Sự chênh lệch lãi suất giữa Việt Nam và Mỹ đã tăng lên phần nào do việc đi ngược với chính sách tiền tệ của Fed kể từ đầu năm tới nay. Giới phân tích đã nhiều lần đưa ra cảnh báo rằng điều này có thể khiến áp lực tỷ giá tăng lên.

Ở một mặt khác, Fed vừa hoàn thành cuộc họp tháng 9 và đã ra quyết định không tăng lãi suất, mà tiếp tục giữ trong phạm vi 5,25-5,5%, mức cao nhất trong 22 năm qua. Đó là một tín hiệu tích cực đối với Việt Nam, thế nhưng Fed vẫn kỳ vọng rằng cuối năm nay sẽ có thêm một đợt tăng nữa, bởi vậy, sức ép với dòng tiền đồng vẫn hiện hữu.

3 cách để hạ nhiệt tỷ giá

Theo ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Phân tích Khối Khách hàng cá nhân của Chứng khoán Yuanta Việt Nam chia sẻ, nhà điều hành có thể áp dụng 3 biện pháp để hạ nhiệt tỷ giá. Đó là bán USD, tăng lãi suất hoặc hút tiền đồng về. Vào giai đoạn tỷ giá liên tục tăng cao vào năm ngoái, Ngân hàng Nhà nước đã có những giải pháp như hạ tỷ giá trung tâm, rồi phát hành giấy tờ có giá ngắn hạn để hút tiền về.

Ngân hàng Nhà nước sẽ ưu tiên chọn cách nào để hạ nhiệt tỷ giá?
Diễn biến lãi suất VND-USD kỳ hạn qua đêm từ tháng 1/22 đến tháng 9/23

Chuyên gia cho rằng công cụ tăng lãi suất sẽ không được sử dụng ở thời điểm này bởi Ngân hàng Nhà nước vẫn đang chạy theo xu hướng nới lỏng tiền tệ nhằm hỗ trợ nền kinh tế. Do muốn bảo toàn dự trữ ngoại hối, Nhà điều hành cũng không muốn bán USD.

Ông Minh nói: “Vì thế trong bối cảnh hiện tại, hút bớt tiền đồng thông qua kênh tín phiếu được ưu tiên lựa chọn".

Theo ông Nguyễn Thế Minh, chênh lệch lãi suất giữa USD và VND sẽ thu hẹp phần nào nhờ động thái hút bớt tiền đồng này. Việc lãi suất liên ngân hàng VND sẽ được nâng lên, qua đó giảm nhiệt vấn đề tỷ giá và giúp NHNN có thêm dư địa điều hành trong trung hạn.

Điều này đã được minh chứng khi không phát sinh nghiệp vụ trên thị trường mở sau khoảng 15 tuần. Vào chiều ngày 21/9, NHNN đã hút gần 10.000 tỷ đồng ra khỏi hệ thống qua kênh tín phiếu. Cụ thể, nhà điều hành đã chào thầu tín phiếu kỳ hạn 28 ngày với 9.995 tỷ đồng trúng thầu với mức lãi suất 0,69%/năm.

Thế nhưng, theo ông Minh, đồng USD sẽ tiếp tục mạnh lên với khả năng Fed sẽ tăng lãi suất trong cuộc họp tháng 11 hoặc tháng 12 tới. Ông Minh cho hay: “Do đó, khó có thể kỳ vọng tỷ giá sẽ quay đầu giảm trong bối cảnh hiện tại, tuy nhiên nhà điều hành sẽ có các biện pháp điều tiết để tỷ giá biến động trong vùng kiểm soát".

Khó lặp lại kịch bản tỷ giá tăng nóng như cuối năm 2022

Tỷ giá bật tăng trở lại sau gần nửa năm bình ổn gây ra nhiều lo ngại. Thế nhưng, ông Trần Ngọc Báu, CEO của WiGroup cho biết tỷ giá tăng nằm trong dữ liệu của NHNN và khả năng tăng nóng như hồi cuối năm 2022 sẽ không xảy ra.

