Tỷ giá vào cuối tháng 9 vừa qua đã có thời điểm chạm ngưỡng 24.600 VND/USD ở chiều bán ra, tăng 3,7% so với đầu năm và tăng 1,1% so với mức đỉnh ghi nhận vào cuối năm 2022. Vậy để ứng phó với biến động về tỷ giá, các nhà điều hành có chính sách gì?

Đà tăng liên tiếp của tỷ giá

Sức ép tăng tỷ giá của thị trường thế giới đã bước sang tuần thứ 10 liên tiếp, đánh dấu chuỗi tăng điểm dài nhất trong gần 10 năm. Chỉ số đồng USD chạm ngưỡng 106,5 điểm, mức cao nhất kể từ đầu năm ở phiên giao dịch ngày 27/9 vừa qua.

Trên thị trường liên ngân hàng, chênh lệch lãi suất USD-VND đang ghi nhận ở mức 4-5 điểm phần trăm với các kỳ hạn dưới 1 tháng, gây sức ép lên tỷ giá USD/VND trong nước.

Nỗ lực ứng phó biến động tỷ giá của Ngân hàng Nhà nước
Ngân hàng Nhà nước ứng phó với biến động tỷ giá như thế nào?

Tỷ giá USD trung tâm đóng cửa tháng 9 (ngày 28-9) không có biến động sau 3 phiên tăng liên tiếp trong tuần cuối của tháng 9, đứng giá so với ngày 28/9, niêm yết ở 24.088 đồng/USD. Tỷ giá trung tâm đã có mức tăng 476 đồng/USD nếu so với phiên giao dịch đầu năm 2023.

Tỷ giá USD tại các ngân hàng thương mại lớn có những diễn biến trái chiều. Cụ thể, tỷ giá USD tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) được niêm yết ở mức 24.170 đồng/USD (mua tiền mặt) - 24.200 đồng/USD (mua chuyển khoản) - 24.540 đồng (bán ra), đứng giá so với ngày trước đó.

Trong khi, mức tỷ giá niêm yết tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) là 24.230 đồng/USD (mua tiền mặt) - 24.230 đồng/USD (mua chuyển khoản) - 24.530 đồng/USD (bán ra), tăng nhẹ 5 đồng/USD. Còn tỷ giá USD ở Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) được niêm yết ở mức 24.200 đồng/USD (mua tiền mặt) - 24.230 đồng/USD (mua chuyển khoản) - 24.520 đồng/USD (bán ra), tăng 20 đồng/USD...

Khi tỷ giá ở dưới ngưỡng 24.000 VND/USD so với phiên giao dịch đầu năm 2023, tỷ giá niêm yết tại các NHTM tăng khoảng 800 đồng/ USD, mức tăng khá mạnh.

Nỗ lực ứng phó biến động tỷ giá của Ngân hàng Nhà nước
Tỷ giá USD tại các ngân hàng thương mại lớn có những diễn biến trái chiều

So với một số ngoại tệ, tỷ giá tính chéo của đồng Việt Nam áp dụng tính thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu kỳ mới, có hiệu lực kể từ ngày 28-9 đến 4-10. Theo đó, NHNN cũng đã công bố tỷ giá biến động không nhỏ. Cụ thể, nhân dân tệ Trung Quốc: 3.297,78 đồng/CNY, phơ răng Thụy Sỹ: 26.262,54 đồng/CHF; rúp Nga: 250,17 đồng/RUB, yên Nhật: 161,61 đồng/JPY; bảng Anh: 29.242,83 đồng/GBP, euro: 25.432,11 đồng/EUR… Như vậy, ngoài USD thì đa số các loại ngoại tệ khác đều tăng so với hồi cuối năm ngoái, đầu năm nay.

