Cuộc chiến giữa YouTube và adblock càng cho thấy sự “độc quyền” của Google về quảng cáo số

Mức độ căng thẳng của các trình chặn quảng cáo (các adblock) và YouTube đã tăng nhiệt mạnh chưa từng thấy. Các nhà phát triển adblock đã liên tục cập nhật công cụ của mình để chặn quảng cáo trên YouTube và giúp người dùng vẫn xem được video, trong khi Youtube đang nỗ lực ngăn cản người dùng cài đặt adblock xem được các video.

Đồng sáng lập của AdGuard, Andrey Meshkov trả lời phỏng vấn của trang 404 Media rằng về mặt kỹ thuật, những gì YouTube làm không có gì quá đặc biệt so với trong quá khứ. Quy mô chính là điểm khác biệt duy nhất. Đây là nền tảng lớn và các video quảng cáo đặc biệt khiến người xem khó chịu. Do vậy, điều này đã khiến cuộc chiến lần này càng trở nên thú vị hơn.

Sự khác biệt lần này đến từ đoạn script nhận ra adblock mới của YouTube với độ nhạy lớn, do vậy nó đôi khi còn cho rằng một số phần của phần mềm bảo vệ quyền riêng tư - mà không phải trình chặn quảng cáo cũng bị xem là trình chặn quảng cáo và hiển thị thông báo bắt buộc người dùng phải gỡ bỏ xuống.

Các adblock nỗ lực ngăn cản YouTube

Mặt khác, các nhà phát triển trình chặn quảng cáo cũng không để yên trước hành động quyết liệt của YouTube. Để tránh né sự phát hiện của YouTube, nhóm phát triển uBlock Origin đã liên tục cập nhật bộ lọc của mình và cập nhật tình hình sau mỗi vài ngày trong một chủ đề siêu dài trên nền tảng Reddit.

Nhóm phát triển uBlock Origin đã liên tục cập nhật bộ lọc của mình và cập nhật tình hình sau mỗi vài ngày để né tránh sự phát hiện của YouTube

Việc tinh chỉnh liên tục là điểm đáng chú khi được thực hiện sau mỗi vài ngày trên GitHub với 2 người duy nhất và cho tới nay uBlock Origin vẫn không có nguồn quỹ và từ chối việc đóng góp từ phía người dùng.

Họ đã phải cay đắng thừa nhận rằng hai lần mỗi ngày, YouTube đều thay đổi thuật toán phát hiện của mình, tức là ngay cả khi chúng ta mới cập nhật một bộ lọc mới hôm nay thì cũng có thể cần một bộ lọc mới ngay lập tức.Nếu bạn vẫn muốn đăng nhập vào, thực sự không có cách nào để tránh khỏi điều này.

Một nhà phát triển adblock lớn khác là AdGuard cũng thường xuyên cập nhật phần mềm để ứng phó với các tính năng phát hiện của YouTube. Trên blog, nhà phát triển này cho biết nền tảng video trực tuyến này đang phát động cuộc chiến chống lại các trình chặn quảng cáo (ad blocker). Ngoài ra, AdGuard cũng nhấn mạnh rằng các nhà phát triển adblock sẽ không đứng im chịu trận khi YouTube mở rộng các biện pháp trấn áp của mình. Adblocker sẽ cố gắng đưa ra những giải pháp cho phép họ vượt qua biện pháp phát hiện của Youtube. Quá trình này sẽ mất không ít thời gian.

Youtube đang nỗ lực ngăn cản người dùng cài đặt adblock xem được các video, khi phát hiện adblock nó sẽ hiện ra thông báo này buộc người dùng phải gỡ bỏ mới có thể xem được video

Theo ông Meshkov, extension miễn phí sẽ chịu ảnh hưởng từ biện pháp dò tìm mới của YouTube dù sản phẩm ở gói trả phí của AdGuard có khả năng lọc ở cấp độ mạng lưới sẽ không chịu ảnh hưởng.

"Mọi trình duyệt và adblock đang chống lại thông điệp (của YouTube). Không ai có thể miễn nhiễm. … Cho dù bạn đổi sang Firefox, Vivaldi hay trình duyệt nào khác cũng sẽ không cứu được bạn. Cho dù bạn sử dụng uBlock Origin, AdBlock, Undetectable AdBlocker hay bất cứ thứ gì đi nữa”, Stephen Ray, mod của diễn đàn trình duyệt Brave (nhưng không phải nhân viên của công ty) cho hay.

