Xuất siêu lập đỉnh mới năm thứ 8 liên tiếp, ước đạt gần 30 tỷ USD trong năm 2023

Việt Nam xuất siêu năm thứ 8 liên tiếp

Theo Bộ Công Thương, trong năm 2023, xuất nhập khẩu liên tục gặp nhiều khó khăn và thách thức, tăng trưởng kinh tế, thương mại toàn cầu thấp, cầu tiêu dùng còn yếu ở các thị trường xuất khẩu lớn như EU, Hoa Kỳ, ASEAN, Nhật Bản,...

Tiêu dùng toàn cầu thấp tuy nhiên Việt Nam đã tranh thủ cơ hội từ sự hồi phục của các thị trường lớn, truyền thống để có thể đẩy mạnh quá trình xuất khẩu. Cũng nhờ đó, tổng kim ngạch xuất khẩu trong năm 2023 ước đạt mức 683 tỷ USD, trong đó xuất khẩu ước đạt 354,5 tỷ USD còn nhập khẩu 328,5 tỷ USD.

Theo đó, cán cân thương mại tiếp tục ghi nhận xuất siêu năm thứ 8 liên tiếp với mức thặng dư ước đạt 26 tỷ USD, so với năm 2022 tăng gần gấp 3 lần. Con số này đã góp phần tích cực cho cán cân thanh toán, giúp cho nâng cao dự trữ ngoại hối và ổn định tỷ giá.

Thứ trưởng Công Thương Phan Thị Thắng cho biết: “Kinh tế thế giới tiếp tục tăng trưởng chậm, tổng cầu thế giới có sự sụt giảm tuy nhiên hoạt động xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam tiếp tục vượt qua mức khó khăn, dù chưa đạt mức tăng trở lại so với năm trước nhưng mức suy giảm tiếp tục được thu hẹp từ mức giảm 12% trong thời gian nửa đầu năm 2023 xuống mức giảm 4,6% trong cả năm 2023”.

Ghi nhận, xuất siêu lập đỉnh mới năm thứ 8 liên tiếp với mức thặng dư năm 2023 ước đạt mức gần 30 tỷ USD, so với năm trước cao gần gấp 3 lần. Nguồn ảnh: Internet

Có thể thấy, xuất khẩu tận dụng tối đa dạng hóa thị trường, kim ngạch xuất khẩu sang những các nước châu Phi, Đông Âu, Bắc Âu, Tây Á tăng và mức suy giảm xuất khẩu ở một số thị trường chủ lực cũng tiếp tục được thu hẹp.

Chi tiết, xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ thu hẹp từ mức giảm 22,6% trong thời gian 6 tháng đầu năm 2023 xuống mức giảm khoảng 11,2% trong cả năm 2023; EU thu hẹp từ mức giảm 10,1% trong 6 tháng đầu năm 2023 xuống còn 4,8% trong cả năm 2023 còn Hàn Quốc thu hẹp từ mức 10,2% trong nửa đầu năm 2023 xuống còn khoảng 2,5%.

Còn khu vực kinh tế trong nước cũng tiếp tục nỗ lực để có thể duy trì lẫn mở rộng thị trường xuất khẩu trong bối cảnh kinh tế toàn cầu gặp nhiều khó khăn, mức giảm xuất khẩu của khu vực này trong năm 2023 ghi nhận là 0,9%, khu vực FDI giảm 5,9% và thấp hơn so với mức giảm kim ngạch xuất khẩu chung của cả nước (ước giảm 4,6%).

Kim ngạch xuất khẩu còn phụ thuộc vào FDI, giá trị tăng chưa được như kỳ vọng

Mặc dù mức độ suy giảm trong xuất khẩu tiếp tục được thu hẹp tuy nhiên lãnh đạo Bộ Công Thương thừa nhận rằng: “Về cơ bản vẫn chưa hồi phục so với cùng kỳ năm trước bởi xuất khẩu trong năm 2023 ước đạt 354,5 tỷ USD, giảm 4,6% và không đạt chỉ tiêu kế hoạch đề ra vào hồi đầu năm là tăng 6%”.

