Ngành công nghiệp trọng điểm tiếp tục là “trụ cột” dẫn dắt tăng trưởng

Sự hồi phục khả quan của ngành điện tử, máy vi tính và sản phẩm quang học

Cụ thể, khai thác, xử lý và cung cấp nước tăng 5,4%, sản xuất chế biến thực phẩm tăng 5,8%, sản xuất hoá chất và sản phẩm hoá chất tăng 6,2%, sản xuất sản phẩm từ kim loại đúc sẵn (trừ máy móc, thiết bị) tăng 7,4%, sản xuất sản phẩm từ cao su và plastic tăng 8,7%, sản xuất sản phẩm thuốc lá tăng 9,6%.

Trong khi, một số ngành có chỉ số IIP giảm như: Sản xuất sản phẩm từ rơm, rạ và vật liệu tết bện giảm 3%, sản xuất sản phẩm từ khoáng phi kim loại khác giảm 3,4%, sản xuất giấy và sản phẩm từ giấy giảm 3,5%, khai thác dầu thô và khí đốt tự nhiên giảm 3,6%, sản xuất máy móc, thiết bị chưa được phân vào đâu giảm 4%, sản xuất xe có động cơ giảm 5,2%, sản xuất phương tiện vận tải khác giảm 7,2%.

Đặc biệt, ngành sản xuất sản phẩm điện tử, máy vi tính và sản phẩm quang học ghi nhận sự hồi phục tích cực kể từ tháng 8 sau khi sụt giảm 7 tháng liên tiếp. Chỉ số IIP của ngành này trong quý III tăng 3,2% so với cùng kỳ, giảm 2,2% sau 9 tháng.

Ngành sản xuất điện tử, máy vi tính và sản phẩm quang học hồi phục khả quan

Kết quả sau 9 tháng ghi nhận 31 mặt hàng đạt kinh ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm 92,2% trong tổng kim ngạch xuất khẩu,

Trong đó, một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam là máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện đang nỗ lực phục hồi hậu đại dịch.

Nhóm hàng máy tính, sản phẩm điện tử và linh kiện trong 9 tháng ước đạt kim ngạch xuất khẩu 41,19 tỷ USD, giảm nhẹ 1,7% so với cùng kỳ. Mức này chiếm 15,8% trong tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước. EU, Hoa Kỳ, Trung Quốc là các thị trường chính của nhóm này.

Chỉ số sản xuất tháng 9 năm 2023 của ngành sản xuất xe có động cơ tăng 5,2%, nhưng giảm 5,2% luỹ kế 9 tháng. Còn sản xuất phương tiện vận tải khác giảm 7,2% so với cùng kỳ.

Trong tháng 9, sản lượng ô tô ước đạt 27,6 nghìn chiếc, giảm 4,7% so với cùng kỳ, còn xe máy ước giảm 17% khi đạt 257,6 nghìn chiếc. Luỹ kế 9 tháng, sản lượng ô tô ước đạt 238,3 nghìn chiếc, giảm 19,3% so với cùng kỳ còn xe máy, đạt 2301,5 nghìn chiếc, giảm 8,4%.

Ngành công nghiệp trọng điểm vẫn là động lực dẫn dắt tăng trưởng

9 tháng năm nay, kim ngạch xuất khẩu hàng dệt và may mặc ước đạt 25,5 tỷ USD, giảm 12,1% so với cùng kỳ. Còn ước tính xuất khẩu giầy dép đạt 14,86 tỷ USD, giảm 18,2% so với cùng kỳ.

Theo ước tính, sản lượng sản xuất sữa bột đạt 13 nghìn tấn, giảm 14,6% so với cùng kỳ. Luỹ kế 9 tháng, sản lượng sữa bột giảm 2,9% so với cùng kỳ khi đạt 96,8 nghìn tấn.

