Các ngân hàng dẫn đầu ROE, ROA, CIR

Các nhà đầu tư luôn quan tâm tới kết quả kinh doanh của những ngân hàng thương mại vì đây không chỉ là nhóm ngành có quy mô vốn hóa lớn trên thị trường chứng khoán mà sức khỏe tài chính của họ cũng mở ra nhiều về triển vọng của nền kinh tế.

Khi đánh giá về hiệu quả hoạt động của các ngân hàng, thông thường một số chỉ số sẽ được quan tâm hơn như ROE (tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu), ROA (tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản), CIR (chi phí hoạt động/tổng thu nhập), NIM (biên lãi thuần),…

Năm 2023, ngành ngân hàng trải qua một giai đoạn khó khăn, việc quản trị chi phí, nâng cao hiệu quả hoạt động càng được chú trọng hơn. Tổng hợp báo cáo tài chính quý III/2023 của 27 ngân hàng đang niêm yết trên sàn chứng khoán cho thấy, hiệu quả hoạt động của các ngân hàng đang có sự chênh lệch khá rõ ràng.

Dữ liệu từ nền tảng Wichart cho thấy, ROE trong 4 quý gần nhất của 27 ngân hàng trên ở mức 17,87%, giảm khoảng 2 điểm % so với năm ngoái. Dẫn đầu ROE là VIB khi đạt 26,69%, cũng là nhà băng duy nhất ghi nhận ROE trên mức 25%.

VIB, MB, SHB dẫn đầu hiệu quả kinh doanh trong ngành ngân hàng
VIB có tỷ lệ ROE cao nhất

Những ngân hàng có ROE cao hơn 20% tiếp theo lần lượt là, ACB (24,33%), MB (23,39%), Vietcombank (23,38%), HDBank (21,67%). Trong khi có 9 ngân hàng chỉ đạt ROE dưới 10%, những chủ yếu là các ngân hàng nhỏ.

Theo dữ liệu Wichart, ngân hàng MB đang dẫn đầu tỷ lệ ROA khi đạt 2,66%. Tiếp đó là các ngân hàng ACB (2,47%), VIB (2,45%), Techcombank (2,38%), MSB (2,22%),… Có thể thấy, tỷ lệ ROA của phần lớn các ngân hàng đều giảm so với cùng kỳ. Nguyên nhân là tốc độ tăng trưởng tỷ lệ nhuận chậm lại đáng kể do những khó khăn chung của nền kinh tế. Những ngân hàng cũng phải gánh chịu nhiều rủi ro tiềm ẩn về nợ xấu vì khả năng trả nợ của người vay bị ảnh hưởng hậu dịch Covi - 19 và tăng trưởng kinh tế thấp.

VIB, MB, SHB dẫn đầu hiệu quả kinh doanh trong ngành ngân hàng
SHB có tỷ lệ CIR thấp nhất

Đối với tỷ lệ CIR, thể hiện sự tương quan giữa chi phí hoạt động và thu nhập. Khi tỷ lệ này càng thấp thì nhà băng càng có lợi. Thống kê cho thấy, trong 9 tháng đầu năm 2023, chỉ một số nhà băng cải thiện được CIR như Vietcombank, OCB, VIB, ACB, MSB,… Phân hóa về tỷ lệ này trong ngành là rất lớn, từ 24 - 123%. SHB, VPBank, VietinBank, VIB là các ngân hàng có CIR thấp nhất.

Yếu tố giúp ngân hàng dẫn đầu các chỉ số

VIB là ngân hàng đang trong TOP dẫn đầu về 3 chỉ số trên, riêng ROE là cao nhất hệ thống. Ngân hàng này được đánh giá cao về hiệu quả hoạt động, khả năng sinh lời cao và giá trị chi phí tốt trong các năm gần đây.

Điểm chung của những ngân hàng có ROE cao thường là nhóm có lợi thế về mảng bán lẻ. Riêng với VIB, ngân hàng đang sở hữu tỷ trọng cho vay bán lẻ hàng đầu hệ thống, đạt 86% vào cuối quý III/2023. Với chiến lược bán lẻ, VIB vừa có khả năng sinh lời cao, vừa phân tán rủi ro tập trung tối đa.

