Dẫn số liệu Tổng cục Hải quan, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết trị giá xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ trong tháng 9/2023 ước đạt 1,2 tỷ USD, giảm 7% so với tháng trước đó, tuy nhiên tăng 6,7% so với cùng kỳ. Trong đó, xuất khẩu sản phẩm gỗ ước đạt 785 triệu USD, tăng 5,1% so với cùng kỳ, nhưng giảm 6,6% so với tháng 8.

Lũy kế 9 tháng đầu năm, ước tính trị giá xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam đạt 9,7 tỷ USD, giảm 21,3% so với cùng kỳ. Trong đó, ước trị giá xuất khẩu sản phẩm gỗ đạt 6,5 tỷ USD, giảm 24,3% so với cùng kỳ.

Xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ chờ tín hiệu khởi sắc trong quý IV
Xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ hết quý III/2023 ước đạt 9,7 tỷ USD

Tính tổng 3 quý, đồ nội thất bằng gỗ là mặt hàng xuất khẩu chính trong các mặt hàng gỗ và sản phẩm gỗ xuất khẩu, giảm gần 30% so với cùng kỳ và chiếm gần 60% tổng trị giá xuất khẩu. Đa số mặt hàng trong cơ cấu mặt hàng đồ nội thất bằng gỗ đều ghi nhận xu hướng xuất khẩu sụt giảm mạnh.

Bên cạnh mặt hàng đồ nội thất bằng gỗ xuất khẩu, còn một số mặt hàng khác như gỗ, dăm gỗ, ván và ván sàn, cửa gỗ, viên nén gỗ ghi nhận trị giá cũng giảm vì nhu cầu yếu.

Theo ông Nguyễn Sỹ Hòe - Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Phú Tài - doanh nghiệp xuất khẩu gỗ và sản phẩm sang thị trường Mỹ, một số khách hàng của công ty cho biết có vẻ lượng bán hàng đã tốt hơn, tuy nhiên cũng có một số cho biết con số không tốt bằng, có thể là do sản phẩm.

Ông Nguyễn Sỹ Hòe chia sẻ: “Riêng về tủ bếp và mặt hàng đồ gỗ trong nhà, chúng tôi có 1 khách hàng không phải là lớn, họ đặt hàng với lượng ít hơn. Tuy nhiên, lượng đặt và lượng bán là khác nhau. Bởi có tháng họ bán được nhiều, có tháng họ bán được ít, nhưng hàng họ đặt thì phải 3 tháng sau họ mới bán. Đây là nguyên tắc. Chúng ta không căn cứ vào số lượng đặt hàng mà chúng ta nói số lượng bán”.

Theo ông, lượng đặt hàng có thể tăng, có thể giảm tùy theo từng phân khúc khách hàng, tuy nhiên về cơ bản vẫn là xu hướng thị trường đang lạc quan, mặc dù có thể không mạnh mẽ như mong đợi.

Xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ chờ tín hiệu khởi sắc trong quý IV
Ngành chế biến gỗ Việt Nam có tiềm năng rất lớn

Theo ông FDI, ông Dwayne Wood - Tổng giám đốc Kaiser Việt Nam đưa ra đánh giá ở góc độ doanh nghiệp FDI, ngành đang đối mặt với tình hình thiếu đơn hàng chung, với quy mô toàn cầu mà không chỉ riêng tại Việt Nam.

Từ cuối năm 2022, việc sụt giảm lượng đơn hàng đã diễn ra và tình trạng này kéo dài tới hiện tại. Thế nhưng, ông cho biết công ty không bi quan vì nhu cầu nội thất của thị trường toàn cầu và năng lực cung ứng của Việt Nam đều có triển vọng. Các nhà mua hàng đã bắt đầu trở lại từ tháng 8/2023, các nhà máy đã phần nào tháo được áp lực về đơn hàng.

Ông Dwayne Wood cho biết, ngành chế biến gỗ Việt Nam có tiềm năng rất lớn, do đó khả năng hồi phục sẽ rất nhanh. Điều quan trọng là các biện pháp ứng phó cũng như chuẩn bị thật kỹ cho thời gian hồi phục. Đó là thời điểm rất tốt để đầu tư vào ngành này.

Theo nhận định của Cục Xuất nhập khẩu, nhờ nhu cầu của thị trường tăng theo thông lệ hàng năm khi thị trường nhà ở hoàn thiện và nhu cầu thay thế, sửa chữa nội thất gia đình tăng để chào đón năm mới nên triển vọng xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ được dự báo sẽ khả quan hơn trong quý cuối năm.

Theo nhiều ý kiến nhận xét, đồ nội thất xuất khẩu từ Việt Nam tới Hoa Kỳ hiện đang có lợi thế về thuế quan. Ngoài ra, nhờ điều kiện từ các hiệp định thương mại tự do nên Việt Nam cũng có thể xuất khẩu sản phẩm nội thất tới các thị trường tiềm năng khác như châu Á, EU, Trung Đông… Bởi vậy, triển vọng phát triển của ngành công nghiệp nội thất Việt Nam vẫn còn rất lớn.

Xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ chờ tín hiệu khởi sắc trong quý IV
Các doanh nghiệp trong ngành cũng đang có được tương tác khả quan từ đối tác mua hàng

Theo ông Thang Văn Thông - Phó Chi hội trưởng Chi hội Dăm gỗ Việt Nam, các doanh nghiệp trong ngành cũng đang có được tương tác khả quan từ đối tác mua hàng trong ngành dăm gỗ. Một số doanh nghiệp đã bắt đầu tổ chức cho công nhân tăng ca làm việc trở lại hoặc tuyển thêm lao động mới sau khi có đơn hàng mới về.

Ông Thang Văn Thông chia sẻ: “Về sản lượng, đến thời điểm này theo tôi nhận định sẽ không giảm, nhưng chỉ có giá trị giảm. Nguyên nhân do năm ngoái, do xung đột Nga - Ukraine, vận chuyển khó khăn nên giá dăm lên đến 190 USD/tấn, tuy nhiên, từ bước sang đầu năm 2023, giá dăm ở mức 125 USD/tấn và hiện đang ở mức 140 USD/tấn. Do đó, giá trị thấp hơn năm ngoái. Với mặt hàng viên nén cũng vậy, một vài tháng trước giá có giảm và hiện đã tương đối ổn định lại. Chỉ còn ngành chế biến gỗ, đơn hàng hiện khá ít”.

Trước đó, Hiệp hội Chế biến Gỗ và Lâm sản Việt Nam cho rằng tình hình xuất khẩu gỗ của Việt Nam từ đầu quý III đã có những tín hiệu hồi phục tích cực khi xuất khẩu tháng 8 đã đạt trị giá trên 1,1 tỷ USD sau thời kỳ giảm tốc…

Các chuyên gia nhận định, thị trường hiện có những chuyển biến rất nhanh và doanh nghiệp sẽ dễ gặp khó ngay nếu không có sự chuẩn bị trước để kịp thời đáp ứng. Ví dụ điển hình nhất là những yêu cầu, đòi hỏi mới về môi trường. Khi lựa chọn nội thất, người dùng chú trọng nhiều hơn vào yếu tố xanh. Do đó, nhà cung cấp buộc phải đáp ứng được nhu cầu như vậy.

Ngoài việc chờ thị trường khởi sắc, các doanh nghiệp lúc này cũng cần có đội ngũ phát triển sản phẩm thực hiện nghiên cứu các giải pháp đáp ứng được những yêu cầu của khách hàng. Bên cạnh đó, đưa ra những giải pháp để tiết kiệm chi phí, tối ưu hóa sản xuất…