Thời gian gần đây, một số ngân hàng liên tục rao bán các khoản nợ và thanh lý tài sản thế chấp để giải quyết nợ xấu. Trong đó, có những khoản nợ có giá trị lớn phải giảm giá và rao bán nhiều lần.

Ví dụ như ngân hàng Agribank đang tìm giải pháp thu hồi hơn 1.000 tỷ cho các doanh nghiệp liên quan tới Tập đoàn Tân Hoàng Minh.

Bên cạnh đó, mới đây, ngân hàng này cũng đấu giá lần 3 khoản nợ của CTCP Đầu tư Phát triển Nhà Hoàng Hải Phú Quốc (Công ty Hoàng Hải Phú Quốc). Những khoản nợ này có tổng giá ban đầu là hơn 381 tỷ đồng, giảm hơn 43 tỷ đồng so với lần rao bán đầu tiên.

Nợ xấu tăng chóng mặt, loạt ngân hàng ráo riết thanh lý tài sản thế chấp
Tỷ lệ nợ xấu ngân hàng tăng mạnh

Mặt khác, ngày 4/10, Agribank Chi nhánh Đống Đa đã thông báo bán đấu giá lần 2 khoản nợ của CTCP Khách sạn Bến Du Thuyền (Marina Hotel) là chủ đầu tư của dự án Trung tâm Bến du thuyền Hoàng Gia (Swisstouches La Luna Resort) tại TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.

Vừa qua, VietinBank - Chi nhánh Bắc Sài Gòn cũng đã thông báo về việc bán đấu giá lần 4 khoản nợ của CTCP Xây dựng Công nghiệp (Descon) trị giá hơn 560 tỷ đồng để xử lý thu hồi nợ.

Số liệu của Ngân hàng Nhà nước cho thấy tính đến cuối tháng 7, tổng dư nợ cho vay bất động sản đạt 2,7 triệu tỷ đồng, tăng gần 5% so với đầu năm. So với tín dụng toàn nền kinh tế thì số dư nợ này chiếm tỷ trọng 21%.

Mặt khác, tín dụng vào bất động sản có xu hướng tăng chậm lại thì nợ xấu của mảng này lại có xu hướng gia tăng. Tại thời điểm cuối tháng 7, tỷ lệ nợ xấu bất động sản là 2,58%, tăng 0,11 điểm % so với cuối tháng 6 và tăng mạnh so với 1,8% vào cuối tháng 7/2022.

Từ năm ngoái, khi giai đoạn 2023 - 2024 là điểm rơi đáo hạn một lượng rất lớn trái phiếu doanh nghiệp nên nguy cơ nợ xấu bất động sản phình to đã được cảnh báo. Việc các ngân hàng xử lý nợ xấu được xem là không đơn giản khi nợ quá hạn tăng, thị trường bất động sản trầm lắng nên việc xử lý tài sản đảm bảo là bất động sản càng gặp khó.

TS. Nguyễn Trí Hiếu, Chuyên gia Tài chính ngân hàng chia sẻ tại Hội thảo Bất động sản phía Nam: “Tôi rất mừng khi Ngân hàng Nhà nước ban hành Thông tư 06 bởi tôi đồng ý rằng cần phải siết lại tín dụng, đặc biệt là tín dụng bất động sản và phải siết lại trong sự hợp lý. Tôi mong muốn nguồn vốn tín dụng chảy vào bất động sản nhiều hơn nhưng nguồn vốn đó phải được kiểm soát và đi đúng nơi, đúng chỗ. Đặc biệt, không thể để xảy ra tình trạng dòng tiền chảy ồ ạt vào bất động sản giống như hơn 10 năm trước”.

Thế nhưng, sau đó chỉ vài tuần, NHNN đã ban hành Thông tư số 10/2023/TT-NHNN ngưng hiệu lực thi hành một số khoản của Thông tư số 39/2016/TT-NHNN (đã được bổ sung theo khoản 2 Điều 1 Thông tư số 06/2023/TT-NHNN).

Theo đó, các ngân hàng thương mại được phép tiếp tục cho vay để đảo nợ, cho vay để trả tiền góp vốn theo hợp đồng góp vốn, hợp đồng hợp tác đầu tư hay hợp đồng hợp tác kinh doanh để triển khai dự án đầu tư không đủ điều kiện đưa vào kinh doanh.

Theo ông Hiếu, đây là những lĩnh vực tạo rủi ro lớn. Người đi vay làm sao trả nợ được cho ngân hàng nếu dự án không được cấp phép, bị rút phép? Do đó cần siết lại và kiểm soát rủi ro để không lặp lại vết xe đổ của những năm trước.

Chuyên gia cho hay: “Tôi nhớ giai đoạn 2011 - 2015 hàng tồn kho tăng lên rất cao, rất nhiều doanh nghiệp bất động sản vỡ nợ vì không bán được hàng. Rồi có những vấn đề liên quan đến một số ngân hàng mới nổi mà tăng trưởng tín dụng trong một năm là 100%. Nhưng hiện tại, không thể để một ngân hàng nào có mức tăng trưởng cao như vậy”.