Xuất nhập khẩu tháng 8 tiếp tục khởi sắc: Đâu là thị trường lớn nhất của Việt Nam?

Những điểm sáng

Báo cáo mới nhất của Bộ Công Thương cho thấy hoạt động xuất nhập khẩu trong tháng 8 tiếp tục khởi sắc khi tổng kim ngạch xuất nhập khẩu ước tính đạt 60,92 tỷ USD, tăng 6,7% so với tháng trước và giảm 7,9% so với cùng kỳ năm 2022 nhờ những biện pháp tích cực tháo gỡ khó khăn nhằm hỗ trợ sản xuất trong nước và xúc tiến thương mại.

Thế nhưng, trong 8 tháng năm 2023, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa chỉ đạt 435,23 tỷ USD, giảm 13,1% so với cùng kỳ năm trước do khó khăn chung của thị trường khiến nhu cầu thế giới sụt giảm.

Trong tháng 8, hoạt động xuất khẩu hàng hóa tiếp tục chứng kiến tín hiệu khả quan khi tăng 7,7% so với tháng 7, ước đạt 32,37 tỷ USD. Đây cũng là tháng có kim ngạch xuất khẩu cao nhất trong 1 năm qua và ghi nhận tháng thứ 4 tăng trưởng liên tiếp.

Hoạt động xuất khẩu hàng hóa tiếp tục khởi sắc trong tháng 8

Tăng trưởng xuất khẩu của khu vực kinh tế trong nước (tăng 8,7%) cao hơn khu vực FDI (tăng 7,3%) và cao hơn so với mức tăng xuất khẩu chung cả nước (7,7%) chính là điểm sáng nổi bật trong bức tranh xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam tháng 8. Lũy kế 8 tháng đầu năm, xuất khẩu của khu vực kinh tế trong nước chỉ giảm 2,5% so với mức giảm 9,3% của khu vực FDI (kể cả dầu thô).

Điều này chỉ ra rằng sự nỗ lực của các doanh nghiệp nội địa so với khu vực FDI, tuy nhiên cũng thể hiện những khó khăn chung của doanh nghiệp, trong đó có cả doanh nghiệp FDI vốn được xem là khu vực có chuỗi cung ứng và thị trường ổn định hơn.

Ước tính kim ngạch xuất khẩu hàng hóa trong 8 tháng 2023 đạt 227,71 tỷ USD, giảm 10% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (kể cả dầu thô) đạt 167,79 tỷ USD, giảm 10,3%, chiếm 73,7%, còn khu vực kinh tế trong nước đạt 59,92 tỷ USD, giảm 9,2%, chiếm 26,3% tổng kim ngạch xuất khẩu.

Trong 8 tháng qua, có 30 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm 91,8% tổng kim ngạch xuất khẩu.

Theo bà Lê Hằng - Giám đốc truyền thông của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), trong tháng 8, kim ngạch xuất khẩu thủy sản ước tính đạt 846 triệu USD, dù vẫn thấp hơn 15% so với cùng kỳ nhưng là mức tăng trưởng âm thấp nhất trong nửa năm qua và cao hơn hẳn so với những tháng trước đó.

VASEP cho biết, từ cuối tháng 8, Hội chợ Thủy sản Quốc tế Vietfish 2023 diễn ra tại TP Hồ CHí Minh đã thu hút được hơn 15 nghìn khách tham quan, trong đó có nhiều đối tác và nhà nhập khẩu nước ngoài đến từ các nước mang tới những tín hiệu lạc quan cho doanh nghiệp hoạt động kinh doanh trong mảng xuất khẩu thủy sản.

Xuất khẩu thủy sản có tín hiệu khả quan trong tháng 8

Cà phê là một mặt hàng xuất khẩu chủ lực khác đang có lợi về giá. Trong 8 tháng, giá cà phê đạt 2.459 USD/tấn, duy trì mức cao trong lịch sử và đây là tin tốt với doanh nghiệp xuất khẩu và nông dân trồng cà phê.

Nhìn chung, thị trường xuất khẩu hàng hóa 8 tháng năm 2023 đều gặp khó vì tổng cầu giảm, đặc biệt là với hàng hóa tiêu dùng không thiết yếu. Vì vậy, trong 8 tháng qua, kim ngạch xuất khẩu của nước ta sang phần lớn các thị trường trọng điểm đều sụt giảm. Thế nhưng, mức độ tác động mỗi ngành hàng khác nhau (xuất khẩu tới thị trường châu Á giảm 5,5%; thị trường châu u giảm 6,9%; thị trường châu Mỹ giảm 17,8%; thị trường châu Phi tăng 1,1%; châu Đại dương giảm 12%).

