Cần giám sát chặt các ông chủ ngân hàng để không xảy ra vụ SCB thứ hai

Chiều ngày 23/11 vừa qua, Quốc hội đã tiếp tục tổ chức kỳ họp thứ 6, thảo luận về dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi).

Cơ chế bảo vệ khách hàng rõ ràng

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của QH Vũ Hồng Thanh trình bày báo cáo về những vấn đề lớn tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo luật, căn cứ vào đề xuất của Chính phủ tại báo cáo 612/BC-CP, đã điều chỉnh quy định liên quan đến hạn chế thao túng, chi phối tổ chức tín dụng.

Trong đó, điều chỉnh tỉ lệ sở hữu cổ phần với cổ đông cá nhân là 5% (thay vì 3% như dự thảo trước); điều chỉnh quy định về người có liên quan phù hợp với loại hình quỹ tín dụng nhân dân; quy định lộ trình giảm dần giới hạn cấp tín dụng xuống 10% vốn tự có đối với một khách hàng và 15% vốn tự có đối với khách hàng và người có liên quan trong 5 năm để giảm thiểu tác động…

ĐBQH Trịnh Xuân An phát biểu thảo luận (ẢNH: PHẠM THẮNG)

Về quy định bảo vệ khách hàng tại điều 10 dự thảo Luật, ĐB Nguyễn Hoàng Bảo Trân (đoàn Bình Dương) đề cập đến nhiều tranh chấp giữa tổ chức, cá nhân có hoạt động vay vốn ngân hàng gửi tiết kiệm và dùng các dịch vụ với những tổ chức tín dụng nói chung và hệ thống ngân hàng nói riêng đã liên tiếp xảy ra trong thời gian qua.

Trên thực tế, có trường hợp các tổ chức tín dụng dùng hợp đồng cấp tín dụng không minh bạch, rõ ràng thông tin. Không ít khách hàng đã không đọc kỹ hợp đồng vì nhiều thuật ngữ chuyên ngành khó hiểu gây thiệt thòi quyền lợi một khi xảy ra tranh chấp.

Đại biểu Trân nhận định, điều 10 chưa có cơ chế rõ ràng và cụ thể để bảo vệ quyền lợi chính đáng của khách hàng. Theo đó, đề xuất có thêm quy định cơ chế bảo vệ khách hàng cụ thể, rõ ràng. Trong đó, cần bổ sung quy định một chương riêng nhằm bảo vệ khách hàng khi quan hệ với các tổ chức tín dụng.

Kiểm soát sở hữu chéo chặt chẽ

ĐB Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) chú ý đến sở hữu chéo ngân hàng vì đây là vấn đề quan trọng. Ngoài ra, đã có một số ngân hàng vướng phải trong thời gian qua.

Đại biểu Hòa cho biết điều cốt lõi là phải làm sao giám sát chặt chẽ tới các trường hợp ông chủ ngân hàng là các doanh nghiệp lớn để không xảy ra trường hợp như Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) vừa qua.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp)

Bởi vậy, ĐB kiến nghị xem xét cụ thể ông chủ của những ngân hàng này và cổ đông của các ông chủ ngân hàng. Theo ĐB Hòa, dư luận có nhắc tới việc tiền gửi của dân vào các ngân hàng khó đến được tay của doanh nghiệp vay và người vay, trái lại, cổ đông hay ông chủ của ngân hàng lại dễ dàng tiếp cận được. ĐB Hòa cảnh báo rằng khả năng lại xảy ra như Ngân hàng SCB nếu không phòng ngừa và ngăn chặn kịp thời.

ĐB Trịnh Xuân An (đoàn Đồng Nai) quan tâm tới vấn đề tạo cơ chế nhằm xử lý tình trạng sở hữu chéo theo nghị quyết của trung ương và Quốc hội. Đơn cử là vụ việc của Ngân hàng SCB, ĐB nhận định sở hữu chéo, chi phối và thao túng trong ngân hàng thường là vô hình, là các thủ thuật vô cùng tinh vi.

ĐB An nói: "Tôi cho rằng cốt lõi của hệ thống ngân hàng nằm ở vấn đề quản trị. Để chống sở hữu chéo, thao túng, chi phối trong hệ thống ngân hàng, yếu tố hàng đầu là phải xác định được cá nhân, tổ chức nào là chủ sở hữu thực sự của ngân hàng".

Do đó, ĐB An kiến nghị quy định cụ thể 2 vấn đề: minh bạch thông tin của toàn bộ tổ chức, cá nhân là cổ đông của ngân hàng thương mại thay vì giảm tỉ lệ sở hữu; xác định nghĩa vụ công bố thông tin đối với cổ đông và những người có liên quan nắm giữ cổ phần của tổ chức tín dụng trên một mức cụ thể. Ngoài ra, phải tăng cường kiểm soát dòng tiền, nguồn tiền góp vốn qua cơ chế thanh toán không dùng tiền mặt và áp dụng kiểm soát dữ liệu cá nhân.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) - bà Nguyễn Thị Hồng

Theo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng, Đảng, Quốc hội và Chính phủ rất quan tâm đến vấn đề giảm thao túng, giảm sở hữu chéo trong hoạt động ngân hàng, do đó đã có rất nhiều chỉ đạo để làm sao giải quyết vấn đề này triệt để. Thống đốc cho biết thêm, phải có một loạt giải pháp, mà trước hết là có các quy định trong luật này để làm được điều đó.

Thống đốc NHNN nói: “Ta quy định 5% cổ phần nhưng nếu cổ đông cố tình nhờ người khác đứng tên thì việc thao túng này cũng không thể xử lý được. Cho nên, cần ngăn chặn việc đứng tên sở hữu hộ mà chỗ này đòi hỏi phải có sự phối hợp rất chặt chẽ giữa ngành ngân hàng với các cơ quan quản lý, bộ, ngành hay địa phương".

Vào hôm nay ngày 24/11, Quốc hội sẽ thảo luận về dự án Luật Đường bộ và dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ tại hội trường.

Chưa thông qua Dự thảo luật ở kỳ họp thứ 6

Chủ nhiệm Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban TVQH nhận thấy đó là dự án luật phức tạp, nhạy cảm và có liên quan tới an ninh an toàn của hệ thống các tổ chức tín dụng, an ninh tài chính quốc gia, tác động lớn tới hoạt động kinh tế - xã hội…

Do đó, cần phải đặt chất lượng của dự án luật lên hàng đầu, để tránh xảy ra tình trạng sau khi ban hành nếu có bất cập sẽ ảnh hưởng lớn, đặc biệt là đối với an ninh, an toàn hệ thống ngân hàng và hoạt động kinh tế - xã hội. Bởi vậy, Quốc hội chưa thông qua dự thảo luật này tại kỳ họp thứ 6, mà sẽ cân nhắc tại kỳ họp sau.