Xuất khẩu điều kỳ vọng “sáng cửa” trong năm 2024

Cuối năm, xuất khẩu hạt điều tăng dần

Ghi nhận, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) đã dẫn số liệu Tổng cục Hải quan cho biết, theo ước tính xuất khẩu hạt điều của Việt Nam trong tháng 11/2023 đạt mức 65 nghìn tấn. Theo đó, ước tính giá xuất khẩu đạt mức 5.512 USD/tấn và thu về trị giá khoảng 358 triệu USD.

Dù giá xuất khẩu điều đã giảm 12,6% so với tháng trước tuy nhiên lượng xuất khẩu và trị giá lại tăng lần lượt ở mức 1,1% và 0,03% so với tháng 10/2023, còn so với tháng 11/2022 tăng 34,5%.

Như thế, tính chung 11 tháng năm 2023, xuất khẩu hạt điều Việt Nam ước đạt 582 nghìn tấn, trị giá 3,31 tỷ USD, so với cùng kỳ năm ngoái tăng 23,1% về lượng và 17,4% về giá trị. Lũy kế 11 tháng năm 2023, giá xuất khẩu bình quân hạt điều của Việt Nam đạt mức 5.682 USD/tấn, so với cùng kỳ giảm 4,7%.

Mặc dù đối diện với sức ép lớn tuy nhiên xuất khẩu điều khi kết thúc năm 2023 dự kiến tăng 25% về lượng, đồng thời ngành này cũng được dự báo có sáng cửa hơn trong năm 2024. Nguồn ảnh: Internet

Và với kết quả trong 11 tháng, ngành điều đã vượt mốc so với kế hoạch mà Hiệp hội Điều Việt Nam đưa ra là 3,1 tỷ USD, dự báo sẽ còn tăng thêm trong tháng 12 này.

Đưa ra nhận định về thị trường và hoạt động kinh doanh xuất khẩu điều năm 2023, Chủ tịch Hội điều Bình Phước, Chủ tịch Tập đoàn Long Sơn - ông Vũ Thái Sơn cho biết, nếu so với năm 2022 thì lượng xuất khẩu cả năm 2023 tăng trưởng ở mức khoảng 25%, mặc dù vậy về giá trị lại thấp hơn.

Theo ông Vũ Thái sơn, việc ngành điều giảm giá trị xuất phát từ đặc điểm ngành điều phải mua nguyên liệu trước 6 tháng. Trong khi đó thì đầu năm 2023 các doanh nghiệp này đã mua nguyên liệu giá cao, tuy nhiên các tháng sau đó giá xuất khẩu của thế giới lại giảm dần. Cũng cùng lúc doanh nghiệp còn phải đối mặt với chi phí lãi vay cao, tỷ giá biến động đã dẫn đến hiệu quả kinh doanh gần như là không có.

Ngành điều vẫn có triển vọng trong năm 2024

Dù vậy, ông Sơn cho biết ngành điều vẫn có triển vọng tốt trong năm 2024 bởi có nhiều thị trường như EU, Nhật Bản vẫn có nhu cầu tiêu thụ các sản phẩm từ điều. Và minh chứng là thời điểm cuối năm 2023 đơn đặt hàng nhập khẩu của các nước như châu u, Mỹ, Nhật Bản,... đang tăng lên. Thời điểm này có hơn 10 nhà máy chế biến điều của Long Sơn đang phải hoạt động hết công suất và thậm chí còn phải cân nhắc không nhận thêm đơn hàng.

Cũng đồng quan điểm, Giám đốc Công ty TNHH VINAHE (Bình Phước) - ông Nguyễn Hoàng Đạt cho biết, các đơn hàng xuất khẩu của VINAHE đã tăng đáng kể trong những tháng cuối năm, công ty cũng đang phải làm việc hết công suất để có thể đáp ứng được tiến độ giao hàng.