Theo Bộ Công Thương, sữa tươi nguyên liệu trong nước chỉ đáp ứng được 42% nhu cầu tiêu dùng và phục vụ sản xuất, trong khi giá sữa nguyên liệu và được nhập khẩu vẫn ở mức cao. Ngoài ra, giá cước vận chuyển và thức ăn chăn nuôi ngày càng tăng đột biến khiến chi phí sản xuất tăng cao tác động đến hoạt động sản xuất kinh doanh và lợi nhuận của doanh nghiệp.

Thế nhưng, ngành sữa được cho là vẫn còn nhiều dư Địa để phát triển. Mức sử dụng sữa bình quân theo đầu người của Việt Nam hiện ở 26-28 lít/năm, thấp hơn so với thế giới.

Sản lượng sản xuất bia đã tăng mạnh, ước đạt 369,2 triệu lít, tăng 6,6% so với cùng kỳ. Luỹ kế 9 tháng, sản lượng bia các loại tăng 0,2% so với cùng kỳ khi đạt 3.405 triệu lít. Thế nhưng, giá nguyên liệu đầu vào vẫn ở mức cao nên ngành bia vẫn đang gặp nhiều khó khăn.

Công nghiệp hỗ trợ giúp tăng trợ lực

Khối doanh nghiệp FDI vẫn chủ yếu là đơn vị xuất khẩu các mặt hàng linh kiện và phụ tùng. Trong đó, các tập đoàn của Hàn Quốc, Nhật Bản giữ vai trò chủ đạo trong ngành sản xuất linh kiện điện tử.

Mặt khác, hiện nay hạn chế là liên kết giữa doanh nghiệp trong nước, doanh nghiệp FDI và tập đoàn đa quốc gia còn lỏng lẻo. Đa số là các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam là đơn vị nhỏ và vừa nên còn hạn chế về năng lực. Dung lượng chưa đảm bảo về quy mô công suất sản xuất kinh tế với sản phẩm công nghiệp hỗ trợ vì còn nhỏ.

Theo ông Phạm Tuấn Anh- Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương), đến nay đã 8 năm triển khai Nghị định số 111/2015/NĐ-CP của Chính phủ về phát triển công nghiệp hỗ trợ được ban hành từ năm 2015 (Nghị định 111) và chắc chắn cần thiết phải sửa đổi.

Chính phủ đã giao Bộ công thương sửa đổi Nghị định này kể từ năm 2020, thế nhưng gặp nhiều khó khăn trong quá trình sửa đổi. Tuy nhiên, Bộ Công thương vẫn kiên trì sửa đổi và thuyết phục cơ quan để sớm trình lên chính phủ.

Sự liên kết giữa doanh nghiệp trong nước, doanh nghiệp FDI và tập đoàn đa quốc gia còn lỏng lẻo là một hạn chế

Ông Phạm Tuấn Anh nói: “Điểm mới trong Dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 111, đó là việc cấp bù lãi suất cho các doanh nghiệp sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ. Về danh mục sản phẩm công nghiệp hỗ trợ đã bổ sung rất nhiều các sản phẩm mới phù hợp với xu thế hiện nay, hỗ trợ tốt hơn cho doanh nghiệp”.

Cục Công nghiệp cho biết Bộ Công Thương cũng được giao nguồn vốn để xây dựng hai trung tâm hỗ trợ phát triển công nghiệp tại TP HCM và Hà Nội ở chương trình đầu tư công giai đoạn 2021-2024.

Ông Phạm Tuấn Anh nhấn mạnh: “Chúng tôi xác định đây là 2 công trình rất quan trọng, như cánh tay nối dài của Bộ Công Thương trong hỗ trợ các doanh nghiệp, kỳ vọng khi hai trung tâm này được hoàn thiện cơ sở vật chất và bộ máy chức năng thì sẽ hỗ trợ rất nhiều cho các doanh nghiệp trong thời gian tới”.

Đánh giá cho thấy một số ngành trọng điểm thuộc ngành công nghiệp cấp II có chỉ số sản xuất 9 tháng đầu năm tăng cao so với cùng kỳ, tiếp tục giữ vai trò là động lực dẫn dắt tăng trưởng ở giai đoạn tiếp theo.