Ngành thủy sản có thể đạt kim ngạch xuất khẩu 10 tỷ USD trong năm nay

Xuất khẩu cá tra có cơ hội tăng trưởng

Mức thuế chống bán phá giá cá tra vào Mỹ sơ bộ mới được công bố đã sụt giảm so với cùng kỳ và đây là tin vui với cá tra Việt Nam. Mức thuế của hai doanh nghiệp bị đơn bắt buộc là 0 USD và 0,14 USD/kg tương ứng.

Xuất khẩu cá tra Việt Nam sang Mỹ tính đến giữa tháng 8 vừa qua đạt 169 triệu USD, giảm 59% so với cùng kỳ. Thế nhưng, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) kỳ vọng kết quả đợt thanh tra của Mỹ sẽ có hiệu ứng lạc quan đối với hoạt động xuất khẩu cá tra sau nhiều tháng ảm đạm.

Xuất khẩu thủy sản được dự báo có thể cán mốc 10 tỷ USD năm nay

Công ty Sao Mai Group chịu mức thuế suất sơ bộ khá thấp chỉ 0,14 USD/kg nên khá tự tin và đang tích cực chuẩn bị hàng, sẵn sàng xuất khẩu cá tra sang Mỹ.

Ông Trương Vĩnh Thành, Phó Tổng Giám đốc Sao Mai Group nói: “Với mức giá 0,14 USD/kg bán vào Mỹ là rất tốt. Khi nghe tin này doanh nghiệp chúng tôi rất phấn khởi".

Mức thuế suất 1 kg cá tra phi lê đông lạnh đã sụt giảm hơn 2 USD so với đợt xem xét hành chính lần thứ 18. Đó là điều kiện tốt để các nhà máy thủy sản tăng cường xuất khẩu cá tra sang Mỹ.

Kết quả sơ bộ lần này cho thấy Việt Nam có một doanh nghiệp thủy sản hưởng lợi với mức thuế chống bán phá giá 0%. Nhờ đó, kim ngạch xuất khẩu cá tra vào Mỹ được cải thiện. Ngoài ra, sự hồi phục tại nhiều thị trường đang mở ra cơ hội cho sản phẩm cá tra của Việt Nam.

Bà Nguyễn Ngô Vi Tâm, Tổng Giám đốc Vĩnh Hoàn Group cho biết: “Những thị trường truyền thống như Mỹ phát triển ổn định, châu Á có thêm thị trường Nhật Bản, thị trường có nhiều uy tín về chất lượng sản phẩm; khối thị trường Nam Mỹ, đặc biệt là Brazil cũng phát triển rất tốt”.

Thời điểm cuối năm có nhiều lễ hội nên nhu cầu tiêu thụ thủy sản, trong đó có cá tra sẽ tăng mạnh. Ngành hàng tỷ đô này sẽ sớm lấy lại đà tăng trưởng nếu tập trung vào cải thiện chất lượng và tận dụng tốt các cơ hội.

Xuất khẩu thủy sản đang dần khởi sắc

Theo VASEP đánh giá, xuất khẩu thủy sản sang các thị trường khác từ nay đến cuối năm được cho là có xu hướng tích cực hơn. Bởi lẽ, nhu cầu tiêu thụ thủy sản sẽ tốt lên trong thời gian tới, đặc biệt là khi Dịp lễ Noel và Tết Dương lịch đang tới gần.

Xuất khẩu thủy sản đang dần ấm lên

Có thể thấy được xu hướng ấm dần lên của thị trường khi nhìn vào biến chuyển kim ngạch trong những tháng qua. Kim ngạch xuất khẩu thủy sản Việt NAM đạt hơn 767 triệu USD trong tháng 6, giảm trên 23% so với cùng kỳ. Thế nhưng, sau hai tháng, con số giảm còn 15% và đó cũng là mức tăng trưởng âm thấp nhất trong nửa năm qua và doanh số cao hơn so với những tháng trước.

