Ngay từ đầu vụ hè thu tới nay, giá lúa tại Đồng bằng sông Cửu Long luôn duy trì ở mức cao và thị trường vẫn tiếp tục nhộn nhịp. Doanh nghiệp mở rộng thu mua lúa để có thể đáp ứng các đơn hàng xuất khẩu, cũng như ký kết các hợp đồng với các quốc gia đang có nhu cầu mua dự trữ.

Các cơ quan chức năng đánh giá, lợi thế của khu vực Đồng bằng sông Cửu Long là không lo thiếu lúa gạo. Bởi lẽ, nơi này sản xuất lúa 3 vụ và chia theo từng vùng khác nhau.

Ông Lê Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết năm nay, sản xuất lúa đạt nhiều thắng lợi nhất trong 1 thập kỷ qua. Không chỉ thành công về diện tích gieo trồng và sản lượng mà còn ở giá lúa khi neo ở mức cao và sản lượng xuất khẩu tăng. Các địa phương và người dân vẫn vượt qua được khó khăn về thời tiết để đạt được mục tiêu của ngành hàng. Người dân có lãi và doanh nghiệp xuất khẩu có thể mở rộng thêm thị trường.

Xuất khẩu gạo năm 2023 được dự báo tăng kỷ lục ở cả sản lượng và trị giá
Vùng đồng bằng sông Cửu Long có khoảng 6 triệu tấn lúa từ nay đến cuối năm

Vùng đồng bằng sông Cửu Long có khoảng 6 triệu tấn lúa từ nay đến cuối năm và khoảng 3 triệu tấn gạo từ vụ lúa hè thu và vụ thu đông. Theo đó xuất khẩu gạo hoàn toàn có thể đạt hoặc vượt so với cùng kỳ sau khi trừ đi tiêu dùng nội địa. Sản xuất lúa gạo trong những năm gần đây đạt thắng lợi của cả nước và đặc biệt là khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.

Theo ông Nguyễn Việt Anh, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Lương thực Phương Đông trụ sở tại Đồng Tháp, Ấn Độ có thể vẫn chưa dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo trong một thời gian nữa bởi thời tiết vẫn còn nhiều bất cập. Bên cạnh đó, lượng gạo của Việt Nam không đủ bán bởi một số nước tăng nhập khẩu để dự trữ.

Thế nhưng, ông Nguyễn Việt Anh cho rằng năm nay, sản xuất lúa gạo đáng mừng cho người dân. Tuy nhiên nếu cao quá thì có thể là do chỉ số lạm phát tăng, thị trường vẫn có những câu chuyện đứt gãy nguồn cung ở cánh đồng, bán sang tay nhiều mà không có hành lang pháp lý… Do đó các doanh nghiệp lớn không có đủ sản lượng gạo để giao.

Ông Lê Quốc Điền, Phó Giám đốc Sở nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đồng Tháp cho biết sản lượng lúa của Đồng Tháp hàng năm đạt 3,3 triệu tấn. Đây là một trong những địa phương đóng góp lớn vào lượng gạo xuất khẩu chung của vùng đồng bằng sông Cửu Long. Nơi này sẽ có khoảng 60.000 hecta lúa đông xuân sớm thu hoạch và cơ cấu giống lúa thơm chất lượng cao, chiếm 70% để phục vụ nhu cầu tiêu dùng.

Theo ông Nguyễn Ngọc Nam, Chủ tịch Hiệp hội lương thực Việt Nam cho rằng, thị trường lương thực toàn cầu đã chịu tác động không nhỏ bởi lệnh cấm xuất khẩu gạo của Ấn Độ. Thế nhưng việc Ấn Độ dừng xuất khẩu gạo năm nay khác so với năm 2008. Việc cấm xuất khẩu năm nay là vì một số lý do và một số quốc gia cũng dừng xuất khẩu gạo.

