Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố số liệu mới cho thấy, trong phiên giao dịch ngày 25/12, lãi suất VND bình quân liên ngân hàng tại kỳ hạn qua đêm (kỳ hạn chính, chiếm khoảng 90% doanh số giao dịch) tăng vọt lên 0,74%/năm từ mức 0,25%/năm của cuối tuần trước.

Với các kỳ hạn chủ chốt khác cũng đều tăng lãi suất. Kết phiên ngày thứ hai, lãi suất VND các kỳ hạn dưới 1 tháng lần lượt là: 1 tuần 1,76% (+1,2% so với cuối tuần trước); 2 tuần 1,74% (+0,57%); 1 tháng là 1,57% (+0,1%).

Lãi suất cho vay qua đêm hiện đã tăng 0,6 điểm % so với cuối tháng 11, kỳ hạn 1-2 tuần tăng khoảng 1,24 – 1,4 điểm %.

Lãi suất qua đêm liên ngân hàng tăng mạnh trong những ngày cuối năm 2023
Lãi suất thị trường liên ngân hàng (Nguồn: SBV)

Trong những phiên gần đây, lãi suất liên ngân hàng liên tục tăng khi thời điểm chốt quý IV sắp tới gần. Trước đó, lãi suất qua đêm trải qua hơn 1 tháng xuống dưới vùng thấp - dưới 0,2%/năm sau khi NHNN chính thức dừng phát hành tín phiếu mới và các lô tín phiếu cũ cũng dần đáo hạn hết.

Dù lãi suất kỳ hạn dưới 1 tháng bật tăng mạnh, lãi suất liên ngân hàng lại giảm ở kỳ hạn 3 tháng là 0,46 điểm % so với cuối tháng 11. Có thể thấy, biến động tăng của lãi suất liên ngân hàng chủ yếu mang tính chất ngắn hạn.

Tình hình này cũng phù hợp với dự báo của giới phân tích, cụ thể lãi suất liên ngân hàng thường duy trì ở mức thấp trong tháng 12. Về cuối năm, theo hiệu ứng mùa vụ thì có thể có mức tăng nhẹ, nhưng không xảy ra tình trạng thiếu hụt thanh khoản. Doanh số giao dịch của thị trường liên ngân hàng thực tế vẫn ở mức cao (gần 300.000 tỷ đồng), điều này phản ánh thanh khoản hệ thống còn rất dồi dào.

Sự dồi dào này còn thể hiện qua việc các ngân hàng liên tục giảm lãi suất huy động vào thời gian này.

Tháng 12, Vietcombank có 2 lần điều chỉnh giảm lãi suất với mức giảm 0,2 điểm phần trăm cho kỳ hạn từ 12 tháng trở lên và 0,7 điểm phần trăm cho lãi suất huy động kỳ hạn dưới 12 tháng. Cụ thể, lãi suất kỳ hạn 1-2 tháng giảm còn 1,9%/năm; kỳ hạn 3-5 tháng còn 2,2%/năm; kỳ hạn 6-11 tháng còn 3,2%/năm; kỳ hạn từ 12 tháng ở mức 4,8%/năm.

Các ngân hàng quốc doanh cũng tương tự, khi điều chỉnh giảm lãi suất khá mạnh trong tháng này, mức giảm lãi suất bình quân là 0,5 điểm % cho kỳ hạn dưới 12 tháng và 0,3 điểm % cho những kỳ hạn dài.

Trong khi mức giảm lãi suất bình quân trong khối NHTMCP tư nhân thấp hơn, khoảng 0,2 điểm %, chủ yếu là kỳ hạn dưới 12 tháng.

Tính chung cả năm 2023, lãi suất huy động giảm bình quân từ 2,5 - 3,0 điểm % so với hồi đầu năm. Nếu so với giai đoạn dịch Covid - 19, lãi suất huy động kỳ hạn trên 12 tháng thấp hơn khoảng 0,5 điểm %, nhưng tương đồng ở kỳ hạn 6 - 9 tháng.

Việc thanh khoản hệ thống dư thừa và lãi suất huy động giảm mạnh, cùng chính sách điều hành của NHNN xuất phát từ nguyên nhân cầu tín dụng thấp. Tính đến cuối tháng 11, dư nợ tín dụng trên toàn hệ thống chỉ tăng được 9,15% so với đầu năm, thấp hơn nhiều so với 12,8% ở cùng kỳ năm ngoái và cách xa so với mục tiêu 14% mà NHNN đặt ra cho năm 2023.