Chuyên gia dự báo về xu hướng lãi suất năm 2024

Lãi suất liên tục “thủng đáy”

Như đã biết, trong năm 2023, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã có 4 đợt tăng lãi suất với mỗi lần tăng 0,25%. Mặc dù từ tháng 7 đến nay, Fed liên tục giữ nguyên lãi suất, nhưng mức lãi suất vẫn neo ở phạm vi 5,25% - 5,5%, đây cũng là mức cao nhất trong hơn 10 năm qua.

Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) cũng nâng lãi suất lên 3,75%, mức cao nhất trong vòng 23 năm qua và cũng là lần thứ 9 liên tiếp trong vòng 1 năm. Tương tự, Ngân hàng Trung ương Anh cũng nâng lãi suất lên 5,25%/năm, đánh dấu mức cao nhất trong 15 năm qua.

Diễn biến ngược chiều, Việt Nam “một mình một hướng” trong chính sách tiền tệ năm 2023. Trong khi các ngân hàng trung ương trên thế giới rủ nhau tăng lãi suất thì Ngân hàng Nhà nước lại đi theo chính sách tiền tệ nới lỏng.

Lãi suất huy động và lãi suất cho vay đều chạm đáy trong cuối năm 2023

Theo Công ty Cổ phần Chứng khoán MB (MBS), ngay từ quý I/2023, Việt Nam đã chuyển dịch chính sách tiền tệ từ trạng thái kiểm soát “chặt chẽ” trước đó sang trạng thái “linh hoạt, nới lỏng” hơn. Theo đó, Ngân hàng Nhà nước đã thực hiện 4 lần cắt giảm lãi suất điều hành với tổng mức cắt giảm 150 điểm cơ bản. Qua đó, đưa lãi suất chiết khấu và lãi suất tái cấp vốn lần lượt xuống 3% và 4.5%, ngoài ra, trần lãi suất huy động kỳ hạn dưới 6 tháng cũng về mức 4.75%.

Tại các ngân hàng thương mại, lãi suất huy động giảm mạnh từ 200 - 300 điểm cơ bản ở tất cả các kỳ hạn. Tính đến thời điểm cuối năm 2023, lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng của hầu hết các ngân hàng thương mại đều giảm xuống còn 5%, giảm thêm 0,3 điểm phần trăm so với cuối tháng 10 và khoảng 2,8 điểm % so với cuối năm ngoái.

Mặc dù lãi suất huy động liên tục “thủng đáy”, nhưng dòng tiền gửi vào ngân hàng vẫn tăng mạnh. Thống kê mới nhất của Ngân hàng Nhà nước cho thấy, tiền gửi của dân cư và các tổ chức kinh tế trong 9 tháng năm 2023 đạt xấp xỉ 12,7 triệu tỷ đồng, tăng 11% so với cùng kỳ năm ngoái và tăng 5,9% so với cuối năm 2022.

Mặt bằng lãi suất huy động giảm, trong khi dòng tiền đổ về ngân hàng nhiều đã kéo lãi suất cho vay giảm theo. So với hồi đầu năm, các ngân hàng hiện đã giảm lãi suất cho vay bình quân từ 2-2,5%/năm. Hiện nay, lãi suất bình quân đối với những khoản vay ngắn hạn là từ 5,5 - 7%/năm, đối với cho vay trung và dài hạn là 8,5 - 10%/năm (với các khoản cho vay mới), tương đương giảm từ 1-2%.

Lãi suất năm 2024 sẽ tăng tới đâu?

Thậm chí, tại Ngân hàng Agribank, tính từ đầu năm đến nay đã ghi nhận 7 lần giảm lãi suất cho vay. Trong đó, sàn lãi suất cho vay ngắn hạn giảm từ 1,3 - 4%/năm và sàn lãi suất cho vay trung và dài hạn giảm từ 0,3 - 1,5%/năm. Đại diện Agribank cũng khẳng định: “Chưa có lúc nào lãi suất cho vay lại thấp như lúc này”.

