Thương mại điện tử có đang “bóp nghẹt” kênh bán lẻ truyền thống?

Kênh truyền thống rơi vào tình cảnh ế ẩm

Ảnh hưởng từ suy thoái kinh tế và hậu quả sau đại dịch Covid-19, những con phố từng sầm uất, tấp nập giờ đây xuất hiện đầy rẫy những biển hiệu cho thuê, rao bán. Tại Hà Nội, những con phố có giá mặt bằng đắt đỏ bậc nhất Hà Nội như Hàng Bông, Cầu Gỗ,... nhiều chủ nhà cũng đang “hóng” người tìm thuê.

Tương tự, các chợ đầu mối ế ẩm như Đồng Xuân, Ninh Hiệp (Hà Nội), An Đông, Bình Tây (TP. Hồ Chí Minh) cũng trong tình trạng không khá khẩm hơn, thậm chí các tiêu thương ở đây rất bi đát, hàng hóa ế ẩm, người bán nhiều hơn người mua. Tình trạng ế ẩm này xảy ra từ khi dịch Covid-19 kéo dài cho tới nay, tỷ lệ sang sạp ở mức cao.

Nhiều chợ đầu mối bán sỉ rơi vào tình cảnh ế ẩm

Có ý kiến cho rằng, ngoài sự ảnh hưởng bởi suy thoái kinh tế, một lý do khác tác động đến kinh doanh truyền thống là do kinh doanh online lên ngôi.

Bà Nguyễn Thị Thành Thực, Giám đốc công ty CP Bagico cho biết, vừa qua, có nhiều nhà cung ứng hàng từ Trung Quốc đã mở các kênh bán lẻ online ngay biên giới, ship hàng từ Lạng Sơn, Móng Cái về Hà Nội qua chợ điện tử, mạng xã hội. Nhiều chợ đầu mối như Long Biên, Ninh Hiệp rơi vào tình trạng vắng bóng khách mua và tiểu thương không bán được hàng. Theo bà Thực, đây là tính tất yếu của xu hướng thương mại bán lẻ, bán hàng online qua các kênh thương mại điện tử, nếu chậm chân, chúng ta sẽ không thể nào cạnh tranh.

Vậy, liệu thương mại điện tử có đang “bóp nghẹt” chợ bán buôn truyền thống hay không? Trả lời về câu hỏi này, ông Trần Văn Trọng – Tổng Thư ký Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam lấy dẫn chứng ở Mỹ - quốc gia phát triển bậc nhất, chúng ta vẫn thấy còn các cửa hàng hay còn gọi là store vực lớn. Trong thời kỳ kênh online lên ngôi, họ vẫn duy trì các cửa hàng để người dùng có thể trải nghiệm sản phẩm. Khi thương mại điện tử phát triển nhanh thì kéo theo thương mại truyền thống vượt lên, không có sự cạnh tranh mà sẽ là hai phía đồng hành cùng phát triển.

Tất nhiên, để đạt được mục đích trên, thương mại truyền thống cần phải chuyển mình. Ông Trọng cho biết, như câu chuyện hiện nay, các doanh nghiệp Trung Quốc đã đưa hàng hóa phân phối trực tiếp tới tay người tiêu dùng Việt Nam qua kênh thương mại điện tử, khiến các tiểu thương bán buôn ở trong nước rơi vào tình cảnh ế ẩm sẽ thấy công nghệ đang làm thay đổi kinh doanh thương mại như thế nào.

“Một khi mà mình nhập sản phẩm của họ về, vẫn bán truyền thống thì tất nhiên không thể cạnh tranh được về tất cả mọi mặt. Tại sao, chúng ta không chuyển mình sang kinh doanh các mặt hàng mà Việt Nam có lợi thế”, ông Trọng nói.

Thương mại điện tử có đang “bóp nghẹt” chợ bán buôn truyền thống hay không?

