Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, xuất khẩu gỗ và lâm sản trong tháng 8/2023 đem về 1,19 tỷ USD, so với tháng 8/2022 giảm 21,5%. Lũy kế 8 tháng, xuất khẩu gỗ cũng như lâm sản ước đạt 8,95 tỷ USD, so với cùng kỳ năm ngoái giảm 25,1%.

Và trong nhiều năm qua, Mỹ vẫn luôn là thị trường tiêu thụ lớn nhất đối với xuất khẩu đồ gỗ từ Việt Nam. Vào năm 2021, xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam sang Mỹ đạt mức trên 8,77 tỷ USD, chiếm đến 59,24% tổng kim ngạch xuất khẩu gỗ, sản phẩm gỗ của cả nước. Đến năm 2022, xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ sang Mỹ đạt mức trên 8,48 tỷ USD, chiếm 54,1% giá trị xuất khẩu gỗ và sản phẩm của Việt Nam đến tất cả các thị trường.

Ngành gỗ cần phải nắm bắt thị trường để thay đổi kịp thời
Xuất khẩu đồ gỗ đang chuẩn bị bước vào giai đoạn cạnh tranh khốc liệt hơn với gánh nặng xuất xứ cũng như kiểm dịch và Việt Nam cần có cách tiếp cận khác trong xuất khẩu gỗ, sản phẩm gỗ,... Nguồn ảnh: Sưu tầm

Ở Mỹ, nội thất phòng ngủ và nhà bếp bị bão hòa

Ghi nhận, từ năm 2019 trở về trước, xuất khẩu đồ gỗ của Việt Nam chủ yếu là những sản phẩm bàn, ghế, tủ văn phòng. Vào năm 2019, kim ngạch xuất khẩu đồ gỗ đạt mức 6,8 tỷ USD, trong đó xuất khẩu đồ gỗ nội thất bằng gỗ đạt mức trên 122 triệu chiếc với giá trị kim ngạch đạt mức 4,8 tỷ USD. Riêng ghế gỗ văn phòng đã xuất khẩu tới 85,4 triệu chiếc trong năm 2019, đạt mức kim ngạch trên 2 tỷ USD; còn các đồ nội thất văn phòng khác như tủ, bàn đem về gần 1 tỷ USD; trong khi xuất khẩu đồ gỗ nội thất phòng ngủ cũng như nội thất nhà bếp chỉ khoảng 800 triệu USD.

Mặc dù vậy thì từ năm 2020 đến tháng 8/21022, xuất khẩu đồ gỗ nội thất phòng ngủ và nhà bếp đã tăng trưởng rất mạnh. Cụ thể là nằm 2021, trong số 11,073 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu đồ gỗ thì trị giá xuất khẩu đồ gỗ nội thất phòng ngủ đạt mức 2,03 tỷ USD.

Cũng trong năm 2021, trị giá xuất khẩu đồ gỗ nội thất phòng ngủ đến thị trường Hoa Kỳ đạt mức cao nhất, đạt 1,6 tỷ USD và chiếm 79,2% tổng giá trị xuất nhập khẩu đồ gỗ nội thất phòng ngủ. Còn xuất khẩu đồ gỗ nội thất nhà bếp (chủ yếu là mặt hàng tủ bếp) cũng ghi nhận đạt đến 908 triệu USD năm 2021, so với năm 2020 tăng đến 27%.

Trong năm 2022, xuất khẩu đồ gỗ nội thất phòng ngủ và đồ nội thất nhà bếp vẫn giữ được mức tăng trưởng 4% khi đạt được mức 3,06 tỷ USD. Trái ngược với sự tăng trưởng như vũ bão của nhóm hàng đồ gỗ nội thất phòng ngủ cùng với nhà bếp, kim ngạch xuất khẩu đồ gỗ nội thất văn phòng chỉ đạt mức 319 triệu USD vào năm 2021, 370,3 triệu USD trong năm 2022, so với năm 2019 chỉ còn bằng ⅕.

Lý giải về nguyên nhân khiến cho xuất khẩu đồ gỗ nội thất văn phòng ngủ và nhà bếp tăng trưởng mạnh ở trong giai đoạn 2020 - 2022, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam cho hay, bởi thời kỳ dịch bệnh COVID-19 xảy ra trên toàn cầu, nhiều quốc gia thực thi việc giãn cách xã hội, phần lớn người lao động không cần phải đến văn phòng để làm việc mà được phép làm ở nhà. Chính vì thế mà người dân đã sẵn sàng chi trả nhiều hơn để có không gian sống hoàn hảo nhất, nhu cầu mua sắm giường, tủ phòng ngủ và tủ bếp cũng tăng cao. Trong khi đó nhu cầu mua sắm bàn ghế, tủ văn vòng lại suy giảm.

