Các nhà xuất khẩu gia vị thích thú với thị trường châu Âu

Theo Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và EU, năm 2021, châu Á chiếm 45% thị phần - là thị trường nhập khẩu gia vị và hương liệu hàng đầu với, tiếp theo là châu Âu (28%). Hơn 95% hàng nhập khẩu trong số này từ bên ngoài châu Âu đến từ các nước đang phát triển.

Tại thị trường châu Âu, giá nhập khẩu trung bình các sản phẩm này cao hơn nhiều so với hầu hết các khu vực. Ví dụ, giá bán gia vị nhập khẩu ở châu Âu cao gần gấp đôi châu Á. Việc này biến châu Âu thành mục tiêu thú vị của các nhà xuất khẩu từ nước đang phát triển, kể cả khi biến động thị trường hay nhu cầu thay đổi.

Đặc biệt, giai đoạn 2019 - 2021, thị trường châu Âu liên tục tăng nhập khẩu từ các nước đang phát triển. Nhập khẩu gia vị và hương liệu tăng tốc 9,0% hàng năm, đạt 1,5 tỷ Eur và chiếm 60% lượng nhập khẩu của châu Âu.

Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và EU: Châu Âu nhập khẩu lượng lớn gia vị từ châu Á
Giá bán gia vị nhập khẩu ở châu Âu cao gần gấp đôi châu Á

Gia vị và hương liệu những yếu tố rất quan trọng để làm nguyên liệu cho ngành thực phẩm và đồ uống tại đây. Food and Drink Europe đưa tin, ngành này có doanh thu gần 1,1 nghìn tỷ EUR. Giai đoạn 2013 - 2019, doanh thu của ngành thực phẩm châu Âu biến động khá mạnh. Tới cuối năm 2021, ngành này lại có dấu hiệu tăng trưởng, doanh thu tăng 3,3% trong quý IV/2021 so với quý III.

Châu Âu khó cạnh tranh sản xuất gia vị

Thực tế, việc sản xuất gia vị ở châu Âu còn hạn chế. Do đó, với hầu hết các sản phẩm gia vị, những nhà xuất khẩu từ các nước phát triển không có nhiều áp lực cạnh tranh trên thị trường này ở cấp độ sản xuất. Nhưng nếu các doanh nghiệp là nhà xuất khẩu những loại gia vị đã qua chế biến, chẳng hạn phối trộn, doanh nghiệp xuất khẩu sẽ đối mặt với sự cạnh tranh từ những nhà chế biến châu Âu.

Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và EU: Châu Âu nhập khẩu lượng lớn gia vị từ châu Á
Việc sản xuất gia vị ở châu Âu còn hạn chế

Tại thị trường này, giá trị nhập khẩu gia vị và hương liệu dự kiến tăng nhẹ trong vài năm tới. Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và EU cho biết, cơ hội cho các loại gia vị và hương liệu của doanh nghiệp phụ thuộc vào khả năng cung cấp của doanh nghiệp về số lượng, chất lượng, giá thành, chứng nhận.

Các yếu tố này sẽ xác định thị trường mục tiêu và phân khúc thị trường của doanh nghiệp. Tuy nhiên, theo số liệu thống kê nhập khẩu, những loại gia vị và thảo dược có thị phần và hiệu quả tốt nhất ở châu Âu là gừng, hồ tiêu, nghệ, quế, húng tây, nhục đậu khấu.

“Trong số những sản phẩm có nhu cầu cao nhất là gừng và ghệ, còn hồ tiêu, vani và quế vẫn là các sản phẩm có thị trường lớn tại châu Âu. Hạt nhục đậu khấu nói riêng có sức tăng trưởng đáng kể” - Theo Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và EU.

Những lưu ý về xuất khẩu gia vị

Nhu cầu về gia vị được sản xuất bền vững, nguồn gốc mới ngày càng tăng tại thị trường EU. Mối quan tâm này cũng tăng về lợi ích sức khỏe của gia vị và việc sử dụng gia vị, hương liệu trong ẩm thực quốc tế là một xu hướng mở ra cơ hội cho các nhà xuất khẩu từ các nước đang phát triển.

Nhưng các yêu cầu của người mua cũng tăng theo và những thay đổi về luật pháp tại đây có thể là mối đe dọa với các nhà cung cấp từ các nước đang phát triển. Gia vị sẽ được kiểm tra về chất gây dị ứng, độc hại và tính xác thực. Do đó quan trọng nhất là phải theo kịp động lực thị trường này để duy trì vị thế là nhà cung cấp cạnh tranh cho châu Âu.