Bên cạnh Agribank, BIDV mới đây cũng đã có động thái điều chỉnh lãi suất đối với kỳ hạn dưới 12 tháng. Cụ thể, lãi suất kỳ hạn dưới 3 tháng giảm xuống còn 2,2%/năm, với lãi suất kỳ hạn 3 tháng giảm còn 2,5%/năm, trong khi lãi suất 6 tháng cũng giảm xuống 3,5%/năm. Lãi suất huy động với các kỳ hạn từ 12 tháng trở lên của nhà băng này không có sự thay đổi.

Được biết, mới đây Ngân hàng Phát triển TP HCM (HDBank) vừa triển khai gói tín dụng 5.000 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi 0% dành cho tháng đầu tiên đối với khách hàng mua mới, khách hàng cá nhân hiện hữu muốn vay thêm và doanh nghiệp vừa và nhỏ vay với mục đích chi lương, thưởng dịp cuối năm.

Lãi suất năm 2024 sẽ ra sao?

Với tình hình hiện tại, Công ty chứng khoán VNDirect nhận định, lãi suất huy động trong năm 2024 sẽ có xu hướng tiếp tục giảm. Cụ thể, các chuyên gia của VNDirect kỳ vọng lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng sẽ duy trì ở mức thấp, khoảng 5,0%/năm từ cuối năm 2023 đến cuối năm 2024. Bên cạnh đó, lãi suất cho vay tiếp tục duy trì xu hướng giảm trong các tháng tới nhờ chi phí vốn của các ngân hàng thương mại giảm nhanh trong thời gian gần đây.

Nhiều chuyên gia nhận định, năm 2024, lãi suất vẫn sẽ tiếp tục tạo đáy và duy trì ở mức thấp

Tương tự, VIS Rating cũng nhận định lãi suất huy động vẫn sẽ ở mức thấp trong năm 2024 sắp tới, thúc đẩy mặt bằng lãi suất cho vay thấp hơn, giảm chi phí huy động vốn cũng như giảm bớt gánh nặng trả nợ của các doanh nghiệp và tổ chức phát hành trái phiếu.

Còn theo Chứng khoán Vietcombank (VCBS) cho biết mặt bằng lãi suất cho vay có thể giảm thêm khoảng 1 - 1,5 điểm phần trăm trong năm 2024. Các ngân hàng sẽ cân nhắc việc hạ lãi suất cho một số nhóm doanh nghiệp có triển vọng kinh doanh tốt để tái cấu trúc nợ, hỗ trợ khách hàng vượt qua giai đoạn khó khăn. Tuy nhiên, biên lãi thuần (NIM) đang trong đà giảm và nợ xấu có xu hướng tăng dự báo sẽ khiến các ngân hàng có xu hướng thận trọng hơn trong việc cho vay. Vì thế, VCBS cho rằng sẽ có sự phân hóa trong mức giảm lãi suất cho vay.

Ngược lại, Công ty Cổ phần Chứng khoán MB (MBS) nhận định, lãi suất huy động khó có khả năng giảm thêm chủ yếu do cầu tín dụng sẽ có xu hướng tăng lên trong năm 2024. Cụ thể, lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng thương mại lớn có thể nhích thêm 25 - 50 điểm cơ bản, quay về mức 5.25% - 5.5% khi áp lực tỷ giá trong năm 2024 không còn lớn.

Đồng quan điểm, chuyên gia tài chính - ngân hàng, TS. Nguyễn Trí Hiếu cũng cho rằng lãi suất huy động hiện đã chạm đáy và có thể tiếp tục duy trì ở mức thấp như thời điểm cuối năm 2023. Bên cạnh đó, vị chuyên gia cho biết thêm, lãi suất cho vay sẽ giảm mạnh hơn so với lãi suất huy động khi tình hình kinh tế vĩ mô ổn định hơn, độ rủi ro của nền kinh tế thấp hơn.