Vị Tổng Thư ký Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam lấy ví dụ, một chai dầu gió bán trên Amazon có thể thu về gấp nhiều lần thay vì chỉ bán trong nước. Điều đó thể hiện rõ sức mạnh của công nghệ online, nếu biết sử dụng hiệu quả sẽ là người chiến thắng trong cuộc cạnh tranh này. Bởi theo ông, trong một thế giới hội nhập, ai cũng phải thay đổi để thích nghi, tồn tại và đưa sản phẩm ra khỏi ngoài quốc gia của mình.

Chuyển mình để tồn tại

Còn theo ông Nguyễn Lâm Thanh, Giám đốc chính sách TikTok Việt Nam cho rằng, thương mại điện tử bản chất là kênh bán hàng nằm trong tổng thể của ngành bán lẻ. Tuy nhiên, thực tế cũng không thể phủ nhận rằng thời gian qua, trong tổng thị trường bán lẻ thì kênh truyền thống tăng trưởng thấp hơn so với thương mại điện tử, điều này khiến các chợ truyền thống cũng như tiểu thương gặp khó khăn.

Trong bối cảnh này, ông Thanh cho rằng các cơ quan quản lý Nhà nước cần phải tính đến các hỗ trợ, phối hợp với các nền tảng để làm sao có thể ứng dụng thương mại điện tử trong hoạt động kinh doanh truyền thống.

Giám đốc TikTok Việt Nam cho biết, TP. Hồ Chí Minh vừa qua đã phối hợp với TikTok làm chương trình hỗ trợ cho các kênh bán lẻ truyền thống, tăng cường hỗ trợ giúp các tiểu thương tiếp cận với kênh bán hàng online. Cụ thể, ngay trong tháng 12 tới sẽ triển khai ngày hội thương mại truyền thống kết hợp với sàn thương mại điện tử. Đây sẽ là sự kết hợp để kênh bán lẻ truyền thống và online đều phát triển.

Trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt như như hiện, ngay cả bản thân kênh thương mại điện tử cũng cần phải chuyển mình mạnh mẽ. Tổng Thư ký Hiệp hội Thương mại Điện tử Việt Nam cho rằng, kênh online cần phải chuyển sang một giai đoạn mới phát triển bền vững hơn, bởi không phải cứ phát triển nhanh là được.

Trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt hiện nay, ngay bản thân kênh thương mại điện tử cũng cần phải chuyển mình mạnh mẽ

Phát triển bền vững đặt ra 3 trụ cột: Thứ nhất, phát triển nguồn nhân lực cho thương mại điện tử, khi kinh tế phục hồi trở lại, doanh nghiệp thành lập mới nhanh, nhu cầu nguồn nhân lực trong ngành tăng cao.

Trụ cột thứ 2 là thu hẹp khoảng cách số, tức là hiện nay, kênh mua sắm online vẫn tập trung thị phần khoảng 70% ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, trong khi nhu cầu ở các vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa chưa được phát triển.

Trụ cột thứ 3 là phát triển xanh. Mua hàng online tiện lợi nhưng cũng đi kèm lượng rác thải rất nhiều sau mỗi đơn hàng. Do đó, nếu không có giải pháp cho vấn đề này, đến một thời điểm nào đó cả cộng động sẽ quay lưng lên án thương mại điện tử vì ảnh hưởng tới môi trường.

Ông Trọng nhấn mạnh, trước đây, slogan của thương mại điện tử là giao hàng nhanh trong 2 tiếng, nhưng giờ có khi đến lúc chậm lại để tính tới bán toán phát triển xanh. Người dùng có thể nhận hàng chậm hơn một chút để bao bì sản phẩm, vỏ bọc bên ngoài được chú trọng hơn bằng các nguyên liệu bảo vệ môi trường, hay việc người tiêu dùng chấp nhận mất thêm phí để đảm bảo tăng trưởng xanh, phát triển thương mại điện tử bền vững.