Theo Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và EU, những điểm quan trọng cần lưu ý đối với các nhà xuất khẩu là nhận thức về các chất gây dị ứng và chất độc hại, phải kiểm soát chặt hơn, Xử lý nhiệt sẽ trở thành điều bắt buộc với người mua châu Âu. Nguồn cung ứng bền vững là yêu cầu. Minh bạch hơn trong chuỗi cung ứng, Nhu cầu tăng về gia vị hữu cơ và tự nhiên…

Người mua cũng có thể yêu cầu thêm về các chứng chỉ. Những yêu cầu đối với từng hương liệu và gia vị tại châu Âu thường liên quan tới sức khỏe, sự an toàn của người tiêu dùng. Tính bền vững cũng trở nên quan trọng hơn.

Thực phẩm nhập khẩu vào Liên minh châu Âu (EU) chịu sự kiểm soát rất gắt gao. Các biện pháp kiểm soát như kiểm tra thường xuyên có thể được thực hiện khi nhập khẩu (tại biên giới) hoặc sau đó, khi thực phẩm đã được phân phối lưu thông tại EU. Việc kiểm soát là để kiểm tra sản phẩm có đáp ứng yêu cầu hợp pháp hay không.

Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và EU: Châu Âu nhập khẩu lượng lớn gia vị từ châu Á
Thực phẩm nhập khẩu vào EU chịu sự kiểm soát rất gắt gao

“Tất cả các doanh nghiệp thực phẩm bên ngoài châu Âu, quá trình sản xuất từ đầu, phải áp dụng, thực hiện và duy trì một quy trình dựa trên các nguyên tắc HACCP” - Đây là một yếu tố quan trọng của luật này. Cũng là biện pháp kiểm soát chính thức, không được thay thế bằng chứng chỉ khác.

Quy định áp dụng HACCP rất quan trọng trong hệ thống quản lý chất lượng của các công ty để trở thành nhà cung cấp thành công cho thị trường châu Âu. Nếu không tuân thủ quy định sẽ được báo cáo qua Hệ thống cảnh báo nhanh về thực phẩm và thức ăn chăn nuôi (RASFF).

Nếu việc nhập khẩu một sản phẩm nhất định từ một quốc gia cụ thể cho thấy việc liên tục không tuân thủ luật thực phẩm tại châu Âu thì tần suất kiểm tra chính thức tại biên giới tăng lên. Các sản phẩm chứa dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt quá mức cho phép sẽ bị loại khỏi thị trường này.

Năm 2022, có 65% cảnh báo các vấn đề được báo cáo trong RASFF liên quan tới mức độ vi phạm ngưỡng Giới hạn dư lượng tối đa (MRL) hoặc các hoạt chất không nằm trong danh mục được cho phép.

Mức độ quá mức thường thấy nhất trong các loại gia vị và hương liệu là: Ethylene oxit (ETO) và chất chuyển hóa của nó là 2-chloroetanol (2-CE), đều bị cấm ở EU; Chlorpyrifos: MRL là 0,01 mg/kg đối với gia vị và hương liệu; Anthraquinone: MRL là 0,02 mg/kg; Cypermethrin: MRL là 0,02 mg/kg đối với gừng và nghệ và 0,01 mg/kg đối với các loại gia vị khác.

Danh sách thuốc bảo vệ thực vật được phê duyệt liên tục được cập nhật. Năm 2022, Ủy ban Châu Âu thông báo các đề xuất nhằm giảm 50% việc sử dụng và rủi ro của thuốc trừ sâu hóa học vào năm 2030.

EU cũng có những quy định về yếu tố độ ẩm; kiểm soát chất gây ô nhiễm; ô nhiễm vi sinh vật; độc tố thực vật; độc tố nấm; thuốc trừ sâu tổng hợp không được phép sử dụng trong sản xuất hữu cơ; kiểm dịch thực vật; ghi nhãn và đóng gói; chất lượng sản phẩm…

Nhập khẩu gia vị và hương liệu vào châu Âu biến động suốt 5 năm qua nhưng vẫn cho thấy triển vọng tăng trưởng dài hạn. Việc đáp ứng điều kiện của thị trường này sẽ gia tăng cơ hội cho các doanh nghiệp từ các nước đang phát triển nói chung và doanh nghiệp Việt Nam nói riêng.