‘Sếp’ VinaCapital nhấn mạnh những cơ hội và triển vọng FDI của Việt Nam năm 2024

Việt Nam là một thị trường thu hút FDI hàng đầu thế giới

Theo ghi nhận, vốn FDI của Việt Nam năm 2023 là 36,6 tỷ USD, trong đó vốn FDI thực hiện là 23,2 tỷ USD - mức cao nhất trong vòng 5 năm qua. Dễ dàng thấy được, vốn FDI thực hiện của Việt Nam năm 2023 đã tăng 3,5% so với cùng kỳ năm trước. Theo ông Michael Kokalari, Giám đốc phòng Phân tích kinh tế vĩ mô và Nghiên cứu thị trường của VinaCapital, mức tăng trên có vẻ khiêm tốn nhưng lại tương đương hơn 5% GDP của Việt Nam và tương đồng với tỷ lệ FDI/GDP của Trung Quốc ở thời điểm thị trường tỷ dân đang rất hấp dẫn đối với các tập đoàn quốc tế.

Ông Michael Kokalari, Giám đốc phòng Phân tích kinh tế vĩ mô và Nghiên cứu thị trường của VinaCapital. Ảnh: Báo Đầu Tư

Trong thời kỳ Covid-19, dòng vốn FDI toàn cầu đã giảm khoảng 40%, cho đến nay chưa từng phục hồi lại mức trước dịch, đặc biệt là ở những thị trường đang phát triển. Hiện nay, dòng vốn FDI đổ vào Việt Nam đã cân bằng về mức trước dịch. Điều này chứng tỏ Việt Nam là một thị trường thu hút FDI hàng đầu thế giới.

Như đã nói ở trên, vốn FDI đăng ký của Việt Nam trong năm 2023 đã tăng hơn 30% so với cùng kỳ năm trước, đạt mức 36,6 tỷ USD. Tiêu biểu là những dự án như LG Innotek đầu tư nhà máy 1,5 tỷ USD tại Hải Phòng, JinKo Solar đầu tư nhà máy pin quang điện 1,5 tỷ USD, ECOVANCE đầu tư nhà máy vật liệu hữu cơ công nghệ cao với quy mô 500 triệu USD. Những dự án FDI đã đăng ký trong năm qua có thể sẽ được giải ngân trong năm nay. Do đó, ông Michael Kokalari tin tưởng vào triển vọng lạc quan về việc Việt Nam thu hút FDI trong năm 2024.

Những lĩnh vực ‘đón sóng’ FDI năm 2024

Theo ông Michael Kokalari, lĩnh vực sản xuất của Việt Nam trong năm 2024 chắc chắn sẽ hấp dẫn nhất trong năm 2024 khi nhiều tập đoàn quốc tế đang muốn dịch chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc. Nhiều khả năng, có đến 80% vốn FDI của Việt Nam năm 2024 sẽ hướng vào lĩnh vực sản xuất công nghiệp, điển hình như nhà xưởng, các dự án hỗ trợ như nhà máy phát điện hay hạ tầng kho vận…

Theo ông Michael Kokalari, lĩnh vực sản xuất của Việt Nam năm 2024 chắc chắn sẽ hấp dẫn nhất trong năm 2024 khi nhiều tập đoàn quốc tế đang muốn dịch chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc. Ảnh minh họa

Bên cạnh đó, các nền kinh tế châu Á hiện nay đều áp dụng “Mô hình Phát triển Đông Á” (EADM). Đáng chú ý, mô hình này luôn chú trọng vào việc sản xuất những sản phẩm phục vụ xuất khẩu như điện thoại, quần áo, đồ điện tử gia dụng. Vì thế, đóng góp của lĩnh vực sản xuất vào GDP của các nền kinh tế phát triển của châu Á khi đạt mức cao nhất đều trên 30%.

Thời điểm hiện tại, đóng góp của lĩnh vực sản xuất vào GDP của Việt Nam vẫn thấp hơn 25%. Điều này chứng tỏ, tiềm năng phát triển của lĩnh vực này tại Việt Nam trong tương lai vẫn còn rất nhiều. Chưa kể, mảnh đất hình chữ S đang ngày trở nên hấp dẫn với các tập đoàn sản xuất công nghệ cao thông qua nhiều thông tin được công bố trong năm 2023. Nổi bật nhất là việc Apple vừa mới thông báo hoạt động thiết kế cũng như sản xuất iPad sang Việt Nam.

Ngoài ra, dòng vốn FDI cũng mong muốn sẽ được hưởng lợi từ sự tăng trưởng nhu cầu tiêu thụ nội địa tại Việt Nam trong bối cảnh tầng lớp trung lưu đã và đang ngày càng phát triển. Trong lĩnh vực này, các đại diện đến từ Nhật Bản đang giữ vai trò tiên phong, tiêu biểu như Aeon và các công ty hàng đầu khác. Cũng theo ông Michael Kokalari, hiện đang có khá nhiều tập đoàn bất động sản Nhật Bản tìm kiếm cơ hội hợp tác với các đơn vị trong nước, điển hình VinaCapital, để rót vốn FDI vào lĩnh vực bất động sản của Việt Nam.

