Cơ hội và thách thức của doanh nghiệp bán lẻ trong những tháng cuối năm

6 khó khăn “bủa vây” doanh nghiệp bán lẻ

Số liệu từ Tổng cục Thống kê cho thấy trong 8 tháng đầu năm, doanh thu bán lẻ ước đạt 3.175,5 nghìn tỷ đồng, chứng kiến mức tăng trưởng dương (+8,7% so với cùng kỳ năm trước). Thế nhưng, tốc độ tăng trưởng này thấp hơn so với tốc độ tăng trưởng doanh thu của 8 tháng đầu năm so với cùng kỳ của những năm 2015-2019.

Trong năm 2023, doanh nghiệp bán lẻ đối mặt với 6 khó khăn bao gồm: rủi ro lạm phát tăng, tồn kho lớn, tỷ giá biến động, cạnh tranh khốc liệt giữa các doanh nghiệp cùng ngành, sức mua yếu và suy thoái kinh tế.

Doanh nghiệp bán lẻ đối mặt với 6 khó khăn chính trong năm 2023

Khảo sát công bố hôm 22/9 của Vietnam Report cho thấy cùng với những tín hiệu tích cực, ⅔ số doanh nghiệp kỳ vọng tình hình của thị trường bán lẻ những tháng cuối năm sẽ có sự cải thiện đáng kể so với nửa đầu năm, mặc dù chưa rõ sự hồi phục rõ rệt và tốc độ cồn chậm.

Có thể nói động lực từ các chính sách hỗ trợ của Chính phủ là một cơ sở quan trọng cho kỳ vọng vững vàng vượt qua giai đoạn khó khăn, đưa tỷ suất lợi nhuận sẽ khả quan hơn trong giai đoạn nửa cuối năm 2023 của doanh nghiệp bán lẻ.

Tín dụng tiêu dùng có thể khôi phục dần sau khi nợ xấu được kiểm soát nhờ việc NHNN tiếp tục hạ lãi suất điều hành lần thứ 4. Đồng thời, áp lực vay nợ của doanh nghiệp bán lẻ cũng phần nào giảm bớt trong nửa cuối năm.

Bên cạnh đó, sức cầu nền kinh tế cũng được thúc đẩy nhờ chính sách tăng lương cơ sở đối với cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang từ ngày 01/7/2023 và giảm thuế VAT từ 10% còn 8%. Theo đó, ảnh hưởng trực tiếp tới doanh số kỳ vọng của doanh nghiệp trong ngành trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, gánh nặng tiêu dùng sẽ không chỉ được giải tỏa tại Mỹ mà còn có hiệu ứng lan tỏa toàn cầu khi chỉ số giá tiêu dùng dần giảm nhiệt tại đây.

Các đơn hàng mới từ thị trường xuất khẩu chủ lực được kỳ vọng sẽ bứt phá từ nửa cuối năm, giúp giảm bớt lo ngại về thất nghiệp, lạm phát và suy thoái kinh tế, qua đó ổn định thu nhập và giúp Việt Nam bước vào chu kỳ tiêu dùng mới.

Top 5 ưu tiên của người tiêu dùng khi chọn nơi mua sắm

Ngoài ra, dịp mua sắm cuối năm cũng sẽ thúc đẩy nhu cầu của người tiêu dùng, giúp doanh nghiệp bán lẻ có thể lấy lại được đà hồi phục và tăng trưởng.

Thế nhưng, ⅓ doanh nghiệp còn lại lại bi quan hơn khi nhận định rằng khó khăn sẽ kéo dài vì dư âm tiêu cực của giai đoạn sức mua kém. Bởi vậy, khả năng hồi phục cần thêm thời gian và có thể trở lại bình thường vào nửa cuối năm sau.

Kết quả khảo sát của Vietnam Report chỉ rõ: “Câu chuyện sức mua yếu và những ảnh hưởng tiêu cực từ sự trì trệ của nền kinh tế chưa thể một sớm một chiều được giải quyết và tiếp tục là hai mối lo chính với sự đồng thuận của lần lượt 100% và 92,9% số doanh nghiệp".