Nỗ lực giảm sức ép lên tỷ giá

Vào cuối tháng 9, NHNN đã kích hoạt hoạt động phát hành tín phiếu trở lại sau khi tạm dừng từ thời điểm tháng 3/2023 để giảm bớt sức ép lên tỷ giá. Thống kê cho thấy Ngân hàng Nhà nước chào thầu thành công 70.000 tỷ đồng tín phiếu 28 ngày liên tiếp trong 5 phiên giao dịch, hút lượng VND tương ứng ra khỏi hệ thống ngân hàng.

Ngân hàng Nhà nước đã công bố dữ liệu từ cuối năm 2021 cho thấy dự trữ ngoại hối nhà nước đạt quy mô trên 109,9 tỷ USD, tăng gấp 10 lần quy mô dự trữ ngoại hối nhà nước năm 2010 và gấp gần 4 lần so với năm 2015.

Thế nhưng, dự trữ ngoại hối đã giảm mạnh trong năm 2022 sau khi đạt kỷ lục vào đầu quý I/2022 khi NHNN phải bán một lượng lớn ngoại tệ để giúp tỷ giá ổn định. NHNN bán ra 20% dự trữ ngoại hối, còn 89 tỷ USD vào cuối năm ngoái. Theo dữ liệu mới nhất của Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF, vào cuối năm 2022, dự trữ ngoại hối của Việt Nam ghi nhận ở mức 86,7 tỷ USD. So với cuối năm 2021, con số này giảm khoảng 22,7 tỷ USD.

Nỗ lực ứng phó biến động tỷ giá của Ngân hàng Nhà nước
Dòng vốn sẽ tiếp tục được bơm vào nền kinh tế

Tuy nhiên, có thể kỳ vọng tăng lượng kiều hối trong năm nay. Số liệu mới nhất cho thấy tiền kiều hối chuyển về nước sau 8 tháng đầu năm đạt 10,126 tỷ USD, tăng 28% so với cùng kỳ.

Theo ước tính ở thông cáo mới nhất được công bố bởi IMF vào cuối tháng 9, cuối năm nay sẽ chứng kiến dự trữ ngoại hối của Việt Nam lên mức 98,7 tỷ USD và kết thúc năm sau là 110,5 tỷ USD.

Theo nhận định của giới chuyên gia, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) thời gian tới sẽ tiếp tục duy trì lãi suất điều hành ở mức cao, có thể thắt chặt chính sách tiền tệ hơn nữa và những diễn biến quốc tế khó lường sẽ gây sức ép lên tỷ giá và thị trường ngoại tệ.

Thế nhưng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh, dòng vốn sẽ tiếp tục được bơm vào nền kinh tế, cung cầu ngoại tệ thuận lợi. Cùng với đó là các biện pháp điều hành chính sách tiền tệ, tỷ giá linh hoạt sẽ hỗ trợ thị trường ngoại tệ ổn định. Tuy vậy, không thể chủ quan với sức ép từ lạm phát.

Trong tháng 9/2023, chỉ số lạm phát cơ bản tăng 0,26% so với tháng 8, tăng 3,8% so với cùng kỳ năm ngoái. Trung bình 9 tháng năm nay, lạm phát cơ bản đã tăng 4,49%. Giá nhiên liệu, lương thực thế giới dự kiến sẽ tiếp tục chịu sức ép tăng trong những tháng cuối năm nay và đầu năm sau khi rủi ro về khủng hoảng lương thực toàn cầu, hay xung đột địa chính trị.

NHNN sẽ theo sát tình hình thực tế để không chỉ kiểm soát được lạm phát mà còn cân đối mục tiêu hạ lãi suất. Cùng với điều hành tỷ giá trung tâm phù hợp, việc can thiệp linh hoạt với ngoại tệ và chủ động cùng với các biện pháp khác của NHNN sẽ góp phần giúp tâm lý thị trường ổn định, hạn chế được sức ép biến động bất thường với tỷ giá và góp phần ổn định thị trường ngoại tệ cũng như kinh tế vĩ mô.