Trong 8 tháng đầu năm, thị trường xuất khẩu lớn nhất nước ta vẫn là Mỹ với ước tính kim ngạch đạt 62,27 tỷ USD, giảm 19,1% so với cùng kỳ năm ngoái. Thị trường đứng thứ 2 là Trung Quốc với kim ngạch ước đạt 35,79 tỷ USD, tăng 0,1% so với cùng kỳ. Đối với các thị trường lớn khác, kim ngạch xuất khẩu cũng giảm như thị trường EU ước đạt 29,4 tỷ USD, giảm 8,3%; ASEAN ước đạt 21,79 tỷ USD, giảm 8%; Hàn Quốc giảm 7,3%, ước đạt 15,5 tỷ USD; Nhật Bản ước đạt 15,23 tỷ USD, giảm 3,9%.

Trong khi đó, xuất khẩu tới các khu vực Tây Á, châu Phi, nhất là Bắc Phi lại tăng, từ 1,2% đến 11,8%. Kết quả này cho thấy những nỗ lực đa dạng hóa thị trường, khai thác thị trường mới còn nhiều tiềm năng của các doanh nghiệp nội địa.

Nhập khẩu hồi phục

Trong tháng 8, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa ước tính đạt 28,55 tỷ USD, tăng 5,7% so với tháng 7, tuy nhiên vẫn giảm 8,3% so với cùng kỳ. Lũy kế 8 tháng, ước tính, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa đạt 207,52 tỷ USD, giảm 16,2% so với cùng kỳ. Trong đó, doanh nghiệp FDI nhập khẩu 133,57 tỷ USD, giảm 17% còn doanh nghiệp 100% vốn trong nước nhập khẩu 73,94 tỷ USD, giảm 14,8%.

Theo Bộ Công Thương, kim ngạch nhập khẩu các mặt hàng nguyên liệu phục vụ sản xuất hàng xuất khẩu tiếp tục tăng là một điểm sáng trong tháng 8. Trong đó, kim ngạch nhập khẩu của nhóm hàng chủ lực và là đầu vào quan trọng đối với ngành hàng xuất khẩu đều gia tăng như máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng đạt 3,65 tỷ USD, tăng 2,2%; vải các loại đạt 1 tỷ USD, tăng 2,8%; máy tính, sản phẩm điện tử và linh kiện ước đạt 8 tỷ USD, tăng 8,8% so với tháng trước; xăng dầu tăng 45%, ước đạt 1,05 tỷ USD...

Kim ngạch nhập khẩu hàng hóa tháng 8 ước tính đạt 28,55 tỷ USD, tăng 5,7% so với tháng 7

Thế nhưng, nhập khẩu nhóm hàng nguyên liệu sản xuất trong 8 tháng vẫn sụt giảm 16,3% so với cùng kỳ, ước tính đạt 183,57 tỷ USD.

So với xuất khẩu, nhập khẩu giảm mạnh hơn. Do đó, trong tháng 8, cán cân thương mại của Việt Nam tiếp tục xuất siêu khoảng 3,82 tỷ USD, nâng tổng xuất siêu trong 8 tháng năm 2023 là 20,19 tỷ USD. Trong đó, khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (kể cả dầu thô) xuất siêu 34,21 tỷ USD và khu vực kinh tế trong nước nhập siêu 14,02 tỷ USD.

Thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa

Bộ Công Thương sẽ tăng cường ký kết các Hiệp định để thúc đẩy xuất khẩu trong thời gian tới, như hoàn tất đưa vào thực thi Hiệp định FTA với Israel, ký kết các Hiệp định FTA, Hiệp định thương mại với các đối tác khác còn nhiều tiềm năng (UAE, MERCOSUR...). Qua đó, đa dạng hóa sản phẩm, chuỗi cung ứng và thị trường.

Cùng với đó, liên kết với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đàm phán với Trung Quốc mở cửa thêm thị trường xuất khẩu dành cho các mặt hàng rau quả khác như bơ, dứa, bưởi da xanh, vú sữa, dưa lưới…

Đồng thời, điều tiết tốc độ thông quan hàng hóa tại cửa khẩu, nhất là đối với các mặt hàng thủy sản, nông sản có tính thời vụ cũng như cảnh báo sớm các vụ kiện phòng vệ thương mại; hướng dẫn doanh nghiệp cách ứng phó với các vụ kiện, thông tin kịp thời cho doanh nghiệp về các quy định mới…