Mặc dù vậy thì từ cuối năm 2022 đến hiện tại, xu thế thị trường đã có sự đảo ngược. Lạm phát ở Mỹ và EU đã làm hạn chế đi chi tiêu đối với các mặt hàng không thực sự thiết yếu. Mặt khác thì ngành bất động sản ở Mỹ đã rơi vào trạng thái trầm lắng, đã đẩy tiêu dùng đồ nội thất cũng như phòng ngủ, nhà bếp lao dốc.

Ngành gỗ cần phải nắm bắt thị trường để thay đổi kịp thời
Nguồn ảnh: Sưu tầm

Theo báo cáo của Catalina (là Công ty phân phối đồ gỗ hàng đầu của Mỹ) cho thấy, xu hướng đồ gỗ nhà bếp và nhà tắm đã suy thoái mạnh theo thị trường nhà ở ở Mỹ. Từ khi mà Cục dự trữ liên bang Mỹ tăng lãi suất và doanh số bán hàng các sản phẩm nội thất phòng ngủ, nhà bếp và nhà tắm đã giảm trong thời gian nửa đầu năm 2023. Catalina cũng ước tính hoạt động tu sử nhà bếp trong thời gian nửa đầu năm 2023 ở Mỹ giảm 20,7%.

Cũng theo phân tích của Catalina, trong thời gian 3 năm qua, các doanh nghiệp sản xuất đồ gỗ ở Việt Nam đã chuyển đổi sang sản xuất nhiều đồ gỗ nội thất phòng ngủ cùng với nhà bếp, để có thể đáp ứng được nhu cầu tăng cao ở thị trường Mỹ. Tuy nhiên đến thời điểm này, phân khúc đồ nội thất phòng ngủ cùng với nhà bếp ở Mỹ đã trở nên bão hòa.

Những nhà sản xuất ở Việt Nam dường như không sớm nhận ra được sự thay đổi nhu cầu tiêu dùng ở Mỹ và họ vẫn sản xuất nhiều đồ gỗ nội thất phòng ngủ và nhà bếp dẫn đến mặt hàng này tồn kho khá là nhiều. Mặc dù vậy thì Catalina cho rằng còn nhiều phân khúc đồ gỗ khác đang có dư địa tiêu thụ, nếu như các nhà sản xuất Việt Nam kịp thời nắm bắt. Cũng theo đó, doanh số bán tủ văn phòng, mặt bằng và ghế văn phòng ở Mỹ đã gần như không suy giảm trong thời gian nửa đầu năm 2023. Đáng chú ý, doanh số bán của phòng tắm đang tăng trưởng vượt trội so với xu hướng chung của toàn ngành. Những mặt hàng hỗ khác như là đồ gỗ ngoài trời (như xích đu), các đồ mỹ thuật trang trí bằng gỗ (như đồng hồ gỗ, tranh khắc gỗ, đồ lưu niệm và hộp bút văn phòng,...) hiện tại vẫn đang được tiêu thụ tốt, tiếp tục tăng trưởng.

Vẫn còn nhiều cửa cho ngành gỗ của Việt Nam

Catalina khuyến nghị: “Nắm bắt thị trường Mỹ luôn là một trong những yêu cầu quan trọng đối với nhà sản xuất đồ gỗ Việt Nam, nhất là ở trong bối cảnh xuất khẩu đồ gỗ suy giảm trong thời gian qua thì việc khảo sát xu hướng tiêu dùng của người Mỹ đang trở nên cấp thiết hơn”.

Ngành gỗ cần phải nắm bắt thị trường để thay đổi kịp thời
Vẫn còn nhiều cửa cho ngành gỗ của Việt Nam. Nguồn ảnh: Sưu tầm

Song song với đó, Catalina cũng thông tin rằng nguồn cung ứng cũng đang chuyển hướng khỏi các nhà sản xuất Trung Quốc, quốc gia đã chứng kiến được sự sụt giảm 42% trong các lô hàng bởi tác động của đồng USD trong thời gian nửa đầu năm 2023. Đây cũng chính là cơ hội cho Việt Nam tăng cung bù đắp được phần nào cho sự sụt giảm từ nhập khẩu đồ gỗ của Trung Quốc.