Tại sao EVN vẫn lỗ đậm dù giá điện 2023 đã tăng 3%?

Giá nhiên liệu còn cao

Hiện nay giá thành khâu phát điện chiếm tới 82,8% giá thành sản xuất điện, do đó những biến động của giá thành khâu phát điện tác động rất lớn đến giá thành sản xuất điện.

Theo EVN, những tháng vừa qua, giá nhiên liệu dù có giảm so với năm ngoái, song vẫn ở mức cao so với những năm 2020-2021.

Cụ thể, giá dầu HSFO tăng 1,86 lần so với năm 2020, và tăng 1,13 lần so với năm 2021, còn giá than nhập gbNewC tăng 2,97 lần so với năm 2020, tăng 1,3 lần so với năm 2021.

Dù đã giảm so với năm ngoái, nhưng những thông số đầu vào vẫn tiếp tục ghi nhận ở mức cao so với các năm trước đó.

Biến động giá than từ năm 2021 tới nay

Dự kiến, giá than nhập khẩu NewC Index năm nay tăng 186% so với năm 2020, và 25% so với năm 2021. Trong khi than pha trộn mua từ Tổng công ty Đông Bắc và Tập đoàn Than khoáng sản Việt Nam cũng có mức tăng rất lớn so với năm 2021.

Dự kiến năm 2023, mức tăng giá than pha trộn bình quân của TKV bình quân là từ 29,6% đến 46%, tùy từng chủng loại than so với giá than áp dụng vào năm 2021. Trong khi, Tổng công ty Đông Bắc dự kiến tăng giá than pha trộn bình quân năm 2023 là từ 40,6% đến 49,8% (tuỳ loại than) so với giá than năm 2021.

Sản lượng khí Nam Côn Sơn sụt giảm sản lượng mạnh nên các nhà máy nhiệt điện khí (Phú Mỹ 1, Phú Mỹ 2.1, Phú Mỹ 2.1 mở rộng, Phú Mỹ 4, Nhơn Trạch 1&2 và Bà Rịa) tiếp nhận nhiều Hải Thạch - Mộc Tinh, Sao Vàng - Đại Nguyệt và khí Đại Hùng, Thiên Ưng có mức giá cao, trong đó riêng khí Thiên Ưng, Sao Vàng - Đại Nguyệt có giá rất cao.

Tất cả những yếu tố trên đã khiến giá nguồn nhiệt điện than và tua bin khí tăng rất cao, còn các nhà máy nhiệt điện than và khí chiếm tỷ trọng sản lượng điện lên tới 55% (năm 2023) tổng sản lượng điện phát cả hệ thống.

Giá bán điện vẫn thấp hơn giá thành sản xuất

Theo đại diện của EVN, các nguồn nhiệt điện thời gian qua phải tăng cường huy động nhằm bù đắp cho sản lượng thiếu hụt của thủy điện vì không đủ nước. Đó lại là nguồn điện có giá mua cao, do đó chi phí sản xuất kinh doanh điện của EVN cập nhật quý III/2023 tiếp tục tăng.

Bên cạnh đó, nhiều nhà máy điện gió, điện mặt trời chuyển tiếp được đưa vào hoạt động từ tháng 6/2023 nên sản lượng điện của các nhà máy điện năng lượng tái tạo trong phương án giá bán lẻ điện bình quân cập nhật quý III cũng gia tăng so với giá điện cơ sở (được điều chỉnh ngày 4/5/2023).

Một nguồn tin cho hay: "Những yếu tố trên khiến giá thành sản xuất điện năm 2023 ước tính khoảng 2.098 đồng/kWh, cao hơn giá bán lẻ điện bình quân khoảng 178 đồng/kWh".

Mức tăng giá điện từ năm 2009-2023

Điều cho thấy EVN vẫn gặp nhiều khó khăn khi cân bằng tài chính vì việc điều chỉnh tăng giá bán lẻ điện 3% từ ngày 4.5 cũng giúp công ty ghi nhận doanh thu tăng thêm 8.000 tỷ đồng.

EVN đã triển khai các giải pháp tiết kiệm, giảm chi phí trong các năm 2022-2023 trong bối cảnh tình hình tài chính khó khăn. Cụ thể, trong 9 tháng đầu năm nay, chi phí đã tiết kiệm được hơn 4.300 tỷ đồng. Qua các năm, giá thành khâu truyền tải, phân phối - bán lẻ và phụ trợ giảm dần. Giá thành các khâu này trong năm 2020 là 392,9 đồng/kWh, tuy nhiên ước năm 2023 là 347 đồng/ kWh.

Thực tế cho thấy số lỗ của EVN trong 8 tháng năm 2023 dự kiến vẫn lên tới hơn 28.700 tỷ đồng. Con số này giảm so với mức hơn 35.400 tỷ đồng của 6 tháng đầu năm nhờ giá điện hồi đầu tháng 5 tăng. EVN lỗ 26.500 tỷ đồng trong năm 2022, chưa kể khoản chênh lệch tỷ giá. Theo đó, công ty mẹ EVN đã lỗ tổng hơn 55.000 tỷ đồng nếu tính chung khoản lỗ của năm 2022 và 8 tháng đầu năm nay.