Ngành thủy sản theo đà này có thể chạm mức kim ngạch xuất khẩu 10 tỷ USD năm 2023.

Nguy cơ tổn thất lớn nếu không gỡ được “thẻ vàng”

Về lâu dài, thị trường EU còn là câu chuyện ảnh hưởng từ cảnh báo thẻ vàng thủy sản. Sức cạnh tranh của hải sản nước sẽ còn thua thiệt trên thị trường toàn cầu nếu tiếp tục duy trì “thẻ vàng”.

Việt Nam đã rất quyết tâm khi gỡ thẻ vàng thủy sản, và nhận được sự đánh giá cao từ Ủy ban EU (EC). Thế nhưng, cần sự nỗ lực từ nhiều phía hơn nữa để tiến tới gỡ thẻ vàng sau hơn 6 năm bị cảnh báo, trong đó có vai trò lớn của doanh nghiệp xuất khẩu.

Vì thẻ vàng của EC mà xuất khẩu thủy sản của Việt Nam tới thị trường EU liên tục giảm từ năm 2017 tới nay. Tổng giá trị xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang EU năm 2019 đạt 1,3 tỷ USD, và chỉ còn hơn 500 triệu USD vào năm ngoái. Trong số này có ⅓ là hải sản khai thác. Thế nhưng, không chỉ riêng hải sản khai thác bị cảnh báo thì mới chịu ảnh hưởng.

Ông Nguyễn Hoài Nam, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) nói: “Chúng tôi đánh giá rằng có khoảng 10% số mặt hàng từ nguồn nuôi cũng sẽ bị ảnh hưởng theo. Bởi vì theo cung cách chuỗi cung ứng khi họ mua hàng của chúng ta, họ không chỉ kinh doanh mỗi mặt hàng mực, mà nhiều khi là tôm nuôi, nghĩa là cộng với hải sản khai thác, với 10% hàng nuôi. Khi ụp một cái, trong trường hợp xấu nhất, chúng ta mất gần 500 triệu USD ở thị trường châu Âu”.

Chế biến cá tra xuất khẩu

Việc xuất khẩu vào thị trường này đã khó, mà không gỡ được thẻ vàng sẽ ngày càng khó khăn hơn.

Ông Phùng Đức Tiến, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhấn mạnh: “Khi có thẻ vàng thì thủ tục nhập khẩu rất phức tạp, trước đây chỉ lấy mẫu theo tỷ lệ %, bây giờ kiểm soát 100% lô hàng và thời gian kiểm soát có thể lên tới 2 - 3 tuần, lãng phí chi phí vào phần này rất lớn".

Thế nhưng, nếu thủy sản Việt Nam tiếp tục chịu thẻ vàng hoặc xấu hơn là thẻ đỏ thì có thể còn không đong đếm hết những tổn thất. Đó là chuỗi việc làm của cả trăm nhà máy với hàng chục nghìn lao động. Đó còn là hình ảnh, uy tín của Việt Nam, nguồn cung thủy sản lớp top 3 của toàn cầu.

Ông Nguyễn Quang Hùng, Cục trưởng Cục Kiểm ngư, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhận định: “Đối với các doanh nghiệp xuất khẩu, đặc biệt là các doanh nghiệp xuất khẩu sang thị trường châu Âu trong thời gian tới cần có những giải pháp cụ thể hơn, kiên quyết không mua hàng thủy sản khai thác bất hợp pháp để làm sao đảm bảo tính minh bạch. Nếu bà con ngư dân đi khai thác bất hợp pháp thì sẽ không bán được các sản phẩm. Như vậy chúng ta sẽ hạn chế được điều này".

Không chỉ EU thực thi quy định chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và Không theo quy định IUU, hiện nay còn có Nhật Bản, Mỹ và nhiều nước khác cũng có hệ thống tương tự.