Đối với số đông khách hàng là cá nhân và doanh nghiệp vừa và nhỏ, VIB có khả năng tăng cường bán chéo các sản phẩm, nhất là gia tăng hơn nữa thị phần kinh doanh thẻ. Do đó, thu nhập ngoài lãi của VIB tăng trưởng một cách ấn tượng trong 9 tháng đầu năm nay, giúp nhà băng duy trì tăng trưởng lợi nhuận bất chấp kinh tế khó khăn chung.

Theo Công ty chứng khoán Bản Việt (VCSC), thu nhập ngoài lãi 9 tháng của VIB đạt 3.300 tỷ đồng, hoàn thành 86% dự báo cả năm, vượt qua kỳ vọng của nhóm phân tích. Thu từ phí ngân hàng có sự bứt phá mạnh trong quý III, nhờ dịch vụ thanh toán và hoa hồng bancassurance. Đồng thời, lợi nhuận từ kinh doanh ngoại hối cũng cho kết quả tốt.

VIB, MB, SHB dẫn đầu hiệu quả kinh doanh trong ngành ngân hàng
VIB tăng trưởng một cách ấn tượng trong 9 tháng đầu năm 2023

Trước đó, Công ty chứng khoán MB (MBS) nhận định, yếu tố nguồn thu ngoài lãi dồi dào giúp cho VIB duy trì ROE ở mức cao so với toàn ngành liên tục trong nhiều quý, có giai đoạn đạt 29 - 30%. Ưu thế lớn của ngân hàng này là nguồn thu phí thẻ ưu tiên nhờ tận dụng hiệu quả chuyển đổi số trên nền tảng tệp khách hàng bán lẻ lớn.

Cơ cấu nguồn thu đa dạng, tỷ trọng đáng kể của nguồn thu dịch vụ góp phần giúp VIB tiến vào nhóm dẫn đầu về ROA. VIB có khả năng mở rộng nguồn thu mà không phụ thuộc quá nhiều vào việc tăng quy mô tín dụng.

Trong 9 tháng đầu năm 2023, lợi nhuận trước thuế của ngân hàng này đạt hơn 8.300 tỷ đồng, tăng 7% so với cùng kỳ và thuộc Top 10 hệ thống. VIB là một trong số ít ngân hàng tiếp tục có lợi nhuận tăng trưởng dương nhờ quản trị tốt chi phí hoạt động. Tỷ lệ CIR đã được cải thiện đáng kể từ mức 34% cùng kỳ xuống còn 30%.

Những năm qua, hoạt động chuyển đổi số hiệu quả trở thành động lực giúp tỷ lệ CIR của VIB liên tục nằm trong nhóm tốt nhất thị trường. Thông qua số hóa để hoạt động toàn diện, VIB vận hành hiệu quả hơn, rút gọn nhiều thủ tục, quy trình, đồng thời gia tăng năng suất lao động của nhân viên.

VIB luôn tính toán kỹ lưỡng cho mỗi một dự án đầu tư công nghệ để đạt được kết quả tốt nhất. Chẳng hạn như công nghệ về AI, sinh trắc học, hay cloud-native, thực tế tăng cường (AR),… đã hỗ trợ rất nhiều cho ngân hàng trong việc thu hút khách hàng sử dụng sản phẩm, dịch vụ. Có thể thấy, tốc độ tăng trưởng doanh thu của VIB thường nhanh hơn so với chi phí những năm qua.

Không còn đua nhau mở rộng quy mô để chiếm thị phần như giai đoạn trước, hiện nay, hoạt động ngân hàng được chú trọng hơn về tính hiệu quả, tức mở rộng quy mô và đầu tư kinh doanh nhưng phải thật sự đem lại kết quả cao và tính bền vững.

Do đó, đi cùng những con số lợi nhuận, quy mô dư nợ, chất lượng tài sản thì nhà đầu tư cần đánh giá cả về ROE, ROA, CIR, NIM,… Như vậy để thấy được bức tranh toán hiện về vị thế của các ngân hàng hiện nay, cũng như tiềm năng phát triển trong tương lai.