Ngân hàng Nhà nước sẽ ưu tiên chọn cách nào để hạ nhiệt tỷ giá?
Diễn biến chỉ số DXY 6 tháng qua

Ông cho hay: "Bối cảnh hiện tại hoàn toàn khác với cuối năm 2022, khi đó USD rút ra thực sự do lo sợ sự đổ vỡ mang tính dây chuyền. Hiện tại hệ thống ngân hàng ổn định hơn rất nhiều, không có tình trạng rút vốn. Hơn nữa, cán cân vãng lai hiện tương đối mạnh. Dự báo cán cân tổng thể năm nay sẽ thặng dư nhẹ. Trong khi đó hồi cuối năm 2022, cán cân vãng lai tương đối yếu do xuất khẩu dịch vụ chưa phục hồi được, xuất khẩu hàng hóa thặng dư yếu".

Bối cảnh về chênh lệch lãi suất giữa Việt Nam và Mỹ cũng khác nhau hoàn toàn. Bởi lẽ nếu như năm ngoái Fed mạnh tay tăng lãi suất thì hiện nay Fed đang đi đến chặng cuối của chu kỳ tăng lãi suất.

Thống kê của nhóm phân tích BIDV Treasury cho thấy tỷ giá USD/VND trên thị trường liên ngân hàng tiếp tục chịu áp lực tăng mạnh thêm khoảng 300 điểm lên quanh vùng 24.400 (tăng 1,2%) sau khi trải qua khoảng 1 tuần đầu tháng 9 giằng co quanh vùng 24.050-24.100.

Theo đó, VND từ đầu năm đã giảm khoảng 3,7% so với đồng USD, mức giảm tương đương với một số đồng tiền khác như THB (-3,8%), TWD (-4,5%); thế nhưng vẫn thấp hơn so với một số đồng tiền như JPY (-11%), MYR (-6,5%), CNY (-5,7%), KRW (-4,8%).

Các chuyên gia tại đây cho biết có nhiều yếu tố ảnh hưởng gây bất lợi cho tỷ giá kể từ đầu tháng 9.

Ngân hàng Nhà nước sẽ ưu tiên chọn cách nào để hạ nhiệt tỷ giá?
Ảnh minh họa

Đầu tiên là sức ép từ thị trường quốc tế tiếp tục tăng khi chỉ số USD Index tiếp tục tăng 1,7% lên mức 105, cao nhất trong nửa năm qua. Theo đó, chỉ số USD Index trong 2 tháng gần đây đã tăng tới 5,5%.

Lần này, đà tăng của DXY bền vững hơn một số đợt tăng khác trong 2 và 3 bởi triển vọng kinh tế Mỹ hạ cánh mềm và thoát khỏi cuộc suy thoái ở giai đoạn tới đang trở nên sáng sủa hơn. Bên cạnh đó, một số nền kinh tế đối trọng với Mỹ là Trung Quốc và EU đang gặp khó khăn với những câu chuyện riêng.

Ví dụ như EU là vấn đề giá cả hàng hóa leo thang làm thâm hụt cán cân thương mại sâu hơn hay với Trung Quốc là câu chuyện về thị trường địa ốc.

Cân đối cung cầu trong nước ở mức thặng dư nhẹ khoảng 200 triệu USD sau khi deal bán vốn của VPBank đã hoàn tất là yếu tố bất lợi thứ 2. Thế nhưng, thị trường cũng có một vài nhu cầu giao dịch lớn của Kho bạc Nhà nước và nhu cầu nhập khẩu xăng dầu tăng cao trong thời gian qua vì nhà máy Nghi Sơn tạm dừng hoạt động trong 2 tháng.

Bên cạnh đó chênh lệch lãi suất VND-USD tiếp tục âm sâu kéo dài, khiến tình trạng găm giữ ngoại tệ gia tăng. Ngoài ra, khi môi trường quốc tế kém thuận lợi và tỷ giá trong nước tăng nhanh nên tâm lý thị trường tiếp tục chuyển dịch xấu hơn.