Đề xuất giảm tỷ lệ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc

Vừa qua, 13 hiệp hội ngành hàng gồm dệt may, thủy sản, da giày, lương thực… đã có văn bản góp ý Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), với đề xuất giảm tỷ lệ đóng bảo hiểm bắt buộc của người lao động và doanh nghiệp.

Tại dự thảo này, quy định tỷ lệ đóng bảo hiểm bắt buộc (gồm bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, và bảo hiểm thất nghiệp) là 32% quỹ tiền lương tháng đóng bảo hiểm. Trong đó, người lao động đóng 10,5%, còn doanh nghiệp đóng 21,5%.

Theo các hiệp hội, đây là tỷ lệ rất cao vì mức đóng năm 2022 cao hơn gấp 10 lần so với 2007, nếu tính theo tổng mức đóng và quỹ bảo hiểm và mức lương tối thiểu vùng. Bên cạnh đó, tại Việt Nam, tỷ lệ đóng bảo hiểm xã hội của doanh nghiệp đang cao hơn rất nhiều quốc gia trong khu vực như Malaysia (16,5%), Ấn Độ (15,25%), Indonesia (10,26%)…

Tỷ lệ đóng bảo hiểm bắt buộc tại Việt Nam là quá cao so với các nước khác

Bởi vậy, các hiệp hội đề xuất tỷ lệ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc sẽ về lại như mức đóng năm 2009, nghĩa là doanh nghiệp đóng 15%, còn người lao động đóng 5%, tổng là 20%, thay vì mức 25,5% như bây giờ. Về tỷ lệ đóng quỹ bảo hiểm y tế, doanh nghiệp đóng 2% và người lao động đóng 1%.

Bên cạnh đó, các hiệp hội cũng kiến nghị giảm tỷ lệ đóng vào quỹ bảo hiểm thất nghiệp của doanh nghiệp còn 0,5%, người lao động còn 0,5% và có lộ trình giảm tiếp để phù hợp với thực tiễn. Tỷ lệ này hiện là 2% chia đều cho người lao động và doanh nghiệp.

Theo đó, đề xuất giảm tỷ lệ đóng bảo hiểm bắt buộc của người lao động giảm 4%, doanh nghiệp giảm 4% so với hiện hành.

Các hiệp hội giải thích lý do đề xuất là vì tỉ lệ đóng của Việt Nam quá cao so với các quốc gia khác nhưng lao động tại các nước này vẫn đảm bảo được chi tiêu về hưu.

Các mức đóng bảo hiểm xã hội theo quy định hiện hành và đề xuất của các hiệp hội ngành hàng

Bởi vậy, các hiệp hội nhận định rằng cần nhìn nhận tổng quan quản lý quỹ bảo hiểm xã hội hiệu quả và cách tính trượt giá nói riêng và nền kinh tế vĩ mô nói chung để dù giảm tỷ lệ đóng, song vẫn đảm bảo được lương hưu thực tế của người lao động, đáp ứng được nhu cầu chi tiêu cho cuộc sống.

Theo đề xuất của các hiệp hội, dựa trên lương tối thiểu vùng để ra quy định mức nền đóng bảo hiểm xã hội và mức hưởng các chế độ (thai sản, hưu trí, tử tuất).

Bởi lẽ, việc hưởng phải dựa trên mức đóng, vì nguyên tắc của bảo hiểm là có đóng có hưởng. Cơ sở đóng là lương tối thiểu vùng, tuy nhiên chế độ hưởng lại theo mức lương cơ sở là chưa hợp lý, mặt khác, Chính phủ dự kiến sẽ bỏ mức lương cơ sở.

Ngoài ra, các chỉ số CPI qua mỗi năm lại tăng còn quy định hưởng các chế độ lại theo một mức tiền cụ thể. Do đó, mức tiền thưởng chế độ này không còn phù hợp với thực tế.