Những cơ hội và thách thức khi thu hút vốn FDI

Vị chuyên gia từ VinaCapital cho biết, các tập đoàn đa quốc gia đều có tầm nhìn dài hạn khi đưa ra quyết định đầu tư vốn FDI. Vì thế, điều cần thiết là đánh giá cơ hội và thách thức trong việc thu hút FDI của Việt Nam trong 5 năm tới, thay vì riêng năm 2024.

Theo khảo sát của JETRO và các tổ chức khác, nguồn lao động làm việc ở những nhà máy của Việt Nam có chi phí chưa bằng một nửa Trung Quốc, song chất lượng tay nghề lại không hề thua kém. Ảnh minh họa

Theo vị này, Việt Nam có hai lợi thế khi thu hút vốn FDI vào lĩnh vực sản xuất trong năm 2024, thứ nhất là nguồn lao động chất lượng cao với chi phí cạnh tranh, thứ 2 là Mỹ - thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam đang mở rộng cửa với những doanh nghiệp xuất khẩu từ Việt Nam. Điều này đồng nghĩa với việc, những tập đoàn xây dựng nhà máy sản xuất tại Việt Nam có thể xuất khẩu sang Mỹ và không vướng rào cản thương mại từ chính phủ Mỹ.

Theo kết quả khảo sát của JETRO và các tổ chức khác, nguồn lao động làm việc ở những nhà máy Việt Nam sở hữu chi phí chưa bằng một nửa ở Trung Quốc, song chất lượng tay nghề lại không hề thua kém. Bên cạnh đó, 40% lực lượng lao động của Việt Nam hiện thuộc lĩnh vực nông nghiệp vốn khi đóng góp khoảng 12% GDP, chưa kể hơn một nửa dân số Việt Nam dưới 35 tuổi. Tức là, Việt Nam vẫn còn một lượng lao động trẻ vô cùng dồi dào, trong những năm tới có thể dịch chuyển từ nông nghiệp sang sản xuất công nghiệp.

Triển vọng phát triển hệ sinh thái công nghiệp bán dẫn cũng là cơ hội lớn của Việt Nam trong việc thu hút FDI. Vấn đề này đã được các lãnh đạo cấp cao của các tập đoàn hàng đầu từ Mỹ và Đài Loan thảo luận rất nhiều trong thời gian qua. Tuy nhiên cho đến nay, Việt Nam vẫn chưa thể đào tạo đủ lực lượng kỹ sư nhằm phục vụ cho ngành công nghiệp sản xuất bán dẫn với quy mô lớn.

Một thách thức khác ảnh hưởng đến việc thu hút dòng vốn FDI của Việt Nam trong thời gian tới đó là khả năng cung cấp nguồn điện ổn định của Việt Nam. Dễ dàng thấy được, miền Bắc trong thời gian qua vẫn luôn ghi nhận tình trạng thiếu điện, ngoài ra còn có những lo ngại về tác động của việc áp dụng “Thuế tối thiểu toàn cầu” (GMT) tại Việt Nam trong năm 2024 có thể ảnh hưởng đến sức hút FDI, bởi nó có thể cản trở việc cung cấp các ưu đãi thuế cho nhà đầu tư FDI.

Một thách thức khác ảnh hưởng đến việc thu hút dòng vốn FDI của Việt Nam trong thời gian tới đó là khả năng cung cấp nguồn điện ổn định của Việt Nam. Ảnh minh họa

Tuy nhiên, ông Michael Kokalari cho rằng không cần phải quá lo lắng về vấn đề này. Nguyên nhân bởi, Việt Nam cùng nhiều thị trường cạnh tranh hút vốn FDI trong khu vực sẽ đưa ra những giải pháp khác nhau nhằm hỗ trợ gánh nặng tài chính cho các nhà đầu tư. Theo nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới và các tổ chức khác, ưu đãi thuế không phải là ưu tiên hàng đầu để những tập đoàn quốc tế cân nhắc mỗi khi quyết định rót vốn FDI. Ngược lại, những yếu tố được các nhà đầu tư FDI cân nhắc sẽ có chi phí và chất lượng nhân công, chất lượng hạ tầng, độ mở của môi trường kinh doanh…

Để thúc đẩy khả năng hút vốn FDI trong năm 2024 và những năm tới, ông Michael Kokalari cho rằng Việt Nam cần thực hiện 3 điều quan trọng. Đầu tiên, tiếp tục đầu tư phát triển hệ thống hạ tầng, đặc biệt là năng lực cung cấp điện và hạ tầng giao thông, kho vận. Thứ hai, tiếp tục nâng cao độ mở của môi trường kinh doanh, từ đó tạo điều kiện thuận lợi để những nhà đầu tư FDI có thể phối hợp cùng cơ quan quản lý trong việc xin cấp phép đầu tư. Thứ ba, Việt Nam cần tiếp tục nâng cao chất lượng đào tạo, giáo dục hướng nghiệp, đảm bảo chất lượng nguồn lao động cung cấp cho thị trường trong tương lai.