PGS-TS. Nguyễn Hữu Huân: Cung - cầu bị kiểm soát, giá vàng tăng cao hơn bình thường là điều tất yếu

Trong vòng 2 ngày 26 và 27/12, kịch bản giá vàng diễn ra tương tự khi sáng tăng lên mốc 80 triệu đồng/lượng, sau đó nhanh chóng giảm vào cuối ngày. Cụ thể, thời điểm 17h ngày 27/12, Công ty Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn niêm yết vàng miếng SJC ở mức 77,8- 79,5 triệu đồng/lượng mua vào -bán ra.

Trao đổi về vấn đề này, ông Huỳnh Trung Khánh, Cố vấn cấp cao Hội đồng Vàng thế giới tại Việt Nam, đồng thời là Phó Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam cho rằng, giá vàng trong nước liên tục tăng cao từ đầu tuần đến nay dựa trên nhiều yếu tố.

Theo ông Khánh, vàng miếng SJC lên mốc 80 triệu đồng/lượng là mức tăng chưa từng có trong lịch sử, vàng nhẫn cũng theo đà tăng lên trên 64 triệu đồng/lượng. Vị chuyên gia nhận định, vàng trong nước tăng một phần do chịu ảnh hưởng bởi giá vàng thế giới tăng. Tại thị trường thế giới, sau dịp nghỉ lễ Giáng Sinh, giá vàng duy trì trên mốc 2.060 USD/ounce. Tuy nhiên, trước việc tăng giá nhanh và mạnh của thị trường vàng trong nước, ông Huỳnh Trung Khánh cho rằng, phần nhiều do tâm lý đám đông kéo nhau đi mua vàng trong 2 ngày vừa qua.

Giá vàng miếng SJC liên tiếp lên đỉnh 80 triệu đồng/lượng và có khả năng tăng vì khan hiếm nguồn cung

Ông Khánh cho biết, nhu cầu mua vàng của người dân tăng cao, nhưng từ sau Nghị định 24/2012 có hiệu lực đến nay, Ngân hàng Nhà nước không nhập thêm vàng và Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn cũng không được dập thêm vàng mới mà chỉ gia công một số vàng bị móp méo. Chính vì thế, khi giá vàng tăng lên, người dân đi mua nhiều, cung thấp hơn cầu khiến cho tình trạng khan hàng, cháy hàng diễn ra, từ đó đẩy giá vàng SJC tăng cao và khi người dân thấy giá vàng lên cao lại đổ xô đi bán nên giá vàng lại xuống thấp.

Ông Khánh cho biết thêm, khi số lượng vàng miếng SJC không nhiều nên khi người dân đổ xô đi mua thì giá bán đương nhiên tăng cao nhưng giá mua vào sẽ rất thấp, chênh lệch gần 2 triệu đồng/lượng. Do đó, nhà đầu tư trong nước bị lỗ nặng khi phải mua giá cao mà bán giá thấp và chịu thiệt thòi.

Giải pháp hạ nhiệt giá vàng

Để sớm có thể hạ nhiệt giá vàng khi nhu cầu vàng cuối năm tăng cao, giá thế giới có khả năng lên mốc 1.100 USD/ounce, vị Cố vấn cấp cao Hội đồng Vàng thế giới tại Việt Nam đưa ra giải pháp là cho nhập khẩu vàng.

Ông Khánh cho biết, Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam nhiều lần kiến nghị cho nhập nguyên liệu về để sản xuất vàng nhẫn, nữ trang, từ đó sẽ làm giảm nhu cầu vàng miếng. “Ngân hàng Nhà nước nên cho phép 3 đơn vị nhập khoảng 1,5 tấn với khoảng 100 triệu USD trong vòng 3 tháng. Nhập số lượng ít sẽ không ảnh hưởng gì đến tỷ giá. So với các mặt hàng nhập khẩu khác hơn tỷ USD thì việc nhập vàng này không đáng lo ngại”, vị chuyên gia nói và khẳng định đây là biện pháp tối ưu nhất ở thời điểm hiện tại nhằm sớm hạ nhiệt giá vàng.

Theo PGS-TS. Nguyễn Hữu Huân, Trưởng bộ môn Thị trường tài chính (Trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh), với thị trường vàng miếng độc quyền, cung - cầu bị kiểm soát như hiện nay, việc giá vàng tăng cao hơn bình thường là điều tất yếu sẽ xảy ra.

Giá vàng miếng và vàng nhẫn chênh lệch tới 16 triệu đồng. Ông Huân cho rằng, cách duy nhất can thiệp vào thị trường lúc này là ngừng độc quyền vàng miếng. Nhà nước chỉ kiểm soát nguồn cung, còn việc sản xuất có thể cho các doanh nghiệp khác cùng tham gia, sử dụng vàng dân cư để sản xuất vàng miếng, góp phần hạ nhiệt nhu cầu vàng miếng của thị trường.

Tuy việc thị trường cạnh tranh sẽ mang lại lợi ích cho người tiêu dùng, nhưng việc hạn chế nhập khẩu vẫn cần được duy trì để đảm bảo an ninh tiền tệ, giảm đầu cơ tích trữ. Theo vị chuyên gia, cán cân thanh toán những năm qua khá ổn định, nếu phải nhập khẩu vàng sẽ mất lượng lớn ngoại tệ, trong khi thặng dư thương mại, dự trữ ngoại hối chưa cao.