Google độc quyền về công nghệ quảng cáo trực tuyến

Một thực tế đã gây nên sự thất vọng của các nhà phát triển adblock. Đó là việc Google đã đạt tới mọi khía cạnh của thế giới web với tư cách là một ông lớn công nghệ quảng cáo theo đúng nghĩa đen. Đa số các adblock là những extension trình duyệt được dùng bởi Chrome, một sản phẩm của Google. Google Chrome hiện cũng đang là trình duyệt phổ biến nhất toàn cầu.

Thế nhưng, điều đáng nói là những extension đó lại được dùng để ngăn chặn chính quảng cáo của Google, nhất là trên nền tảng video trực tuyến thuộc sở hữu của Google - YouTube.

Vì vậy, tương tự như điều đã làm với extension khai thác tiền mã hóa, Google hoàn toàn có thể cấm các extension adblock này. Ngoài ra, Google sắp triển khai nền tảng chức năng cho các extension vận hành trên Chrome - đó là Manifest V3.

Đa số các công ty adblock và nhà phát triển phần mềm đều cho biết Manifest V3 sẽ hạn chế chức năng trong các extension của mình hoặc khiến nó khó có thể hoạt động hơn. Thế nhưng, điều may mắn là Google vừa cho biết hoãn vô thời hạn đối với việc triển khai Manifest V3.

Google đã trở thành đối tượng của vụ kiện chống độc quyền ngành quảng cáo giữa Ủy ban Thương mại Mỹ FTC với Google bởi chính quyền lực tuyệt đối của họ đối với hệ sinh thái quảng cáo trực tuyến và công nghệ quảng cáo.

Ngoài ra, gã khổng lồ này còn có ảnh hưởng lớn tới cả ngành công nghiệp chặn quảng cáo khi công ty gây nên nhiều chia rẽ và tranh cãi ở chính cộng đồng các nhà phát triển những extension chặn quảng cáo này.

Google đã đạt tới mọi khía cạnh của thế giới web với tư cách là một ông lớn công nghệ quảng cáo

Đáng chú ý nhất phải nhắc tới vụ trả tiền cho AdBlock Plus – một trình chặn quảng cáo nổi tiếng của Google để bỏ qua cho những quảng cáo của họ được hiển thị tới người dùng.

Bên cạnh đó, trình chặn quảng cáo này còn thử nghiệm các quảng cáo có thể chấp nhận được nhằm phân phối quảng cáo cho người dùng. Google cũng là một trong những nhà tài trợ chính cho sự kiện về bộ lọc và chặn quảng cáo do công ty mẹ của AdBlock Plus, Eyeo tổ chức.

Đại diện của Eyeo trả lời phỏng vấn của 404 Media cho biết sẽ không bỏ cuộc trong cuộc chiến chống lại tính năng phát hiện adblock của YouTube, tuy nhiên đó không hoàn toàn là một cuộc chiến thực sự với họ mà giống như một giải pháp thương lượng hơn.

"Như thường lệ, chúng tôi quan tâm đến việc tìm một giải pháp trung gian lấy người dùng làm trung tâm, nơi mọi người có thể giành lấy quyền kiểm soát cho trải nghiệm của mình, nhưng đồng thời cũng cho phép các nhà sáng tạo nội dung và các nhà xuất bản có thể được tưởng thưởng cho nội dung của họ. Chúng tôi đang làm việc với các bên khác nha và hy vọng sẽ sớm chia sẻ cập nhật với người dùng."

Vậy sau cùng, kết quả của cuộc chiến này sẽ ra sao? Điều này hoàn toàn phụ thuộc vào ý chí của Google.

Theo Meshkov của AdGuard, nó hoàn toàn phụ thuộc vào nguồn lực mà YouTube sẵn sàng rót tiền. Cả những người duy trì các bộ lọc chặn quảng cáo và YouTube sẽ liên tục bám đuổi nhua. Song, chúng ta vẫn nên nhớ rằng vẫn còn những tổn thất ngoài dự tính khác (liên quan đến các extension khác về quyền riêng tư như Privacy Badger, trình duyệt Brave …). Do đó, việc giảm thiểu thiệt hại ngoài dự kiến này sẽ khá đắt đỏ đối với YouTube.

Vậy ai sẽ giành chiến thắng? Meshkov không rõ về điều này và cho rằng chắc chắn YouTube có năng lực và nguồn lực để làm điều này, tuy nhiên mặt khác ta đã thấy được ví dụ về việc Facebook nỗ lực vượt qua các trình chặn quảng cáo và rồi đã phải từ bỏ điều đó dù nguồn lực của gã khổng lồ mạng xã hội là vô hạn.