Theo khảo sát, trên thị trường, lãi suất tiền gửi tiết kiệm được các ngân hàng đang niêm yết chỉ bằng một nửa so với cùng kỳ năm ngoái. Thậm chí, mức lãi suất phổ biến nhiều kỳ hạn còn thấp hơn cả thời điểm dịch COVID-19 bùng phát trong năm 2020 - 2021.

Sẽ có làn sóng dịch chuyển dòng tiền từ tiết kiệm sang lĩnh vực khác?
Lãi suất huy động của các ngân hàng liên tục giảm mạnh trong thời gian qua là do hệ thống dư thừa thanh khoản.

Ngày 3/10, Vietcombank tiếp tục là nhóm big 4 tiên phong giảm lãi suất huy động đối với cả hình thức gửi tiết kiệm tại quầy và gửi trực tuyến, lãi suất huy động cao nhất của ngân hàng chỉ còn 5,3%/năm, giảm 0,2 %. Đây là mức lãi suất áp dụng cho kỳ hạn từ 12 tháng trở lên.0

Bên cạnh đó, lãi suất kỳ hạn 6 tháng, 9 tháng cũng giảm 0,2 % xuống còn 4,3%/năm. Lãi suất kỳ hạn 3 tháng giảm mức tương tự, xuống 3,3%/năm. Lãi suất kỳ hạn 1 tháng giữ nguyên 3%/năm. Như vậy, Vietcombank đã có 2 lần liên tiếp giảm lãi suất huy động chỉ sau vài tuần. Lần gần nhất là ngày 14/9, Vietcombank cũng đã điều chỉnh giảm 0,3% ở loạt kỳ hạn.

Duy nhất tại MB, lãi suất cao nhất là 6,5%/năm áp dụng cho các kỳ hạn 24, 36, 48 và 60 tháng. Còn các kỳ hạn khác, lãi suất tiền gửi cũng giảm 0,1 - 0,2%/năm, như 6 tháng là 5,1%/năm; 9 tháng là 5,2%/năm; 12 tháng là 5,5%/năm.

Tại SHB, biểu lãi suất huy động cao nhất là 6,1%/năm áp dụng cho kỳ hạn trên 18 tháng. Còn kỳ hạn 12 tháng niêm yết lãi suất 5,8%/năm; 9 - 11 tháng là 5,6%/năm.

Nhìn vào bảng lãi suất niêm yết, nhóm ngân hàng có mức cao nhất kỳ hạn 12 tháng còn: CBBank (6,6%/năm); PVcomBank (6,5%/năm); DongAbank (6,55%/năm); NCB (6,4%/năm); LPBank (6,4%/năm); Vietbank (6,3%/năm)….

Các chuyên gia cho biết nguyên nhân khiến lãi suất huy động của các ngân hàng liên tục giảm mạnh trong thời gian qua là do hệ thống dư thừa thanh khoản.

Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước, kết thúc quý III, bức tranh chung của toàn ngành ngân hàng vẫn chưa sáng màu khi tăng trưởng tín dụng vẫn ở mức thấp so với cùng kỳ năm trước. Đến cuối tháng 9, tín dụng mới tăng 5,91%.

Giới chuyên gia cho rằng, dòng tiền tiết kiệm sẽ chuyển dịch sang các kênh đầu tư khác như: bất động sản, chứng khoán, vàng... và đi vào sản xuất.

TS Cấn Văn Lực - chuyên gia kinh tế - nhận định từ nay đến cuối năm sẽ có một lượng lớn tiền gửi ngân hàng đáo hạn. Khi lãi suất giảm, nhiều nhà đầu tư sẽ không còn mặn mà với việc gửi tiết kiệm ngân hàng. Thay vào đó sẽ hướng đến những kênh đầu tư đem lại lợi nhuận cao hơn so với gửi tiết kiệm.

Còn theo ông TS. Nguyễn Quốc Hùng - Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam - cho rằng, lãi suất tiết kiệm các ngân hàng đua nhau giảm để khẳng định rằng, người dân đừng kỳ vọng vào gửi tiết kiệm. Theo đó, dòng vốn sẽ chuyển dịch sang các lĩnh vực khác, hỗ trợ nền kinh tế.

Theo ông Hùng, vừa qua Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đã tổ chức nhiều cuộc họp với các ngân hàng hội viên để kêu gọi các ngân hàng đồng thuận giảm mặt bằng lãi suất huy động và cho vay, hỗ trợ doanh nghiệp, tạo cơ sở cho các ngân hàng giảm lãi suất và thực hiện nghiêm túc cam kết đã đồng thuận.

Sẽ có làn sóng dịch chuyển dòng tiền từ tiết kiệm sang lĩnh vực khác?
TS. Nguyễn Quốc Hùng - Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam

Hiệp hội cũng kiến nghị Ngân hàng Nhà nước các giải pháp hỗ trợ kịp thời thanh khoản cho các ngân hàng thương mại và đề nghị Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước 63 tỉnh, thành phố hỗ trợ giám sát các ngân hàng thực hiện đồng thuận lãi suất.

Tại họp báo Chính phủ thường kỳ diễn ra mới đây, ông Đào Minh Tú - phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước - cho biết tính đến 30-9, tổng vốn huy động của các ngân hàng thương mại đạt khoảng 12,9 triệu tỉ đồng, tăng khoảng 5,9% so với cuối năm 2022.

Còn về cho vay, đến hết tháng 9, tín dụng ước tăng khoảng 6,1 - 6,2% so với cuối năm 2022 với tổng dư nợ của nền kinh tế đạt khoảng 12,63 triệu tỉ đồng.

Tín dụng tăng nhưng chậm hơn năm ngoái do những nguyên nhân khách quan, tác động từ bên ngoài cũng như khó khăn của doanh nghiệp trong nước.

Còn về lãi suất đầu ra đã giảm, mức giảm trung bình đối với các khoản cho vay mới khoảng 1 - 1,5%/năm. Hiện mức lãi suất cho vay bình quân với khoản cho vay ngắn hạn còn khoảng 5,5 - 7%/năm. Còn lãi suất cho vay trung, dài hạn những khoản cho vay mới là khoảng 8,5 - 10%/năm.

Riêng lãi suất của những khoản vay nợ trước đây chưa đến kỳ trả nợ thì có độ trễ do trước đây ngân hàng thương mại huy động lãi suất cao.