Ngân hàng nhà nước đang ứng phó với 3 áp lực lớn

Đối với thị trường tiền tệ quốc tế và trong nước, tháng 9 là một tháng có nhiều diễn biến quan trọng. Theo đó, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) phải chịu nhiều áp lực: lạm phát, tỷ giá và thanh khoản dư thừa. Ba áp lực này khiến nhà điều hành gặp khó trong việc đưa ra các quyết định lựa chọn công cụ.

Theo báo cáo mới đây của Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), sức ép về lạm phát chưa quá lớn, song diễn biến thị trường lại đang tạo nên sức ép lớn đối với tỷ giá.

Ba áp lực lạm phát, tỷ giá và thanh khoản dư thừa gây khó cho NHNN

Cụ thể, thông điệp sau cuộc họp tháng 9 của Fed đã tạo nên một bước chuyển đổi với kỳ vọng về chính sách tiền tệ của Mỹ trong năm sau. Lãi suất sẽ duy trì ở mức cao lâu hơn cùng với triển vọng kinh tế Mỹ được kỳ vọng hạ cánh mềm đã dẫn dắt chỉ số USD tăng mạnh, lập kỷ lục mới.

Đặc biệt là giá dầu và chỉ số đồng bạc xanh đều về mức cao nhất vào tháng 11/2022. Trong vài năm trở lại đây, những diễn biến đã đặt ra dấu hỏi về quan hệ trái chiều giữa đồng USD và giá hàng hóa đã không còn giống như trước.

Theo chuyên gia phân tích của VDSC, diễn biến thuận chiều của giá hàng hoá và chỉ số USD Index (DXY) sẽ đẩy các thị trường đang phát triển như Việt Nam đối mặt với 2 áp lực về tỷ giá và lạm phát khi kinh tế thế giới suy giảm, quyền lực kinh tế Mỹ gia tăng và dòng vốn dịch chuyển về môi trường lãi suất cao.

VDSC nhận định: "Nếu như áp lực lạm phát trong tầm kiểm soát thì áp lực mất giá tiền đồng vẫn rất lớn, đòi hỏi phản ứng quyết liệt hơn từ NHNN”.

Theo VDSC, vẫn có cơ sở để không quá lo về tình hình lạm phát trong nước khi chỉ số giá lương thực và giao thông tiếp tục khiến giá cả tăng lên. Cả năm 2023, lạm phát được dự báo ở mức 3,5-3,8% thấp hơn nhiều so với mức mục tiêu là 4,5%.

Thực tế cho thấy NHNN đã liên tục hút ròng qua tín phiếu thời gian qua. Đến nay, đã hút ròng hơn 140.000 tỷ đồng với lãi suất tín phiếu tăng dần (từ 0,69% lên 1,3%).

Bên cạnh đó, lãi suất liên ngân hàng cũng đã tăng lên và lãi suất kỳ hạn qua đêm ở phiên 5/10 đã tăng lên 1,32%/ năm và đang ở mức cao nhất tính từ giữa tháng 6. Lãi suất qua đêm vào phiên 29/9 chỉ ở mức 0,19%/năm.

Hoạt động đấu thầu tín phiếu của Ngân hàng Nhà nước

Ông Trần Ngọc Báu, CEO Wigroup cho biết hệ thống tài chính hiện đang đối mặt với vấn đề khá lớn. Đó là tín dụng ì ạch trong khi thanh khoản đang dư thừa. Điều này cho thấy hai thị trường này đã ngắt kết nối và điều này sẽ để lại những hệ quả với hệ thống tài chính: Tỷ giá chịu áp lực, giá tài sản tài chính tăng và nền kinh tế có sự hồi phục chậm.

Theo ông, NHNN sẽ thực hiện 2 nhiệm vụ cùng lúc, để vừa hút bớt thanh khoản thị trường 2 nhằm giảm sức ép đầu cơ tỷ giá trong ngắn hạn, vừa tiếp tục ban hành chính sách giúp hạ nhiệt lãi suất thị trường 1 và khơi thông tín dụng. NHNN có thể thực hiện hành động này đến hết năm trước khi nền kinh tế có những dấu hiệu mới.

Theo Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà giải thích về xu hướng hút ròng tại phiên họp toàn thể thứ 13 của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội ngày 27/9, Chính Phủ và NHNN đặt ra mục tiêu là giảm lãi suất để hỗ trợ khách vay và nền kinh tế.

Phó Thống đốc Phạm Thanh Hà nói: "NHNN đã phải điều tiết tín phiếu ngắn hạn để giảm bớt thanh khoản dư thừa trên hệ thống, cố gắng để không tác động lớn tới mặt bằng lãi suất. Hiện nay lãi suất thị trường liên ngân hàng vẫn ổn định. Dù vậy, áp lực thời gian tới vẫn rất lớn khi chúng ta cần cân đối giữa lãi suất và tỷ giá”.

NHNN cho biết tính đến cuối tháng 9, tăng trưởng tín dụng đạt 6,97% so với hồi đầu năm. Chuyên gia VDSC cho biết diễn biến này hàm ý 2 điều. Đầu tiên là chênh lệch lãi suất USD - VND thu hẹp lại là một tin tích cực để giảm bớt áp lực tỷ giá và thứ hai là cầu tín dụng hồi phục như kỳ vọng.

Thế nhưng, theo các chuyên gia VDSC, cũng cần chú ý đến diễn biến của đồng bạc xanh. NHNN có thể phải bán bớt dự trữ ngoại hối để ứng phó với việc tiền đồng mất giá mạnh hơn nếu chỉ số DXY tăng vượt ngưỡng 110.