Xuất khẩu được kỳ vọng "bứt phá", lập kỷ lục mới trong năm 2024

Xuất khẩu được kỳ vọng sẽ bứt phá

Dù xuất khẩu đã có sự cải thiện tuy nhiên đà hồi phục vẫn còn tương đối chậm, dự kiến sẽ còn kéo dài trong thời gian sắp tới. Các chuyên gia nhận định, một số nền kinh tế ở trên thế giới vẫn đang phải đối mặt với khó khăn trong việc lấy lại đà tăng trưởng và tiêu dùng toàn cầu chưa cho thấy sự hồi phục rõ nét. Những nguyên nhân này đã dẫn đến hệ lụy khiến cho đơn hàng xuất khẩu giảm sút, ảnh hưởng không nhỏ đến xuất khẩu chung của cả nước. Chính vì thế mà để không bị loại khỏi cuộc chơi, doanh nghiệp cũng phải thay đổi tư duy đồng thời hướng đến tính xanh của chuỗi cung ứng nhằm mục đích đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường.

Số liệu mới nhất của Bộ Công Thương cho thấy, những khó khăn từ suy giảm kinh tế toàn cầu, cầu thế giới suy giảm, đặc biệt là từ những tháng đầu năm dẫn đến đơn hàng xuất khẩu giảm đã làm ảnh hưởng đến kết quả xuất khẩu chung của cả nước. Chính vì thế mà tính đến hết tháng 11/2023, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt mức 322,5 tỷ USD, so với cùng kỳ năm 2022 giảm 5,9%.

Cũng theo các chuyên gia, với sự hồi phục trong những tháng gần đây thì mức suy giảm xuất khẩu tiếp tục được thu hẹp khá nhiều so với mức giảm 12% trong thời gian nửa đầu năm 2023. Cũng dựa trên bối cảnh này, Bộ Công Thương dự báo xuất khẩu cả năm 2023 có thể đạt mức khoảng 354 - 355 tỷ USD, so với năm 2022 giảm khoảng 4,5%.

Kỳ vọng xuất khẩu "bứt phá", chờ kỷ lục mới trong năm 2024. Nguồn ảnh: Internet

Đáng chú ý, trong bối cảnh khó khăn chung tuy nhiên xuất khẩu các sản phẩm của ngành nông nghiệp tiếp tục có những đóng góp ấn tượng và là điểm sáng trong hoạt động xuất khẩu cả nước. Chi tiết, là nhóm hàng nông sản như gạo, rau quả, cà phê, hạt điều; trong đó nổi bật là mặt hàng rau quả với kim ngạch xuất khẩu trong 11 tháng năm 2023 đạt mức trên 5 tỷ USD, so với cùng kỳ năm 2022 tăng trên 70%.

Đưa ra nhận định về vấn đề này, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam - ông Đặng Phúc Nguyên cho biết, Việt Nam tham gia hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới thông qua việc ký kết nhiều Hiệp định Thương mại tự do (FTA) song phương và đa phương. Bên cạnh đó, cơ quan chức năng cũng đẩy mạnh xúc tiến, mở rộng thị trường, thúc đẩy các giải pháp tạo thuận lợi thương mại đã giúp cho xuất khẩu mặt hàng rau quả đạt được kết quả khả quan.

Các chuyên gia nhận định, trong tháng cuối năm các chỉ số kinh tế của Việt Nam có nhiều chuyển biến khả quan bởi tác động của chính sách tài khóa mở rộng, đẩy mạnh đầu tư công và kinh tế tư nhân, tiêu dùng trong nước hồi phục đã thúc đẩy đà tăng xuất khẩu. Và những chỉ số tích cực này thể hiện được sự nỗ lực của nền kinh tế và góp phần tạo đà tăng trưởng cao hơn trong năm 2024 cũng như trong những năm tiếp theo.

Đáng chú ý, sự chuyển dịch chuỗi cung ứng cùng với dòng vốn đầu tư toàn cầu là một trong số những cơ hội. Bởi vì Việt Nam vẫn đang hưởng làn sóng đầu tư nước ngoài (FDI) lần thứ tư như việc hãng Intel tiến hành mở rộng nhà máy sản xuất, toàn bộ hệ thống tai nghe của Apple sẽ tiếp tục mở rộng ở thị trường Việt Nam.

Ngoài ra, kinh tế số, kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn, chuyển đổi năng lượng; hội nhập quốc tế được đẩy mạnh như việc nâng cấp quan hệ đối tác chiến lược với Hoa Kỳ và Nhật Bản,... chính là những tín hiệu khả quan đối với nền kinh tế Việt Nam.

Dệt may Việt Nam đang dần có được những tín hiệu hồi phục tích cực tuy nhiên môi trường kinh doanh trong năm 2024 vẫn sẽ phải đối mặt với những thách thức đến từ những bất ổn ở trên thế giới. Nguồn ảnh: Internet

Bức tranh "tươi sáng" của doanh nghiệp xuất khẩu

Là một trong những ngành sản xuất chủ lực, dệt may Việt Nam đang dần có được những tín hiệu hồi phục tích cực tuy nhiên môi trường kinh doanh trong năm 2024 vẫn sẽ phải đối mặt với những thách thức đến từ những bất ổn ở trên thế giới.

Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Dệt May Việt Nam (Vinatex) - ông Lê Tiến Trường cho biết, thị trường đã bắt đầu ghi nhận một số tín hiệu sớm về khả năng hồi phục và khách hàng đã tăng cường trao đổi. Và tổng thể thị trường trong năm 2024 có nhiều khả năng cải thiện nhu cầu hơn trong năm 2023 tuy nhiên mức độ cải thiện nhỏ bởi tổng cầu trong năm 2024 dự kiến vẫn còn thấp hơn năm 2022 từ 5 - 7%.

Bên cạnh đó, việc một số doanh nghiệp ghi nhận đơn hàng với quy mô nhỏ hơn trong thời gian gần đây có thể phản ảnh được việc đối tác đang dần chuẩn bị cho khả năng chính thức áp dụng cơ chế EPR (trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất) và CBAM (cơ chế điều chỉnh biên giới carbon). Song song với đó, đơn giá có thể tăng hơn trên nền số lượng giảm, yêu cầu chất lượng cũng như tiêu chuẩn phi tài chính khác cao lên.

Có nhiều doanh nghiệp ngành thủy sản cũng đã chỉ ra bức tranh ngành thủy sản từ nửa cuối năm 2023 mặc dù khởi sắc nhưng cũng gặp nhiều khó khăn. Nguồn ảnh: Internet

Cũng cùng quan điểm này, có nhiều doanh nghiệp ngành thủy sản cũng đã chỉ ra bức tranh ngành thủy sản từ nửa cuối năm 2023 mặc dù khởi sắc nhưng cũng gặp nhiều khó khăn. Dự kiến, tình trạng này sẽ kéo sang cả năm 2024. Chính vì thế mà để tận dụng những lợi thế sẵn có và đón đầu cơ hội từ thị trường xuất khẩu, thúc đẩy hoạt động xuất khẩu thủy sản, đại diện của Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) đề nghị cơ quan quản lý Nhà nước, hiệp hội ngành hàng cùng với doanh nghiệp, thương nhân cần phải tập trung kiện toàn chuỗi sản xuất và nâng cao chất lượng nguồn cung, phát triển xuất khẩu theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, uy tín, thương hiệu.

Mặt khác thì doanh nghiệp cũng cần phải nghiêm túc tuân thủ quy định của pháp luật Việt Nam cũng như cam kết quốc tế mà Việt Nam tham gia. Đây chính là vấn đề cơ bản, đảm bảo môi trường kinh doanh lành mạnh, thuận lợi cho mọi doanh nghiệp trong thương mại xuyên biên giới, đặc biệt là với sản phẩm thực phẩm.

Đưa ra nhìn nhận về triển vọng xuất khẩu rau quả trong năm 2024, ông Đặng Phúc Nguyên cho biết, trong năm 2024 sẽ có thêm nhiều diện tích trồng sầu riêng đến kỳ thu hoạch. Để có thể nắm bắt được cơ hội xuất khẩu ra thị trường nước ngoài thì cần áp dụng nông nghiệp sản xuất tốt, đáp ứng được tiêu chuẩn cũng như quy định mới mà thị trường xuất khẩu đặt ra. Hơn thế, doanh nghiệp cần phải mở rộng thêm những mặt hàng rau quả xuất khẩu chính ngạch. Nhà nước và nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp phải liên kết chặt chẽ, tăng cường năng suất, chất lượng rau quả để có thể đáp ứng được yêu cầu của quốc gia nhập khẩu.

Phân tích bức tranh xuất khẩu, ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, hoạt động xuất khẩu đã có sự cải thiện tích cực trong những tháng gần đây bởi được hỗ trợ từ nhiều yếu tố. Cụ thể là hoạt động xúc tiến xuất khẩu được đẩy mạnh, kinh tế toàn cầu tăng trưởng tốt hơn so với dự kiến, hàng tồn kho ở các thị trường tiêu thụ chính có xu hướng giảm.

Nhằm gia tăng kim ngạch xuất khẩu thì Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng khẳng định rằng, Bộ Công Thương sẽ tiến hành đẩy mạnh trong việc đàm phán và ký kết các hiệp định, cam kết cũng như liên kết thương mại với đối tác tiềm năng để đa dạng hóa sản phẩm lẫn thị trường, chuỗi cung ứng; hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng cam kết FTA để đẩy mạnh hơn nữa việc xuất khẩu.

Trong năm 2024 sẽ có thêm nhiều diện tích trồng sầu riêng đến kỳ thu hoạch. Nguồn ảnh: Internet

Bên cạnh đó, Bộ Công Thương cũng sẽ tăng cường cảnh báo sớm các vụ kiện phòng vệ thương mại, hướng dẫn doanh nghiệp cách ứng phó với vụ kiện. Đáng chú ý, đến năm 2030 thì lượng gạo xuất khẩu mang thương hiệu chất lượng cao, phát thải thấp sẽ chiếm hơn 20% tổng lượng gạo xuất khẩu của toàn vùng chuyên canh, tạo đà thúc đẩy thương mại lúa gạo quốc gia theo hướng bền vững.

Để tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu trong thời gian tới, Bộ Công Thương đã và đang tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo phổ biến thông tin đến các doanh nghiệp, hiệp hội và ngành hàng. Song song với đó là đẩy mạnh các thông tin từ các thương vụ về quy định mới của thị trường nước sở tại liên quan đến việc xuất nhập khẩu bền vững để kịp thời thông tin đến các doanh nghiệp.