Xuất khẩu gạo năm 2023 được dự báo tăng kỷ lục ở cả sản lượng và trị giá
Theo các chuyên gia, việc các nước cấm xuất khẩu gạo không tác động đến Việt Nam

Các chuyên gia cho rằng việc các nước cấm xuất khẩu gạo không tác động đến Việt Nam bởi gạo Việt khác với gạo Ấn Độ và một số nước khác. Theo Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn, xuất khẩu gạo năm nay sẽ đạt hoặc vượt so với năm trước.

Ông Nguyễn Ngọc Nam nhận định: “Với sản lượng cân đối của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, 8 tháng đã xuất được 5,8 triệu tấn, còn lại 4 tháng thì bình quân một tháng xuất khẩu 400.000 tấn gạo là bình thường, 1 tháng tối đa xuất khẩu gạo của Việt Nam mà đi bằng đường biển hay bằng container thì tháng cao nhất 800.000 tấn. Như vậy còn lại 4 tháng, một tháng thì do mưa bão ảnh hưởng tối thiểu mình xuất được 400.000 tấn, 4 tháng thì khoảng 1,6 triệu tấn. Nếu cân đối theo sản lượng hàng hóa dư thừa của Bộ Nông nghiệp thì khả năng của mình là đạt và vượt so với năm 2022”.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hoàng Trung cho biết, vùng đồng bằng sông Cửu Long có vai trò đặc biệt quan trọng trong đảm bảo an ninh lương thực quốc gia bởi đây là vùng trọng điểm về sản xuất lương thực, thực phẩm hàng hóa. Hàng năm, khu vực này đóng góp khoảng 90% lượng gạo xuất khẩu. Trong năm 2023, sản lượng các vụ ở vùng ĐBSCL đạt gần 24 triệu tấn, tăng hơn 400.000 tấn so với cùng kỳ.

Thế nhưng, vụ Đông Xuân 2023 – 2024 vùng ĐBSCL được cho là sẽ đối mặt với nhiều thách thức trong bối cảnh biến động thế giới khó lường và các hiện tượng như El Nino, hạn hán, tình trạng mạng xâm nhập ảnh hưởng đến sản xuất trồng trọt.

Xuất khẩu gạo năm 2023 được dự báo tăng kỷ lục ở cả sản lượng và trị giá
Các địa phương cần tuân thủ lịch thời vụ, xuống giống để đảm bảo sản xuất vụ lúa đông xuân hiệu quả

Ngay từ đầu mùa vụ những khó khăn đã được báo trước. Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn yêu cầu, các địa phương cần tuân thủ lịch thời vụ, xuống giống để đảm bảo sản xuất vụ lúa đông xuân hiệu quả với 1,5 triệu hecta lúa và sản lượng ước tính đạt 11 triệu tấn theo kế hoạch.

Thứ trưởng Hoàng Trung thông tin: “Về diện tích lúa gạo như diện tích gieo trồng theo báo cáo mà chúng ta đề ra kế hoạch của năm 2022 – 2023 và những vụ tiếp theo, hiện nay đã đạt được gần 3,8 triệu hecta của toàn vùng, đạt gần 24 triệu tấn của vùng ĐBSCL. Tính đến thời điểm hiện tại, xuất khẩu gạo của Việt Nam gần 6 triệu tấn, với giá trị 3,17 tỷ USD. Bên cạnh đó, ngành hàng rau quả là vùng chiếm tỷ trọng sản xuất rau quả xuất khẩu rất lớn, riêng rau quả đã đạt xuất khẩu 3,5 tỷ USD. Chúng tôi dự kiến gạo và trái cây là hai mặt hàng rất có tiềm năng và sẽ đạt kỷ lục vào năm 2023”.

Năm nay, xuất khẩu gạo của Việt Nam được dự báo sẽ thiết lập kỷ lục mới khi tăng cả về sản lượng và giá trị xuất khẩu. Từ nay đến cuối năm, thị trường lúa gạo được cho là sẽ tiếp tục nóng lên. Bởi vậy, sản xuất vụ đông xuân - vụ lúa lớn nhất trong năm tại vùng đồng bằng sông Cửu Long sẽ tiếp tục thắng lớn.