Mức độ phụ thuộc vào khu vực FDI trong xuất khẩu vẫn còn lớn khi mà kim ngạch xuất khẩu của khối doanh nghiệp FDI (kể cả dầu thô) vẫn chiếm mức khoảng 73% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước. Và giá trị tăng trong xuất khẩu cũng chưa được như kỳ vọng.

Tiêu dùng toàn cầu thấp tuy nhiên Việt Nam đã tranh thủ cơ hội từ sự hồi phục của các thị trường lớn, truyền thống để có thể đẩy mạnh quá trình xuất khẩu. Nguồn ảnh: Internet

Khu vực sản xuất ở trong nước phụ thuộc nhiều vào nguồn nguyên vật liệu nhập khẩu từ bên ngoài. Kim ngạch nhập khẩu hàng hóa, nhất là nguyên phụ liệu của Việt Nam từ hầu hết các thị trường đều giảm so với cùng kỳ năm 2022.

Còn chi nhập khẩu các nhóm hàng chủ lực và là đầu vào quan trọng trong việc phục vụ sản xuất các ngành hàng xuất khẩu đều giảm mạnh như điện thoại các loại, linh kiện ước giảm 57,4% so với năm 2022; thép các loại giảm 17,8%; vải các loại giảm 12,9%; máy móc thiết bị và dụng cụ, phụ tùng giảm 8,1%; chất dẻo nguyên liệu giảm 20,1%; hóa chất ước giảm 17,4%,...

Thứ trưởng Phan Thị Thắng nói: “Thặng dư thương mại đạt kỷ lục 26 tỷ USD, tuy nhiên xuất siêu chủ yếu do nhập khẩu giảm mạnh hơn so với xuất khẩu”.

Dự đoán thị trường trong năm 2024, Bộ Công Thương nhận định áp lực bên ngoài đối với sản xuất công nghiệp, hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam trong năm tới còn lớn. Trong đó thì kênh thương mại quốc tế khi mà nhiều nền kinh tế là đối tác lớn của Việt Nam tăng trưởng chậm đã dẫn đến tổng cầu khó hồi phục mạnh, từ đó tác động đến kết quả xuất khẩu.

Để có thể đạt được các mục tiêu của năm 2024, Bộ tập trung hỗ trợ doanh nghiệp khôi phục sản xuất kinh doanh để có thể đưa các dự án công nghiệp lớn đi vào vận hành nhằm mục đích gia tăng năng lực sản xuất, hỗ trợ cho doanh nghiệp trong việc tìm kiếm thị trường xuất nhập khẩu nguyên nhiên vật liệu, linh kiện phục vụ cho sản xuất và tham gia sâu vào chuỗi cung ứng trên toàn cầu.

Kim ngạch xuất khẩu còn phụ thuộc vào FDI, giá trị tăng chưa được như kỳ vọng. Nguồn ảnh: Internet

Cùng với đó là khai thác hiệu quả các Hiệp định thương mại tự do (FTA) đã có hiệu lực và ký kết, triển khai các Hiệp định mới để có thể mở rộng, đa dạng hóa thị trường, chuỗi cung ứng, mặt hàng xuất nhập khẩu.

Song song là đẩy mạnh đàm phán, ký kết các Hiệp định, cam kết và liên kết thương mại, ký kết các Hiệp định FTA, Hiệp định thương mại đối với các đối tác khác còn nhiều tiềm năng (UAE, MERCOSUR...) để có thể đa dạng hóa sản phẩm và thị trường.

Phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để đàm phán với Trung Quốc mở cửa thêm thị trường xuất khẩu cho những mặt hàng rau quả khác của Việt Nam. Tiến hành nâng tốc độ thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu ở khu vực cửa khẩu thuộc biên giới giữa Việt Nam - Trung Quốc và chuyển nhanh, chuyển mạnh sang xuất khẩu chính ngạch.

Bộ Công Thương phấn đấu trong năm 2024 đưa tổng kim ngạch xuất khẩu tăng khoảng 6% so với năm 2023. Cán cân thương mại duy trì xuất siêu, dự kiến khoảng 15 tỷ USD.