Theo chuyên gia, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) nên có biện pháp can thiệp cho phép nhập khẩu vàng cũng như bỏ độc quyền giá vàng

Trong khi đó, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long nhận định, việc cho SJC độc quyền làm thương hiệu vàng quốc gia dẫn đến sự thiếu bình đẳng giữa các doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh vàng miếng. Cụ thể, người dân phải chấp nhận bán vàng miếng các thương hiệu vàng khác mà họ đã mua nắm giữ từ bao lâu với giá rẻ hơn vàng SJC, mặc dù chất lượng là như nhau.

Ông Long nêu qua điểm, chính sách độc quyền vàng gây thiếu nguồn cung, làm cho thị trường bị đẩy lên mức nóng như hiện tại, gây bất lợi cho người tiêu dùng cũng như nền kinh tế. Đã đến lúc nên bỏ độc quyền vàng.

Vị chuyên gia này cho rằng, Ngân hàng Nhà nước chỉ nên thực hiện chức năng quản lý và hoạch định chính sách điều tiết dự trữ ngoại hối bằng vàng theo Pháp lệnh Ngoại hối, Luật Ngân hàng Nhà Nước, Luật các tổ chức tín dụng mà không nên tham gia vào sản xuất kinh doanh hoặc điều tiết thị trường bằng các biện pháp hành chính, đồng thời, không trực tiếp can dự việc kinh doanh của các doanh nghiệp.

Đồng quan điểm, ông Huỳnh Trung Khánh, Cố vấn cấp cao Hội đồng Vàng thế giới tại Việt Nam cho biết, hiệp hội đã góp ý với Ngân hàng Nhà nước về việc sửa Nghị định 24 trong quản lý kinh doanh vàng. Theo đó, cần phải có nghị định mới thay thế cho nghị định và và bỏ độc quyền vàng.

Bên cạnh đó, ông Khánh cho rằng cũng không thể phủ nhận tác động hiệu quả từ Nghị định 24. Nghị định này giúp Ngân hàng Nhà nước thực hiện mục tiêu chống “đô la hóa, vàng hóa”, thị trường tự điều tiết được cung - cầu. Đặc biệt, không còn xuất hiện tình trạng người dân đổ xô đi mua vàng, ngăn chặn tình trạng vàng hóa trong nền kinh tế, vàng miếng không còn được sử dụng làm phương tiện thanh toán,... Tuy nhiên, đã đến lúc thay đổi bởi nghị định đã lỗi thời và không một nghị định nào tồn tại 11 năm mà không được thay đổi.

Giá vàng thời gian tới sẽ diễn biến ra sao?

Nhận định về giá vàng trong thời gian tới, chuyên gia Đinh Trọng Thịnh cho biết, vàng trong nước sẽ đi theo giá thế giới. Sau khi kết thúc thời gian nghỉ lễ của các nước phương Tây, tức khoảng ngày 10 - 15/1/2024, sẽ có một số nhà đầu tư bán vàng để bỏ vốn vào sản xuất, kinh doanh. Khi đó, giá vàng sẽ có xu hướng đứng lại và giảm giá. Ông Thịnh nhận định, giá vàng thế giới sẽ trở lại mốc 2.000 USD/ounce, khi đó vàng trong nước sẽ giảm.

Ông Huỳnh Trung Khánh cũng cho rằng, giá vàng trong nước đang tăng quá nhiều so với thế giới nên dư địa tăng giá trong nước không còn nhiều. Vị chuyên gia dự báo, giá vàng trong nước tăng quá cao, nhiều người sẽ chốt lời bán ra, khi đó giá vàng sẽ điều chỉnh giảm xuống. Còn giá vàng thế giới từ nay đến hết năm không biến động nhiều.

Nhiều người phân vân có nên rút tiền gửi ngân hàng để mua vàng?

Một số dự báo khác cho rằng, thời điểm hiện tại mới chỉ là giai đoạn đầu của một con sóng tăng giá vàng thế giới. Vàng quốc tế được dự báo sẽ tăng mạnh trong năm 2024 khi đồng USD suy yếu. Theo đó, giá vàng thế giới có thể lên tới mức 2.400 USD/ounce, quy đổi tương đương khoảng 71,5 triệu đồng/lượng.

Nếu vàng miếng SJC trong nước vẫn thiếu hụt nguồn cung như hiện nay và chênh lệch mua bán vẫn ở mức cao, thì giá vàng miếng SJC khi đó có thể đạt mức 90 triệu đồng/lượng.

Mỗi khi giá vàng thế giới biến động, vàng trong nước thường biến động mạnh hơn. Trong quá khứ, các doanh nghiệp kinh doanh vàng thường thắng lớn mỗi khi thị trường vàng sôi sục, người dân xếp hàng mua vàng.

Trong bối cảnh giá vàng tăng cao, lãi suất huy động tại các ngân hàng lại giảm thấp kỷ lục, có ngân hàng chỉ còn mức 1,9% với kỳ hạn gửi 1 tháng. Nhiều người phân vân có nên rút tiền gửi ngân hàng để mua vàng?

Trả lời câu hỏi này, ông Huỳnh Trung Khánh lưu ý, dù lãi suất ngân hàng có giảm thấp nhưng chắc chắn vẫn hơn là mua vàng. Bởi đầu tư vàng thì phải đầu tư ít nhất 3 tháng, còn nếu “lướt sóng” vàng thì sẽ lỗ bởi chênh lệch giữa chiều mua và bán quá nhiều.

“Nếu nhà đầu tư chưa có vàng trong danh mục đầu tư thì có thể cân nhắc, nhưng chỉ nên đầu tư ở mức 20-30% số tiền đang có, còn lại gửi tiết kiệm vẫn là kênh an toàn. Nếu đầu tư hết vào vàng sẽ rất rủi ro”, vị chuyên gia khuyến cáo.