Triển vọng là có tuy nhiên theo nhận định chung của các doanh nghiệp, ngành điều đang phải đối mặt với bài toán nguyên liệu, chi phí lãi vay cao,... cùng làn sóng dịch chuyển sang sản xuất xanh theo xu thế toàn cầu. Trong đó về nguyên liệu và diện tích điều đang ngày càng thu hẹp bởi người dân dịch chuyển sang trồng các loại cây có giá trị cao hơn như mít, sầu riêng,... Chính vì thế, trong năm tới nếu như các doanh nghiệp trong nước không đồng lòng, đoàn kết để điều tiết giá nhập khẩu nguyên liệu điều thô và giá điều nhân chế biến. Đối với làn sóng chuyển đổi xanh thì theo các doanh nghiệp cho biết, các thị trường đang ngày càng có những yêu cầu khắt khe hơn về những tiêu chuẩn môi trường cũng như trách nhiệm xã hội,...

Lấy ví dụ từ Tập đoàn Long Sơn, ông Vũ Thái Sơn nói rằng, doanh nghiệp này đang xuất khẩu cho các đối tác là siêu thị ở Mỹ, châu u cho nên đòi hỏi các tiêu chuẩn rất cao. Ví dụ, nếu như trước đây các thông số trên bao bì có thể in thì đối tác yêu cầu phải khắc laser. Và doanh nghiệp cũng phải chứng minh cho đối tác thấy được trách nhiệm xã hội cũng như môi trường.

Nguồn ảnh: Internet

Doanh nghiệp xuất khẩu điều cần được “tiếp sức”

Để có thể tận dụng cơ hội của thị trường, các doanh nghiệp đã và đang cố gắng đầu tư tự động hóa, cơ giới hóa, giảm bớt nhân công cũng như giảm chi phí sản xuất, cố gắng bán hàng dù cho giá có rẻ hơn. Và việc này nhằm mục đích giúp cho doanh nghiệp giảm tồn kho, xoay vòng tiền trả nợ cho ngân hàng để từ đó giảm lãi vay. Song song với đó, đầu tư điện mặt trời mái nhà để tiết giảm tiền sử dụng điện, đồng thời cũng thực hiện ký kết hợp đồng lao động cho công nhân đúng theo thông lệ quốc tế.

Ông Sơn cho biết: “Hóa đơn tiền điện phải giảm và phải có tấm pin điện mặt trời ở trên nóc nhà máy thì đối tác mới chấp nhận. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng phải ký hợp đồng đầy đủ với công nhân, cam kết không vi phạm làm ngoài giờ. Có như thế thì mới giành được hợp đồng dài hạn với đối tác”.

Dù vậy, ngoài sự chủ động của doanh nghiệp thì Hiệp hội Điều Việt Nam có đề xuất, trong thời gian tới Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ vốn vay thông thoáng hơn cho doanh nghiệp, đáng chú ý là có cơ chế linh hoạt trong việc thu ngoại tệ khi xuất khẩu, cụ thể là bán thị trường nào thì thu ngoại tệ thị trường đó.

Doanh nghiệp xuất khẩu điều cần được “tiếp sức”. Nguồn ảnh: Internet

Có một vấn đề khác mà các doanh nghiệp cũng quan tâm đó là hoàn thuế VAT. Theo đó thì quy trình thủ tục xác minh của cơ quan thuế hiện nay phải gửi thư đến các nước nhập khẩu. Theo các doanh nghiệp, về cơ bản xác minh là thủ tục phù hợp tuy nhiên có một số khách hàng (Nhật Bản), nếu như thủ tục xác minh quá nhiều sẽ gây ra tình trạng khó khăn cho doanh nghiệp và dẫn đến việc mất hợp đồng.

Ông Sơn chia sẻ: “Cục thuế gửi xác minh đi khắp các thế giới chúng tôi không có vấn đề gì, tuy nhiên chúng tôi đề xuất ít gửi khách hàng Nhật Bản”. Cũng theo ông Sơn, bởi vì mỗi lần gửi vậy thì Nhật Bản sẽ yêu cầu công ty giải trình và nghĩ rằng làm ăn có vấn đề, từ đó chuyển sang mua điều của Ấn Độ.