Cần chiến lược để thích ứng xu thế

Mặt khác, kết quả khảo sát tháng 8/2023 của Vietnam Report chỉ ra rằng sự đa dạng hàng hóa (47,2%), danh tiếng của các nhà bán lẻ (41,5%) và khía cạnh về chất lượng sản phẩm (53,4%) là những ưu tiên hàng đầu ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn nơi mua hàng, tiếp đó là vị trí địa lý của cửa hàng (34,7%) và các chương trình ưu đãi (37,3%).

Doanh nghiệp bán lẻ cũng chủ động trong các chiến lược để thích ứng với xu thế và thói quen cũng như văn hóa của khách hàng trong bối cảnh chạy thay guồng quay của môi trường kinh doanh đang ảnh hưởng mạnh mẽ từ tiến bộ công nghệ…

Ngoài ra, chiến lược đa kênh với mục tiêu củng cố vị thế của chuỗi bán lẻ, đáp ứng nhu cầu mua sắm linh hoạt của người tiêu dùng được xem là ưu tiên số 1 của các doanh nghiệp bán lẻ.

Trong khi đó, chiến lược mang tính thiết thực có thể là tập trung phát triển chiều sâu, sẵn sàng cắt giảm chi phí hoạt động của những cửa hàng hoạt động không hiệu quả, tối ưu chi phí vận hành của cửa hàng, tồn kho, danh mục hàng hóa và chi phí về logistics trong bối cảnh điều kiện thị trường còn nhiều khó khăn.

Thị trường bán lẻ Việt Nam được xem là một thị trường có sức hút lớn và nhiều tiềm năng để phát triển, trong cả trung và dài hạn. Hiện nay, quy mô thị trường lên tới 142 tỷ USD và được dự báo có thể tiếp tục tăng lên mức 350 tỷ USD trong một vài năm tới.

Thị trường bán lẻ Việt Nam được xem là một thị trường có sức hút lớn

Sự trở lại của du khách nước ngoài trong năm nay và xu hướng ngày càng tăng trong tương lai sẽ hỗ trợ cho ngành bán lẻ một cách mạnh mẽ. Ngoài ra, một điểm thuận lợi khác là Việt Nam đang ở giai đoạn lợi tức nhân khẩu học đỉnh cao.

Tầng lớp tiêu dùng trong những năm gần đây đã liên tục được thúc đẩy từ những yếu tố như dân số đông và trẻ với 100 triệu dân, quy mô dân số đứng thứ 15 thế giới, tốc độ đô thị hóa diễn ra nhanh chóng và cơ cấu dân số ở độ tuổi vàng, với trên 60% nằm trong độ tuổi lao động.

Các chuyên gia cho rằng dân số lớn thích kết nối, nền kinh tế đang phát triển, thu nhập trung bình ngày càng tăng, quá trình đô thị hóa hay mức sống cao hơn đều là những yếu tố thuận lợi hỗ trợ tăng trưởng cho thị trường bán lẻ Việt Nam. Dư địa phát triển của ngành bán lẻ về dài hạn sẽ ngày càng rộng lớn.

Có thể thị trường bán lẻ và vị thế của các nhà bán lẻ sẽ còn nhiều biến đổi trong bối cảnh tình hình kinh tế xã hội vẫn còn nhiều ẩn số tác động.

Với sự cạnh tranh bằng lợi thế cốt lõi, bắt nhịp nhanh đối với sự biến đổi trong bức tranh tiêu dùng cũng như tận dụng hiệu quả chính sách hỗ trợ và điều chỉnh chiến lược tăng trưởng phù hợp với những xu hướng vận động, doanh nghiệp không chỉ vượt qua được mùa thấp điểm tiêu dùng mà còn định vị được thành công khi chuyển sang chu kỳ tiêu dùng mới.