Thắng - Giám đốc Trung tâm An ninh mạng Athena, những quy định về việc giám sát, quản lý bán hàng trên các sàn thương mại điện tử và mạng xã hội đều đã được đưa ra. Tuy nhiên, quá trình thực hiện chưa sát sao, nhiều sàn thương mại đã có chế tài nhưng vẫn chỉ phạt ở mức cảnh báo, phạt hợp đồng hoặc đóng cửa gian hàng.

Về phía sàn thương mại điện tử, đại diện của Lazada chia sẻ sàn này luôn rà soát định kì, gỡ những sản phẩm sai phạm nếu phát hiện hoặc có phản ánh. Đồng thời, Lazada còn phối hợp chặt chẽ với các thương hiệu đối tác và cơ quan quản lý để kiểm tra kịp thời loại bỏ những gian hàng kinh doanh hàng giả, hàng nhái...

Bà Hoàng Thị Minh Ngọc - Giám đốc Tăng trưởng và Chiến lược Chợ Tốt cho biết, sàn này cũng đã có sự đầu tư về nhân lực và công nghệ để thẩm định tính minh bạch đối với các hoạt động mua bán, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Ngoài ra, Chợ Tốt còn hợp tác với những đối tác chiến lược trong ngành bán lẻ nhằm cải thiện, nâng cấp chất lượng sản phẩm.

Những giải pháp xử lý mạnh tay

Đại diện Ban Chỉ đạo 389 thông tin thời điểm hiện tại các lực lượng chức năng đã tăng cường kiểm tra, xử phạt những hành vi vi phạm đến không gian bán hàng mạng. Cụ thể là lực lượng quản lý thị trường đã triệt phá rất nhiều vụ livestream bán hàng lậu trên các trang mạng xã hội. Thậm chí, truy tìm đến tận kho hàng thu giữ và tiêu huỷ nhiều sản phẩm giả, nhái các thương hiệu lớn mà không rõ nguồn gốc.

Thời điểm cuối năm, khi nhu cầu mua sắm tiêu dùng của người dân tăng cao thì càng có nhiều người bán hàng ham lợi tuồn những mặt hàng kém chất lượng ra thị trường bằng cách bán trực tuyến. Người mua sẽ không thể kiểm tra chất lượng hàng trực tiếp, thậm chí, hàng nhái giờ cũng thật đến khó phân biệt.

Một giải pháp rất quan trọng được lực lượng quản lý thị trường đưa ra và triển khai là đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật, nâng cao nhận thức của người tiêu dùng.

Các sàn thương mại điện tử đang cạnh tranh gắt gao để loại bỏ hàng kém chất lượng

Mới đây, Tổng cục quản lý thị trường đã mở một phòng trưng bày với 500 sản phẩm hàng thật hàng giả được trưng bày, đủ trong mọi lĩnh vực từ hóa - mỹ phẩm; thực phẩm chức năng; thời trang, giày dép, trang sức đến phụ tùng ô tô, xe máy; hàng tiêu dùng, sữa, nông sản...

Đáng chú ý, với những sai phạm trong thời gian gần đây của TikTok, Bộ Thông tin và Truyền thông đã vào cuộc điều tra và đưa ra công bố kết quả kiểm tra toàn diện về hoạt động của mạng xã hội này.

Trong đó, TikTok đã phát triển nền tảng bán hàng TikTok Shop nhưng để tồn tại nhiều mặt hàng vi phạm. Cơ quan quản lý yêu cầu TikTok phải có biện pháp kịp thời ngăn chặn, gỡ bỏ các thông tin liên quan có sai phạm trong vòng 24 giờ kể từ khi nhận được yêu cầu. Đưa ra biện pháp cảnh cáo hoặc từ chối cung cấp dịch vụ có thời hạn hay vĩnh viễn đối với những cá nhân, tổ chức vi phạm những quy định đã được nêu.

Như vậy, trong thời gian sắp tới chắc chắn các cơ quan lãnh đạo sẽ có những biện pháp quản lý chặt chẽ hơn, hình thức phạt nghiêm túc để hạn chế tình trạng “chợ mạnh” bát nháo xảy ra.